Τουρκικές κινήσεις ενόψει Κυπριακής Προεδρίας ΕΕ

Για την Αγκυρα, μια πετυχημένη Κυπριακή Προεδρία θα ενδυναμώσει τη θέση της Κύπρου στη διεθνή σκηνή, κάτι που απεύχεται.

Ηδη στις Βρυξέλλες και αλλού, Τούρκοι και Τ/κ πολιτικοί έχουν επιδοθεί σε ένα αγώνα παραπληροφόρησης των ξένων σχετικά με την Κυπριακή Προεδρία προτάσσοντας το επιχείρημα ότι αυτή είναι «μισή, ε/κ και άδικη προς τους Τ/κ». Μάλιστα, ο εκπρόσωπος του Τ/κ ηγέτη, Οσμάν Ερτούγκ, σε διάλεξή του στις Βρυξέλλες, προσκεκλημένος του European Policy Center, ζήτησε από τους Ευρωπαίους να «να σταματήσουν να επιβραβεύουν τους Ε/κ για την αδιαλλαξία τους».

Εξάλλου, ο ίδιος ο Τούρκος Πρωθυπουργός σε εγκύκλιό του δίδει οδηγίες στους τεχνοκράτες και διπλωμάτες της τουρκικής Κυβέρνησης να μην παρίστανται σε οποιαδήποτε συνεδρία της ΕΕ που θα προεδρεύει η Κυπριακή Δημοκρατία.

Τουρκικές διπλωματικές πηγές από τις Βρυξέλλες δήλωσαν στο ΚΥΠΕ ότι οποιαδήποτε βήματα κάνει η «ε/κ προεδρία», όπως την ονομάζουν, θα βρίσκεται απέναντί τους η Τουρκία, είτε αφορά τη διεύρυνση, είτε την Αραβική Ανοιξη, ή τα διευρωπαϊκά δίκτυα, τις τηλεπικοινωνίες, ή το θέμα του Ασύλου.

Ο Τούρκος διπλωμάτης με τον οποίο συνομίλησε το ΚΥΠΕ διερωτήθηκε πώς θα μπορέσουν οι Ε/κ να εργαστούν πάνω στους παραπάνω φακέλους όταν είναι απαραίτητη η συμβολή της Αγκυρας για επίτευξη προόδου.

Η ίδια πηγή είπε ότι η Θετική Ατζέντα της Κομισιόν για την Τουρκία βασικά προσπερνά την «ε/κ προεδρία της ΕΕ» και ανοίγει το δρόμο για επίτευξη προόδου στις διαπραγματεύσεις χωρίς να είναι αναγκασμένη η Τουρκία να συνομιλεί με μια χώρα που δεν αναγνωρίζει.

Ωστόσο, ευρωπαϊκές πηγές με τις οποίες επικοινώνησε το ΚΥΠΕ τόνισαν ότι η ΕΕ πάντα λειτουργούσε και χωρίς την Τουρκία και θα συνεχίσει να λειτουργεί με τον ίδιο τρόπο χωρίς να εξαρτάται από κάποια χώρα.

Άλλες διπλωματικές πηγές από τις Βρυξέλλες δήλωσαν στο ΚΥΠΕ ότι η κυπριακή Κυβέρνηση προετοιμάζεται για όλα τα σενάρια και έχει εδώ και καιρό αρχίσει μια προληπτική διπλωματία. Παράλληλα, οι τουρκικές κινήσεις παρακολουθούνται στενά και από την Κύπρο και από την ΕΕ.

Η Τουρκία, η οποία ανοικτά δηλώνει ότι θα παγώσει κάθε επαφή με την προεδρία στη διάρκεια του κυπριακού εξαμήνου, καθώς δεν αναγνωρίζει τη χώρα, θεωρείται από κύκλους στις Βρυξέλλες ότι δρα με αυτό τον τρόπο ενάντια στην ίδια την ΕΕ και τους θεσμούς της, ένας εκ των οποίων είναι η εκ περιτροπής προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ.

Φαίνεται ότι οι τουρκική στάση έναντι της Κυπριακής Προεδρίας δεν έφερε τα αναμενόμενα από την Αγκυρα αποτελέσματα, τουναντίον, αρκετοί εδώ στις Βρυξέλλες που θεωρούνταν είτε ουδέτεροι έναντι στο θέμα, είτε και «φιλότουρκοι» αναθεωρούν τις απόψεις τους έναντι της Τουρκίας.

