Στα πιο πάνω ερωτήματα απαντά η νέα μελέτη του “δικτύου Ευρυδίκη”, για τον προτεινόμενο ετήσιο διδακτικό χώρο στην υποχρεωτική εκπαίδευση στην Ευρώπη, για την τρέχουσα σχολική χρονιά 2014-2015. Τα ευρήματα που προκύπτουν είναι άκρως ενδιαφέροντα, ειδικά σε μια περίοδο όπου η Κύπρος προχωρά σε αναδιάρθρωση των ωρολογίων προγραμμάτων.
Ενδεικτικά αναφέρεται ότι με βάση την έρευνα, στα κυπριακά σχολεία ο διδακτικός χρόνος που αναλογεί στα Μαθηματικά, τόσο στην Πρωτοβάθμια όσο και στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, είναι από τους χαμηλότερους στην ΕΕ των 28. Όσον αφορά στη Γλώσσα, δηλαδή ανάγνωση, γραφή, λογοτεχνία, η Κύπρος βρίσκεται κάπου στο μέση του πίνακά, ενώ για τις Επιστήμες και τις Ξένες Γλώσσες, τα πράγματα διαφοροποιούνται ανάλογα με τη βαθμίδα εκπαίδευσης. Πάντως, τα Κυπριόπουλα δαπανούν ετησίως, γύρω στις 812 ώρες (60λεπτες) στις αίθουσες διδασκαλίας και κατατάσσονται στην 13η θέση.
Αναλυτικότερα, στη μελέτη τονίζεται ότι η διάρκεια της υποχρεωτικής εκπαίδευσης ποικίλει σημαντικά μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών. Στην Κροατία για παράδειγμα, διαρκεί μόνο οκτώ χρόνια, ενώ στην Ουγγαρία, την Ολλανδία, την Πορτογαλία και το Ηνωμένο Βασίλειο δώδεκα. Στη δε περίπτωση της Κύπρου, με τη θεσμοθέτηση της προδημοτικής, καθιερώθηκε η δεκάχρονη υποχρεωτική εκπαίδευση.
Παρά τις διαφορές που εντοπίζονται, το δίκτυο Ευρυδίκη επιχείρησε να διερευνήσει τον ελάχιστο αριθμό των ωρών διδασκαλίας, στα σχολεία της Ευρώπης. Έτσι, αφού υπολόγισε το διδακτικό χρόνο για ολόκληρη τη διάρκεια της υποχρεωτικής εκπαίδευσης της κάθε χώρας, το διαίρεσε με τα χρόνια της υποχρεωτικής της εκπαίδευσης. Σύμφωνα με το δίκτυο, αυτή η απλή μαθηματική εξίσωση, εξαλείφει τις διαφορές που προκύπτουν, σε σχέση με τη διάρκεια της υποχρεωτικής εκπαίδευσης ανά κράτος. Επίσης, για σκοπούς σύγκρισης, όλες οι διδακτικές ώρες μετατράπηκαν σε 60λεπτες.
Όπως διαπιστώνεται, όμως, και πάλι παρατηρείται μεγάλη ποικιλομορφία. Οι ώρες διδασκαλίας ενός σχολικού έτους στη Δανία, την Ιρλανδία, τη Γαλλία, την Ολλανδία και το Ηνωμένο Βασίλειο (Ουαλία), ξεπερνούν τις 900. Μάλιστα, στην περίπτωση της Δανίας φτάνουν μέχρι και τις 1004. Κοντά στις 900 είναι σε ακόμα μερικές χώρες: το Βέλγιο (895), την Ισπανία (899), το Λουξεμβούργο (892). Στην αντίπερα όχθη βρίσκεται η Κροατία όπου οι ετήσιες ώρες διδασκαλίας δεν υπερβαίνουν τις 555 και στη Βουλγαρία τις 644. Στην Ρουμανία ανέρχονται σε 693, στην Πολωνία 693, στη Σλοβενία 698 και στη πολυδιαφημιζόμενη Φιλανδία είναι 703.
Όσον αφορά στην Κύπρο, βρισκόμαστε κάπου στο μέσο, αφού οι μαθητές μας κάθονται στα θρανία γύρω στις 812 ώρες το χρόνο. Είναι, επίσης σημαντικό να σημειωθεί ότι σε κάποιες περιπτώσεις, όπως για παράδειγμα στην Αγγλία, το υπουργείο Παιδείας δεν δίνει πλέον, οδηγίες για τον ελάχιστον αριθμό των διδακτικών ωρών που πρέπει να δαπανούν τα σχολεία.
Ετήσιος χρόνος διδασκαλίας (σε 60λεπτες ώρες) στα πλαίσια της υποχρεωτικής εκπαίδευσης
Βέλγιο 863-895
Βουλγαρία 644
Τσεχία 776
Δανία 1.004
Γερμανία 828
Εσθονία 715
Ιρλανδία 923
Ελλάδα 741-822
Ισπανία 899
Γαλλία 932
Κροατία 555
Ιταλία 921
Κύπρος 812
Λετονία 661
Λιθουανία 786
Λουξεμβούργο 892
Ουγγαρία 757
Μάλτα 825
Ολλανδία 934-945
Αυστρία 803
Πολωνία 731
Πορτογαλία 827
Ρουμανία 692
Σλοβενία 698
Σλοβακία 766
Φιλανδία 703
Σουηδία 754
Ηνωμένο Βασίλειο 0-902
Επενδύουμε λίγο χρόνο στα Μαθηματικά
Πώς μοιράζονται ο διδακτικός χρόνος στα κύρια μαθήματα
Γλώσσα (ανάγνωση, γραφή, λογοτεχνία) Μαθηματικά και Επιστήμες είναι όλα, βασικά θέματα του ωρολογίου προγράμματος στην Ευρώπη. Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, το γεγονός ότι το Συμβούλιο της Ευρώπης έθεσε ως στόχο για το 2020, το ποσοστό των παιδιών με χαμηλές επιδόσεις στην ανάγνωση, γραφή, αριθμητική και επιστήμες να μειωθεί κάτω από 15%. Στην έκθεση του δικτύου Ευρυδίκη τονίζεται, επίσης, ότι και οι δεξιότητες στις ξένες γλώσσες είναι πολύ σημαντικές για τους Ευρωπαίους μαθητές, δεδομένης της πολυγλωσσίας που χαρακτηρίζει την ΕΕ και το ρόλο-κλειδί που διαδραματίζουν οι γλώσσες στην κινητικότητα και απασχολησιμότητα των Ευρωπαίων πολιτών.
Η μελέτη ασχολείται, λοιπόν, με αυτές τις τέσσερις κατηγορίες μαθημάτων, εστιάζοντας στις ώρες διδασκαλίας που επενδύονται σε καθεμιά από αυτές.
Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση
Στις περισσότερες χώρες, το ποσοστό του διδακτικού χρόνου που αναλογεί στη Γλώσσα, τα Μαθηματικά, τις Φυσικές Επιστήμες και τις Ξένες Γλώσσες, ανέρχεται στο 50%-60%. Γαλλία και Κροατία ξεχωρίζουν, αφού ο χρόνος που αντιστοιχεί στα συγκεκριμένα θέματα, φτάνει το 70%.
Οι χώρες όπου το ποσοστό του διδακτικού χρόνου, ξεπερνά λίγο το 60%, για τα συγκεκριμένα γνωστικά αντικείμενα, είναι η Τσεχία, η Μάλτα, η Αυστρία, η Πορτογαλία. Στην αντίπερα όχθη, η Δανία, η Κύπρος και η Ισλανδία δαπανούν λιγότερο από 50%.
Εξάλλου, σε όλες τις χώρες (πλην της Μάλτας) το μάθημα με τις περισσότερες ώρες διδασκαλίας είναι η Γλώσσα (ανάγνωση και γραφή). Μάλιστα, στα περισσότερα κράτη μέλη, καταλαμβάνει το 25% του ωρολογίου προγράμματος. Στην περίπτωση της Κύπρου, το ποσοστό είναι 23,8%.
Όσον αφορά στα Μαθηματικά, βρίσκονται στη δεύτερη θέση και το ποσοστό διδακτικού χρόνου που τους αναλογεί στο ωρολόγιο πρόγραμμα είναι περίπου 15%. Σε κάποιες χώρες είναι ακόμα υψηλότερο και φτάνει μέχρι το 20,4% στη Μάλτα, το 22,2% στην Κροατία και το 27% στην Πορτογαλία. Όσον αφορά στα κυπριακά σχολεία και το χρόνο που αφιερώνεται στη διδασκαλία των Μαθηματικών, φαίνεται ότι κατέχουμε ένα από τα μικρότερα ποσοστά.
Με μόλις 14,3% του συνολικού διδακτικού χρόνου να αφιερώνεται στην εκμάθηση της αριθμητικής, η χώρας μας βρίσκεται στις τελευταίες θέσεις του πίνακα κατάταξης. Μόνο η Δανία, η Ελλάδα και η Πολωνία έχουν μικρότερα ποσοστά.
Σχετικά με τις Φυσικές Επιστήμες και τις ξένες γλώσσες, στις περισσότερες χώρες οι μαθητές δαπανούν περίπου 10% ή λιγότερο του διδακτικού χρόνου. Εξάλλου, στις μισές περίπου χώρες, η διδασκαλία ξένης γλώσσας δεν αρχίζει από την πρώτη Δημοτικού. Το γεγονός αυτό, πιθανόν να εξηγεί το χαμηλό ποσοστό που αναλογεί στο συγκεκριμένο μάθημα, σε ορισμένες χώρες (κάτω από 5%).
Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση
Με βάση τον πίνακα του δικτύου Ευρυδίκη, το ποσοστό που αναλογεί στη διδασκαλία της Γλώσσας, περιορίζεται στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, σε σύγκριση με τις ώρες που αφιερώνονται στο Δημοτικό. Στην Ιταλία και την Ελλάδα, το ποσοστό αυτό είναι το υψηλότερο και ξεπερνά το 25%, ενώ στην Κύπρο είναι 13,5. Σχετικά με τη διδασκαλία των Μαθηματικών, και πάλι φαίνεται να κατέχουμε ένα από τα χαμηλότερα ποσοστά και είμαστε στην τρίτη χειρότερη θέση, μετά την Ιρλανδία και την Ρουμανία.
Σημειώνεται ότι σε πολλές χώρες η υποχρεωτική εκπαίδευση ολοκληρώνεται με το τέλος της κατώτερης Δευτεροβάθμιας (στην περίπτωση της Κύπρου με το τέλος του Γυμνασίου). Ωστόσο, σε μερικές χώρες, μια ή περισσότερες τάξεις της ανώτερης δευτεροβάθμιας είναι επίσης, μέρος της υποχρεωτικής εκπαίδευσης.
Πηγή: ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΟΣ