Αυξητικές τάσεις σημειώνει η νεανική παραβατικότητα στην Κύπρο, δήλωσε η Επίτροπος Προστασίας των Δικαιωμάτων του Παιδιού Λήδα Κουρσουμπά, προσθέτοντας ότι πρέπει να υπάρχουν δικαστήρια ανηλίκων.Σημείωσε ότι η πολιτεία θα πρέπει να εγκύψει στους λόγους που οδηγούν τα παιδιά στην παραβατικότητα, οι οποίοι είναι, μεταξύ άλλων, η κακή άσκηση γονικού ρόλου ή παραμέληση, κλπ.
Μιλώντας στην τελετή έναρξης του 16ου Ετήσιου Συνεδρίου του Ευρωπαϊκού Δικτύου Επιτρόπων για Παιδιά, το οποίο διοργανώνει η Επίτροπος Προστασίας των Δικαιωμάτων του Παιδιού στη Λευκωσία στις 10 και 11 Οκτωβρίου 2012, η κ. Κουρσουμπά είπε ότι το θέμα του Συνεδρίου «Νεανική Παραβατικότητα: Δικαιοσύνη Φιλική προς τα Παιδιά-Δομές και Διαδικασίες για Πρόληψη και Παρέμβαση» βρίσκεται ψηλά στις προτεραιότητες των Ευρωπαίων Επιτρόπων και εμπίπτει στα πλαίσια της Στρατηγικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τα Δικαιώματα του Παιδιού και τις προτεραιότητες της Κυπριακής Προεδρίας της ΕΕ.
Ανέφερε, επίσης, ότι το Ετήσιο Συνέδριο του Δικτύου έχει τεθεί υπό την αιγίδα της Κυπριακής Προεδρίας του Συμβουλίου της ΕΕ.
Τόνισε ότι τα παιδιά που έρχονται σε επαφή με το σύστημα ποινικής δικαιοσύνης δεν παύουν να είναι παιδιά με δικαιώματα που χρήζουν βοήθειας και καθοδήγησης.
Σήμερα, συνέχισε η κ. Κουρσουμπά, γνωρίζουμε, περισσότερο από κάθε άλλη φορά, ότι διάφοροι παράγοντες, όπως η κακή άσκηση του γονικού ρόλου, η παραμέληση, η κακοποίηση, η δυσμενής οικονομική και κοινωνική κατάσταση, καθώς και ο κοινωνικός αποκλεισμός, πιθανόν να οδηγήσουν ένα παιδί σε αντικοινωνική συμπεριφορά, η οποία στην απουσία άμεσης και αποτελεσματικής παρέμβασης, καταλήγει σε παραβατική συμπεριφορά.
Ανέφερε, επίσης, ότι στη βάση των πιο πάνω, σημείο αναφοράς κάθε παιδοκεντρικής προσέγγισης και δράσης για την αποτελεσματική αντιμετώπιση της νεανικής παραβατικότητας αναμένεται να είναι η μείωση των κοινωνικών συνθηκών που προκαλούν το πρόβλημα αυτό.
Η κ. Κουρσουμπά είπε ότι σήμερα και αύριο οι Ευρωπαίοι Επίτροποι θα έχουν την ευκαιρία να συζητήσουν κατά τη διάρκεια του συνεδρίου πώς η ανάπτυξη πολιτικών και προγραμμάτων που προωθούν γενικότερα τα δικαιώματα και ειδικότερα την ευημερία των παιδιών συμβάλλει στη μείωση του αριθμού των ανηλίκων που έρχονται σε σύγκρουση με το νόμο.
Ανέφερε, παράλληλα, ότι κατά τη διάρκεια του Συνεδρίου θα συζητήσουν και την «Έκθεση του ENOC αναφορικά με τους Εθνικούς Οργανισμούς Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και τη Νεανική Παραβατικότητα», η οποία καταρτίστηκε από ανεξάρτητο εμπειρογνώμονα και είναι βασισμένη σε έρευνα που διεξήχθη το 2012 μεταξύ των μελών του ENOC.
Η κ. Κουρσουμπά είπε ότι το Συνέδριο θα ολοκληρωθεί με την παρουσίαση και συζήτηση επίσημης Δήλωσης που πραγματεύεται την αποτελεσματική πρόληψη και παρέμβαση για αντιμετώπιση της νεανικής παραβατικότητας στην Ευρώπη, η οποία θα κατατεθεί για ψήφιση στη Γενική Συνέλευση του ENOC, που θα διεξαχθεί την Παρασκευή 12 Οκτωβρίου.
Σε δηλώσεις μετά το τέλος της τελετής έναρξης του Συνεδρίου, η κ. Κουρσουμπά είπε ότι αναλαμβάνει φέτος την προεδρία του Ευρωπαϊκού Δικτύου Επιτρόπων για Παιδιά.
Ανέφερε, επίσης, ότι οι Επίτροποι θα εξετάσουν το θέμα της νεανικής παραβατικότητας, από την σκοπιά όλης της πληθώρας αυτού του πλούτου των διεθνών προτύπων και οδηγιών όπου έχουν εκδοθεί τόσα στα πλαίσια των Ηνωμένων Εθνών όσο και του Συμβουλίου της Ευρώπης που αναφέρονται σε μία δικαιοσύνη φιλική για τα παιδιά που σημαίνει στην ουσία πρότυπα και εχέγγυα για διασφάλιση των δικαιωμάτων των παιδιών
«Έχουμε εντάξει σε δύο πυλώνες την πρόληψη και την παρέμβαση. Εάν θέλουμε, όπως έχει λεχθεί σήμερα στο συνέδριο, από τις ομιλήτριες, να πατάξουμε αυτό που λέγεται νεανική παραβατικότητα πρέπει να ασχοληθούμε με την πρόληψη και αυτό το μέτρο είναι πολύ λιγότερο δαπανηρό», σημείωσε.
Εκείνο το οποίο πρέπει να γίνει, συνέχισε, είναι να ληφθούν μέτρα παρέμβασης ώστε τα παιδιά που ακόμα κι αν βρίσκονται αντιμέτωπα με το νόμο, να βρίσκουν τα παρεμβατικά μέτρα που θα τα βοηθήσει να αναμορφωθούν, να επανενταχθούν στο κοινωνικό σύστημα.
Ερωτηθείσα για τη νομοθεσία στην Κύπρο, η κ. Κουρσουμπά είπε ότι στην Κύπρο έχουμε ένα τεράστιο κενό.
«Είναι πολύ επίκαιρο για την Κύπρο, πέρα του γεγονότος ότι είναι σε αυξητικές τάσεις η νεανική παραβατικότητα και λόγω και της οικονομικής κρίσης που περνούμε τώρα, δυστυχώς, συμβάλλουν στην αύξηση της παραβατικότητας. Τα παιδιά θα είναι περισσότερο παραμελημένα από γονείς που έχουν αυτό το φοβερό άγχος και την πίεση της οικονομικής κρίσης. Πέραν τούτου δεν έχουμε καθόλου νομοθετική ρύθμιση. Εδώ και δύο χρόνια συζητείται στα πλαίσια της Επιτροπής Νομικών της Βουλής, βάσει και δικών μου προτάσεων, η εισαγωγή νέας νομοθεσίας», συμπλήρωσε.
Η κ. Κουρσουμπά είπε ότι έχει αναλάβει να συνταχθεί αυτή η νομοθεσία και η νομοθεσία που προτείνει λαμβάνει υπόψη τα διεθνή πρότυπα και τις κατευθυντήριες γραμμές και να είναι στη βάση της πρόληψης.
Από τη στιγμή που παρουσιάζεται αυτό που λέγεται αντικοινωνική συμπεριφορά, πρέπει να υπάρχουν μέτρα πρόληψης και αν φθάσει το παιδί στο παραβατικό στάδιο, εκεί να υπάρχουν μέτρα παρέμβασης και το τελευταίο στάδιο, εάν όλα τα άλλα έχουν χρησιμοποιηθεί και δεν έχουν αποτέλεσμα, να είναι η προσαγωγή του παιδιού ενώπιον του συστήματος δικαιοσύνης, σημείωσε, προσθέτοντας ότι πρέπει να υπάρχουν δικαστήρια ανηλίκων.
Η κ. Κουρσουμπά είπε ότι πρέπει να έχουμε χώρους που είναι φιλικοί προς τα παιδιά, να έχουμε δικαστές που είναι ειδικά εξειδικευμένοι για τα θέματα αυτά των παιδιών και σε όλα τα διεθνή πρότυπα αλλά και τον τρόπο μεταχείρισης των παιδιών, αλλά και το όλο το σύστημα, δηλαδή οι κατήγοροι, η Κατηγορούσα Αρχή, οι Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας, όλοι αυτοί που εμπλέκονται στο σύστημα να έχουν πραγματική εξειδίκευση και να λειτουργούν στη βάση προγραμμάτων και πρωτοκόλλων, συντονισμένα, σε μία διαδικασία που αφορά ένα παιδί.
«Αν δεν υπάρχουν αποτελεσματικά παρεμβατικά μέτρα, να είναι εκεί και να είναι αποτελεσματικά, το παιδί κατά κανόνα, και αυτό λέει η βιβλιογραφία, θα παραβατίσει και απ’ εκεί και πέρα με το σύστημα που δεν έχουμε σήμερα είναι καταδικασμένο να καταστραφεί», επεσήμανε.
Σε ερώτηση πότε αναμένεται η νέα νομοθεσία, η Επίτροπος είπε ότι εξαρτάται από την Κυβέρνηση και τη Βουλή.
Ερωτηθείσα για την παραβατικότητα στην Κύπρο, η κ. Κουρσουμπά είπε ότι είναι σε αυξητική τάση η νεανική παραβατικότητα και ότι έχουν αυξηθεί και οι περιπτώσεις που φθάνουν στο γραφείο της.
«Είναι κάτι που πρέπει να προσέξουμε και είναι υποχρέωση του κράτους, το οποίο πρέπει να αναλογιστεί τι θέλει. Θέλει να λάβει μέτρα πρόληψης;. Θέλει να το προλάβει και να σώσει τα παιδιά μας ή θέλει να περιμένει να γίνουν αυτές οι πράξεις παραβατικότητας και μετά να τρέχουμε και να μην ξέρουμε πώς να το χειριστούμε;», διερωτήθηκε.
Η πρώην Πρόεδρος του Διεθνούς Συνδέσμου Δικαστών για Οικογενειακά Δικαστήρια και Δικαστήρια εφήβων Renate Winter, σε ομιλία της, τόνισε ότι είναι σημαντικό αντί ένας ανήλικος να αχθεί ενώπιον του δικαστικού συστήματος, να εξεταστούν τρόποι αποφυγής αυτού και να εξευρεθούν άλλες λύσεις.
Η κ. Winter διερωτήθηκε αν θέλουμε ένα παιδί που θα καταλήξει στην ακαδημία του εγκλήματος ή ένα παιδί που στο τέλος της ημέρας στα 18 του θα είναι ένας υγιής πολίτης.
Το μέλος της Επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα του Παιδιού Kirsten Sandberg, σε ομιλία της, κάλεσε τους εμπλεκόμενους να ενθαρρύνουν τις Κυβερνήσεις τους να αυξήσουν το όριο ηλικίας και να μεταχειρίζονται διαφορετικά παραβάτες του νόμου που είναι κάτω των 18χρόνων.
Τους κάλεσε, τέλος, να ενθαρρύνουν τις Κυβερνήσεις τους να εκπαιδεύσουν επαγγελματίες για να χειρίζονται παιδιά κάτω των 18χρόνων, να αποφεύγουν την προσωποκράτηση, να σταματήσουν τη βία, να βελτιώσουν τις συνθήκες κράτησης, κλπ.