Σε πολύ μεγάλο βαθμό η θετική στάση που τηρούν οι Ευρωπαίοι έναντι της Κυπριακής Προεδρίας οφείλεται στην σωστή προετοιμασία της Κύπρου, τη σοβαρότητα και τον επαγγελματισμό που επιδεικνύει σε ό,τι αφορά την ανάληψη της Προεδρίας.

Υπενθυμίζεται ότι στα συμπεράσματά του τον Δεκέμβρη του 2011, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο εκφράζει τη σοβαρή ανησυχία του για τις τουρκικές δηλώσεις και απειλές και ζητεί τον πλήρη σεβασμό του ρόλου της Προεδρίας του Συμβουλίου, η οποία αποτελεί θεμελιώδες θεσμικό χαρακτηριστικό γνώρισμα της ΕΕ, προβλεπόμενο στη Συνθήκη.

Η πιο πάνω φράση επαναλαμβάνεται από επίσημα χείλη της ΕΕ εδώ και μήνες. Χαρακτηριστικά, ο ίδιος ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Χέρμαν Βαν Ρομπέι κατά τη διάρκεια της επίσημης επίσκεψής του στο νησί στις 28 Μαΐου, έστειλε το σαφές μήνυμα από τη Λευκωσία ότι η Κυπριακή Δημοκρατία έχει την ισχυρή στήριξη του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου σε ό,τι αφορά την Τουρκία.

Ο κ. Ρομπέι τόνισε ότι η Προεδρία αποτελεί βασικό μέρος της Ενωσης, βασίζεται στη Συνθήκη της ΕΕ και πρέπει να τύχει σεβασμού από όλους.
Οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις της Τουρκίας με την ΕΕ ξεκίνησαν τον Οκτώβρη του 2005.

Από τα 35 διαπραγματευτικά κεφάλαια άνοιξαν τα 13, ενώ μόνο ένα κεφάλαιο από αυτά άνοιξε και έκλεισε και αφορά το κεφάλαιο της επιστήμης.

Τον Δεκέμβρη του 2006 το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αποφάσισε όπως οκτώ από τα κεφάλαια παγώσουν λόγω της άρνησης της Τουρκίας να εφαρμόσει το Πρωτόκολλο της Αγκυρας ανοίγοντας λιμάνια και αεροδρόμια για την Κύπρο. Επίσης, αποφάσισε ότι κανένα από τα κεφάλαια που θα ανοίξουν δεν θα μπορεί να κλείσει μέχρι η Τουρκία εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της.

Η Γαλλία, επί διακυβέρνησης του Νικολά Σαρκοζί και θεωρώντας ότι κάποια κεφάλαια προϊδεάζουν ή προκαταλαμβάνουν την πλήρη ένταξη της Τουρκίας, με την οποία η εν λόγω χώρα διαφωνούσε, έχει παγώσει 5 κεφάλαια, ένα εκ των οποίων αφορά στην Αγροτική Πολιτική.

Αν και υπήρξε αλλαγή στη σκυτάλη μετά τις εκλογές στη Γαλλία, με νέο Πρόεδρο τον Σοσιαλιστή Φρανσουά Ολάντ, δεν είναι ακόμη βέβαιη η στάση που θα τηρήσει η νέα γαλλική Κυβέρνηση έναντι της Τουρκίας ή εάν θα αναθεωρήσει την απόφασή της και θα προχωρήσει σε ξεπάγωμα των κεφαλαίων.

Τον Δεκέμβριο του 2009 η Κύπρος πάγωσε μονομερώς άλλα έξι κεφάλαια λόγω της μη εξομάλυνσης των σχέσεων με τη Λευκωσία και των απειλών της Αγκυρας για τις έρευνες για υδρογονάνθρακες στην κυπριακή ΑΟΖ. Τα έξι είναι: Ελευθερία και Διακίνηση Εργαζομένων, Δικαστική Εξουσία και Θεμελιώδεις Ελευθερίες, Δικαιοσύνη, Ελευθερία και Ασφάλεια Παιδεία και Πολιτισμός, Εξωτερική Πολιτική και Πολιτική Αμυνας και Ασφάλειας και Ενέργειας.

Η τελευταία φορά που ανοίχθηκε κεφάλαιο ήταν επί ισπανικής προεδρίας τον Ιούνιο του 2010.

Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, θα μπορούσαν να ανοιχθούν τρία κεφάλαια, που αφορούν τις Δημόσιες Συμβάσεις, τον Ανταγωνισμό και την Κοινωνική Πολιτική και Ασφάλεια αλλά αυτά θεωρούνται από την Κομισιόν ως δύσκολα κεφάλαια ενώ η ίδια η Τουρκία δεν επιθυμεί να τα ανοίξει λόγω του κόστους που συνεπάγονται.