Του Μιχάλη Αντωνίου*:
Ο τότε Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών Κόφι Ανάν, του οποίου το όνομα πήρε το εν λόγω σχέδιο, κατάφερε να φέρει τις δύο κοινότητες σε απόσταση αναπνοής από την πολυπόθητη λύση.
Στις 11/11/2002 ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών, κατέθεσε ολοκληρωμένο σχέδιο λύσης του Κυπριακού το οποίο απέρριψε η Τουρκοκυπριακή πλευρά μετά από ενστάσεις της Άγκυρας, γεγονός που ανάγκασε τον Γενικό Γραμματέα να αναθεωρήσει και να υποβάλει στις 10/12/2002 νέα ολοκληρωμένη πρόταση η οποία προκάλεσε και πάλι της αντιδράσεις της Τουρκίας.
Στις 26/02/2003 ο Κόφι Ανάν κατέθεσε νέα πρόταση-σχέδιο. Οι δύο ηγέτες κλήθηκαν για συνομιλίες στην Νέα Υόρκη επί του νέου σχεδίου. Στις 24/04/2004 παρουσιάστηκε μπροστά στον Κυπριακό Λαό με χωριστά δημοψηφίσματα. Το δημοψήφισμα απέρριψε το 75,8% των Ελληνοκυπρίων και ενέκρινε το 64,9% των Τουρκοκυπρίων.
Φεβρουάριος του 2003, ο αείμνηστος Τάσσος Παπαδόπουλος κέρδισε στις προεδρικές εκλογές τον τότε πρόεδρο Γλαύκο Κληρίδη. Αναλαμβάνοντας τα ηνία της Κυπριακής Δημοκρατίας, θεωρούσε ότι το σχέδιο Ανάν, έκρυβε θανάσιμους κινδύνους για τους Ελληνοκυπρίους υποστηρίζοντας ότι αυτό έθετε σε μόνιμο κίνδυνο την ασφάλεια, την λειτουργικότητα και συνεπώς την βιωσιμότητα του κυπριακού κράτους. Άλλωστε το δήλωσε στο διάγγελμα του προς τον Κυπριακό Λαό, την παραμονή του δημοψηφίσματος καλώντας τον να απορρίψει το σχέδιο.
Το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος έφερε προστριβές μεταξύ των Ελληνοκυπριακών πολιτικών κομμάτων. Είναι γνωστά τα γεγονότα που ακολούθησαν του δημοψηφίσματος με τον πρόεδρο Παπαδόπουλο να αποκαλεί νενέκους ακόμα και πολιτικούς ηγέτες εννοώντας αυτούς που συνηγορούσαν υπέρ του σχεδίου.
Κάποιος που παρακολουθεί το κυπριακό πρόβλημα από την »νηπιακή» του μορφή, δεν μπορεί να αισθάνεται σίγουρος ότι η απόφαση των Ελληνοκυπρίων ήταν σωστή, νοουμένου ότι κάθε νέο σχέδιο που μας παρουσιάζεται “αναπολούμε” το προηγούμενο. Αν λάβει κανείς υπόψη ότι το κυπριακό πρόβλημα όσο μακροχρονεί και κουράζει θα διαπιστώσει ότι μαζί του γηράσκουν και οι ελπίδες του Κυπριακού Λαού για την λύση του προβλήματος.
Άνθρωποι φεύγουν και έρχονται. Ποιος έχει αντίθετη άποψη ότι οι νέοι Ελληνοκύπριοι έχουν λιγότερες απαιτήσεις από αυτούς που έζησαν στα κατεχόμενα και βίωσαν το Κυπριακό πρόβλημα εν τη γένεσή του; Συμβαίνει όμως το αντίθετο στην Τουρκοκυπριακή κοινότητα. Δηλαδή οι νέοι άνθρωποι έστω κι αν είναι γόνοι εποίκων έχουν περισσότερες απαιτήσεις νοουμένου ότι δεν έχουν γνωρίσει άλλη πατρίδα. Όσο διαιωνίζεται και παρατείνεται το πρόβλημα, τόσο πιο δύσκολο γίνεται. Πιστεύω ακράδαντα ότι πέραν των άλλων πτυχών του προβλήματος (διακυβέρνηση, δομή, εδαφικό κ.α) εδώ έγκειται η πολυπλοκότητα.
Έχουμε δηλαδή από την μια έναν απόγονο ενός εποίκου που δεν γνώρισε άλλη πατρίδα παρά μόνο τα κατεχόμενα εδάφη της Κυπριακής Δημοκρατίας και από την άλλη έναν Ελληνοκύπριο ο οποίος ποτέ δεν γνώρισε ή έζησε στα κατεχόμενα εδάφη. Σε λίγα χρόνια αυτός θα είναι ο πληθυσμιακός χαρακτήρας της Κύπρου.
Συνοψίζοντας τα γεγονότα και βλέποντας την συμπεριφορά της Τουρκίας, ποιος πιστεύει ότι έπονται καλύτερα; Η Τουρκία οφείλει να ακολουθήσει νέα πολιτική που να συνάδει με την νέα τάξη πραγμάτων όπως διαμορφώνεται στην ευρύτερη περιοχή μας εφόσον θέλει να διαδραματίσει πρωτεύον οικονομικό ρόλο αλλά και να έχει οφέλη από μια ένταξη της στην Ευρώπη. Από την άλλη η Ελληνοκυπριακή ηγεσία οφείλει να αφουγκραστεί τους κινδύνους της διαιώνισης του προβλήματος και να τολμήσει. Είδομεν!!
*Μιχάλης Αντωνίου, Φοιτητής Κοινωνιολογίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο
