Μία αποκαλυπτική συνέντευξη παραχώρησε στο πρόσφατο τεύχος του περιοδικού Vantage ο γνωστός ψυχολόγος από το Παραλίμνι, Δρ. Μάρκος Γιώργατσος. Μιλώντας στη Βέρα Κοσμά, ξεδιπλώνει τις άγνωστες πτυχές στη ζωή του για την καριέρα του στην Αθήνα ως τραγουδιστής, την απόφασή του να σπουδάσει ψυχολογία αλλά και τη μεγάλη απόφαση να εγκαταλείψει την Αμερική.
Διαβάστε την πλήρη συνέντευξη:
Η προσωπική ιστορία του ∆ρ. Μάρκου Γιώργατσου αποτελεί αναµφίβολα πρότυπο! Από τα θρανία του Γυµνασίου Παραλιµνίου στο µεροκάµατο. Εργάστηκε ως σερβιτόρος και ως ζαχαροπλάστης. Έφυγε από το πατρικό του σπίτι σε ηλικία 20 χρονών και πήγε στην Αθήνα, κάνοντας καριέρα ως τραγουδιστής. Εκεί, φοίτησε και αποφοίτησε από το Α’ Εσπερινό Γυµνάσιο και Λύκειο Αθηνών. Σπούδασε Ψυχολογία στο Πανεπιστήµιο Αθηνών και ∆ικαστική Ψυχολογία στο Πανεπιστήµιο της Νέας Υόρκης. Ακολούθως, έγινε διδάκτωρ ψυχολογίας στο Πανεπιστήµιο Κύπρου. Ας παρακολουθήσουµε τη διαδροµή του µέσα από µια συνέντευξη µαζί του…!
Ποια ήταν τα όνειρα του Μάρκου Γιώργατσου όταν ήταν παιδί;
Όταν ήµουν πολύ µικρός ήθελα είτε να κάνω πολλά λεφτά και να βοηθήσω τους φτωχούς είτε να γίνω πρόεδρος και να βοηθήσω τον κόσµο. Στην πορεία κατάλαβα πως ούτε πλούσιος µπορούσα να γίνω και πολύ περισσότερο, ούτε πρόεδρος. Παρέµεινε όµως η επιθυµία µου να θέλω να βοηθήσω τον κόσµο. Να τον αλλάξω ήθελα και ακόµη θέλω, αλλά πάλι δεν γίνεται. Έτσι, όπως λέει µια κινέζικη παροιµία: “Αφού δεν µπορούσα να αλλάξω τον κόσµο, άλλαζω τον κόσµο µου ή τουλάχιστον, τον τρόπο που τον βλέπω”.
Πώς ήταν τα παιδικά σας χρόνια;
Φτωχά παιδικά χρόνια γεµάτα αγάπη, φροντίδα, στοργή και ασφάλεια. Είµαι ο µικρότερος από έξι αδέρφια. Τρώγαµε ό,τι είχαµε στην παραγωγή µας και δε θυµάµαι να ένιωσα ποτέ πως µου έλειπε κάτι. Η µάνα µας στο σπίτι και στο µικρό µας περιβόλι. Ο πατέρας έκανε δύο δουλειές.Τον σεβόµασταν και θυµάµαι, έντονα, πως µπορούσε µε µια λέξη του να βάζει τα πράγµατα στη θέση τους, να δίνει λύσεις σε όλα.
Ήσασταν καλός µαθητής;
Ήµουν αρκετά καλός µαθητής και ασχολούµουν µε πολλές δραστηριότητες στο σχολείο. Στην Στ΄τάξη ∆ηµοτικού ήµουν σηµαιοφόρος. (χαµογελά).
Πώς νιώσατε όταν αναγκαστήκατε να αφήσετε το σχολείο;
∆εν µου ζήτησε κανείς να αφήσω το σχολείο. Ολοκλήρωσα την Β΄ τάξη Γυµνασίου και αποφάσισα πως δεν ήθελα να επιστρέψω, για πολλούς λόγους. Μολονότι, ήµουν πολύ µικρός, η απόφαση ήταν δική µου. Οι γονείς µου, παρά την αρχική τους διαφωνία, µε στήριξαν. Καλλιέργησαν την αυτονοµία µου, την αυτοπεποίθησή µου και την υπευθυνότητά µου.
Το τραγούδι πότε µπήκε στη ζωή σας;
Το τραγούδι ήταν ανέκαθεν στη ζωή µου. Βγαίνοντας από το σχολείο δούλεψα ως σερβιτόρος και ως ζαχαροπλάστης αλλά το τραγούδι κατείχε σηµαντική θέση στην καρδιά µου, στις επιθυµίες µου. Λόγω δυσκολιών όµως δεν µπορούσα να τo σπουδάσω. Τελειώνοντας τη στρατιωτική µου θητεία, είχε ήδη καλλιεργηθεί µέσα µου η ιδέα να γίνω τραγουδιστής. Άρχισα δουλειά σε «νυχτερινό κέντρο» στην Αγία Νάπα το 1980.
Λίγο µετά το στρατό µε µια βαλίτσα στο χέρι ξεκινάτε για την Αθήνα… Τι είχατε στο µυαλό σας όταν πήρατε αυτή την απόφαση;
Γνώρισα κάποιους Ελλαδίτες µουσικούς, οι οποίοι µου έστειλαν πρόσκληση για Αθήνα. Είχα στο µυαλό µου να γνωρίσω συνθέτες, να κάνω δισκογραφία και εν µέρει τα κατάφερα. Μόλις πήρα στα χέρια µου άδεια εξόδου από την Κύπρο, έφυγα για Ελλάδα. Κυνήγησα τους στόχους µου, δούλεψα πολύ µε επιµονή και υποµονή. Συνεργάστηκα µε γνωστά ονόµατα της εποχής στην Αθήνα και στην επαρχία.
Πώς ήταν η πολύχρονη παραµονή σας στην Αθήνα;
Η παραµονή µου στην Αθήνα µοιράζεται σε δύο περιόδους. Η πρώτη περίοδος είναι από το 1981-1987 πολύωρες πρόβες και πολλή δουλειά. Το 1983 κυκλοφόρησα την πρώτη µου δισκογραφική δουλειά και το 1989 τη δεύτερη. Γνώρισα πολύ σηµαντικούς ανθρώπους που για κάποιο λόγο έβλεπαν κάτι διαφορετικό σ’ εµένα, ή τουλάχιστον, έτσι ένιωθα. Μέσα από την τριβή µου µαζί τους άρχισα να αναζητώ κι άλλους δρόµους, σπουδές. Το 1987 και ενώ δούλευα στον «∆ία», ένα µεγάλο νυχτερινό µαγαζί, γράφτηκα στο Α’ Νυχτερινό Γυµνάσιο Αθηνών. Σε ηλικία 27 χρονών φοιτούσα στην Γ’ τάξη Γυµνασίου. Υπέροχο! Τότε ξεκίνησε µια άλλη ευτυχισµένη περίοδος της ζωής µου. Περίµενα να βραδιάσει για να πάω στο σχολείο. Τελείωνα στις 10:00 η ώρα το βράδυ από το σχολείο και πήγαινα κατευθείαν στο νυχτερινό µαγαζί που τραγουδούσα. Ήταν µεγάλη η χαρά µου που διάβαζα, που µάθαινα. Γέµισε η ζωή µου µε ευτυχία. Αµέσως µετά το Εσπερινό Λύκειο, έδωσα εισαγωγικές εξετάσεις και σπούδασα Γενική Ψυχολογία στο Πανεπιστήµιο Αθηνών.
Ποια ήταν η αφορµή και το έναυσµα, αν θέλετε, για να επιλέξετε το επάγγελµα του ψυχολόγου;
Μόλις µπήκα στο Λύκειο ήξερα πως ήθελα να γίνω Ψυχολόγος. Ήταν µια έλξη προς την αυτοπραγµάτωσή µου. ∆εν ξέρω… ίσως πιάσαν οι ευχές της µάνας µου! Αρκετοί, φίλοι και συνεργάτες, ήθελαν να µιλήσουν σε κάποιον και επέλεγαν εµένα. Ένιωθα πολύ ξεχωριστός µε αυτό. Αυτή η αλληλεπίδραση, µου έδινε χαρά και την ώθηση να επιλέξω την επιστήµη της ψυχολογίας. Αυτή η διαδροµή σπουδών, κράτησε 22 ολόκληρα χρόνια. Από το 1987 που µπήκα στο Εσπερινό Γυµνάσιο µέχρι το 2009 που ορκίστηκα διδάκτωρ ψυχολογίας στο Πανεπιστήµιο Κύπρου. Μια διαδροµή πολύ δύσκολη, αλλά γεµάτη καρπούς και γλυκές αναµνήσεις.
Όταν τελειώσατε, κάνετε µια καινούρια αρχή στη Νέα Υόρκη µε στόχο να ολοκληρώσετε το Μεταπτυχιακό σας και η µια πρόκληση διαδέχεται την άλλη. Γενικότερα είστε άνθρωπος που ρισκάρει;
Γενικά, δεν είµαι άνθρωπος του ρίσκου, αλλά της τόλµης, των στόχων, του προγραµµατισµού και της επιµονής. Για ότι έχει δοµηθεί µέσα µου ως στόχος, προσπαθώ πολύ, αφοσιώνοµαι. Τη δεδοµένη στιγµή της ζωής µου, ο µοναδικός µου στόχος ήταν οι σπουδές. Το τραγούδι µπήκε σε δεύτερη γραµµή και µεγάλωνε µέσα µου η ανάγκη για µόρφωση για πνευµατικότητα.
Η Αµερική πώς προέκυψε;
Καθώς σπούδαζα στην Αθήνα άρχισα να ψάχνω χώρα, πόλη και πανεπιστήµιο όπου θα έκανα το µεταπτυχιακό µου, δεδοµένου ότι ήταν απαραίτητο. Προϋπόθεση για την επιλογή µου ήταν να υπάρχουν χώροι που θα µπορώ να τραγουδώ, ώστε να µπορώ παράλληλα να ανταποκριθώ οικονοµικά στο Μεταπτυχιακό µου. Στη Νέα Υόρκη, λοιπόν, είχα τον θείο µου µε την οικογένειά του. Από τις πρώτες µέρες που πήγα εκεί, οι ξαδέρφες µου µε πήγαν σ’ έναν υπέροχο χώρο («Θίασος»), στο Μανχάταν.Τραγούδησα, τους άρεσα και ξεκίνησα δουλειά. Μέχρι να τελειώσω το πτυχίο µου στην Αθήνα, πηγαινοερχόµουν (Αθήνα –Νέα Υόρκη). Παράλληλα, φοιτούσα στο Cambridge School, ώστε να µάθω αγγλικά και να είµαι έτοιµος για το Μεταπτυχιακό.
Τι κρατάτε από τη ζωή σας στη Νέα Υόρκη;
Νιώθω πως «µε κρατούσε ο Θεός από το χέρι». Όλα µου ήρθαν τόσο βολικά, αγαπήθηκα πολύ από την οµογένεια και βοηθήθηκα πολύ. Στα έξι, περίπου, χρόνια που ήµουν στη Νέα Υόρκη άλλαξα µόνο τρία νυχτερινά κέντρα. Πέρασα πολύ ωραία και δηµιουργικά. Είδα και έµαθα τόσα πολλά. Απέκτησα πολλούς φίλους. Γνώρισα ανθρώπους από πολλούς και διαφορετικούς πολιτισµούς. Ήταν ένας κόσµος διαφορετικός από αυτόν που ήξερα µέχρι τότε.
Παρόλο που είχατε µια αρκετά καλή δουλειά στην Αµερική, παίρνετε την απόφαση να επιστρέψετε πίσω.
Όντως, τελειώνοντας το µάστερ µου δούλευα σ’ ένα Νοσοκοµείο Αποτοξίνωσης ως ψυχολόγος – σύµβουλος. Μου πρότειναν ένα δελεαστικό συµβόλαιο για να παραµείνω εκεί και να εργαστώ. Είχα επίσης, και τη νυχτερινή µου δουλειά στο τραγούδι και όλα πήγαιναν βολικά για εµένα. Ωστόσο, ο πατέρας µου και τα αδέρφια µου ζούσαν στο Παραλίµνι. Ο πατέρας µου ήταν ένα πολύ σηµαντικό κοµµάτι της ζωής µου. Μαζί µε τα αδέλφια µου και την ευρύτερη οικογένειά µου ήταν οι λόγοι της επιστροφής. Ο πατέρας µου ήταν ήδη αρκετά µεγάλος και ήθελα να είµαι κοντά του. Εποµένως, δεν σκέφτηκα και πολύ να απορρίψω την προσφορά που είχα.
Μετανιώσατε ποτέ γι’ αυτή σας την απόφαση;
Ο γονιός είναι πάρα πολύ σηµαντική αξία. Επέστρεψα και όχι µόνο δεν το µετάνιωσα, αλλά αντιθέτως, είµαι χαρούµενος που το έκανα. Ο πατέρας µου έφυγε πλήρης από τη ζωή, τρία χρόνια αργότερα και είχε όλα τα παιδιά και τα εγγόνια του κοντά του.
Με την επιστροφή σας διορίζεστε αµέσως στα σχολεία…
Είδες; Όλα ήρθαν βολικά στη ζωή µου. Λέω συχνά ότι, µπορεί να προσπάθησα πολύ, αλλά είχα αρκετή βοήθεια, τύχη κι ευλογία. Όταν έστειλα τα πτυχία µου στην Κύπρο ο ανιψιός µου (γιος του αδελφού µου) αντί να µε εγγράψει µόνο στον κατάλογο ψυχολόγων της Μέσης Εκπαίδευσης, όπως του είχα πει, µε έγραψε και στον κατάλογο της ∆ηµοτικής. Έτσι, σε λίγους µήνες µε ειδοποίησαν για δουλειά στην Ειδική Εκπαίδευση ∆ηµοτικής.
Πώς νιώθετε για τη δουλειά σας;
«Ευλογία Θεού». Σπουδαία αλληλεπίδραση, ανατροφοδότηση! Όσα διδάσκεις σ’ αυτά τα παιδιά , σου διδάσκουν τόσα κι άλλα τόσα. Με κάθε τους βήµα, µε κάθε τους λέξη, µε κάθε τους δυσκολία. Ποτέ δεν φανταζόµουν πως θα έµπαινα στην εκπαίδευση και όµως όλοι οι δρόµοι µε οδήγησαν σ΄αυτήν. Θυµάµαι τη µάνα µου! Όταν ήµουν µικρός µου έλεγε: «Καλώς το δασκαλούι µου». Χρόνια µετά ένιωσα πως η κουβέντα της αυτή, πιθανόν, να λειτούργησε προφητικά.
Τι είναι για εσάς η ψυχολογία;
Ψυχολογία είναι η επιστήµη που µελετά τη σκέψη, τα συναισθήµατα και τις συµπεριφορές των ανθρώπων. Απλούστερα, θαρρώ πως η ψυχολογία αναφέρεται κυρίως στην ισορροπία και αρµονία της σκέψης, του λόγου και της πράξης του καθενός.
Τι είναι για εσάς το πάθος;
Τίποτε πιο πολύ από το να αγαπάς µε θέρµη, να θαυµάζεις, να πιστεύεις και να προσπαθείς µε θέρµη. Βέβαια και η θέρµη πρέπει να έχει την ισορροπία της. Όταν κάποιος χάσει αυτή την ισορροπία παθαίνει διάφορα: υποφέρει, πονάει, κλαίει, χάνει την ουσία της ζωής του και δεν ξέρει πώς να διαχειριστεί τα µεγάλα και µικρά θέµατα στη ζωή του.
Εσείς ήρθατε ποτέ σε τέτοια κατάσταση;
Πολλές φορές. Όταν κυρίως, έχασα αγαπηµένα µου πρόσωπα αλλά και σε άλλες καταστάσεις. Ο άνθρωπος που δεν πονάει, δεν µπορεί ούτε και να χαρεί. Κάποτε στη Νέα Υόρκη γνώρισα έναν εγκληµατία, που είχε επίπεδη συναισθηµατικότητα, µια γραµµή όπως το καρδιογράφηµα ενός νεκρού. ∆εν µπορούσε να κλάψει, δεν µπορούσε να γελάσει, να χαρεί ή να λυπηθεί. Αυτό δεν το εύχοµαι σε κανέναν. Σαφώς και πόνεσα στη ζωή µου. Πόνεσα, φοβήθηκα και φοβάµαι ακόµα.
Σήµερα τι σας φοβίζει;
Φοβάµαι όπως φοβάται ο µέσος άνθρωπος. Αυτά που δεν µπορώ να ελέγξω. Μεγαλώνω παιδιά και φοβάµαι για την ποιότητα του µεγαλώµατός τους. Ανησυχώ! Αυτό είναι πολύ σπουδαίο αλλά ταυτόχρονα είναι και επώδυνο. Ωστόσο, η ειδικότητά µου µε διευκοκλύνει σε πολλές πτυχές της καθηµερινότητάς µου.
Άγχος αποτυχίας υπάρχει;
Θα το θέσω διαφορετικά: Όταν απουσιάζει το άγχος από τη ζωή µας δεν µπορούµε να επιτύχουµε τίποτα, όταν το άγχος είναι σε υψηλά επίπεδα και πάλι δεν µπορούµε να επιτύχουµε τίποτα. Για να επιτύχεις κάτι, απαραιτήτως πρέπει να βρίσκεσαι σε κατάσταση εγρήγορσης.Υπάρχουν άνθρωποι τελειοµανείς που δεν µπορούν να διαχειριστούν την αποτυχία και µε αυτό τον τρόπο ανεβάζουν το άγχος τους σε υψηλά επίπεδα µε αποτέλεσµα να αποτύχουν. Αυτά τα άγχη δεν τα έχω.
Τι σηµαίνει για εσάς επιτυχία;
Επιτυχία είναι να φτάνεις τους στόχους σου. Τους δικούς σου και µόνο στόχους. Οι στόχοι των ανθρώπων είναι διαφορετικοί. ∆ιαφορετικοί άνθρωποι, επιτυγχάνουν διαφορετικούς στόχους και είναι όλοι το ίδιο επιτυχηµένοι, νιώθουν το ίδιο επιτυχηµένοι.
Αργήσατε να κάνετε οικογένεια…
Όπως είδες, άργησα σε όλα.(Χαµογελά). Άργησα να µάθω γράµµατα, άργησα να µεγαλώσω, άργησα να νυµφευτώ και άργησα να γίνω γονιός. Τελικά, δεν µπορείς να ξέρεις αν είναι ορθότερο να αργήσεις ή να βιαστείς. Αν κάνεις οικογένεια νωρίς έχεις περισσότερες ορµές και φυσικές δυνάµεις, αλλά σου λείπει η σοφία και η εµπειρία ζωής. Αν αργήσεις, όπως συνέβηκε στην περίπτωσή µου, µπορεί να έχεις λιγότερες φυσικές δυνάµεις αλλά, έχεις περισσότερη πείρα και γνώση για την ευτυχία και τις δυσκολίες που ακολουθούν. Μέχρι στιγµής υπάρχει µέσα µου αρµονία και ισορροπία και νιώθω πολύ ευτυχής.
Ποια είναι η συµβουλή που σας έχουν δώσει οι γονείς σας που θα θέλατε να δώσετε στα παιδιά σας;
Τρεις συµβουλές! Μια του πατέρα µου, µια της µητέρας µου και µια του µακαριστού πνευµατικού µου. Ο πατέρας µου πάντα έλεγε: «Να βλέπεις µακριά» εννοώντας την προνοητικότητα. Μου έλεγε φράσεις υπέροχες που µε µάγευαν και ακόµα τις έχω βαθιά µέσα στο µυαλό και την καρδιά µου. Η µητέρα µου πάλι, έλεγε: «Στύλον-στύλον άνεσην», διδασκοντάς µε να βάζω µικρούς στόχους για να επιτύχω έναν µεγαλύτερο. Ο πνευµατικός µου έλεγε: «Πριν κοιµηθείς, να συγχωρέσεις όσους σε πίκραναν». Συγχωρητικότητα!
Μια στιγµή που νιώσατε περηφάνεια;
Χαρά και ικανοποίηση περισσότερο παρά περηφάνια. Πολλές στιγµές! Όταν γεννήθηκαν οι γιοι µου, όταν τους βαφτίσαµε και σε άλλες στιγµές τους. Στις αποφοιτήσεις µου. Η κάθε φορά ήταν ξεχωριστή. Στις 10 Ιουνίου του 1992, όταν πήρα το απολυτήριο Λυκείου και µαζεύτηκαν όλοι οι καθηγητές µου για να µε αποχαιρετήσουν. Στις άλλες δύο ορκωµοσίες µου και φυσικά, στις 26 Ιουνίου του 2009 όταν ορκίστηκα στο Πανεπιστήµιο Κύπρου ως διδάκτωρ ψυχολογίας. Στην τελευταία ορκοµοσία µου ήταν τα πέντε µου αδέρφια µαζί µε τους συντρόφους τους και η σύζυγός µου.Σε κάθε ορκωµοσία µου ένιωθα την ικανοποίηση ότι κατακτούσα ακόµα µια µικρή κορυφή, µια δική µου κορυφή.
Πέρα από την ψυχολογία ασχολείστε και µε τα πολιτιστικά δρώµενα. Μιλήστε µας λίγο γι’ αυτό.
Το Παραλίµνι έχει πολλά σύνολα και µονάδες που παράγουν πολιτισµό. Είµαι πολύ χαρούµενος γι΄ αυτό. Κατά καιρούς συνεργάστηκα µε όλους. Ένας τέτοιος φορέας πολιτισµού είναι και ο πολιτιστικός σύλλογος «Ρωµηοσύνη», που από το 2013 προσφέρει πολύ σπουδαίες εκδηλώσεις (µουσικές και θεατρικές παραστάσεις κλπ). Έχω την τιµή να είµαι αντιπρόεδρος της «Ρωµηοσύνης» και συµµετέχω σχεδόν σε όλες της τις εκδηλώσεις.
Ελεύθερος χρόνος υπάρχει;
Ελεύθερος χρόνος είναι τα ίδια τα παιδιά και η ενασχόλησή µου µαζί τους. Το παιχνίδι, η µελέτη, οι δραστηριότητές τους, ο εκκλησιασµός, οι χαρές, οι γκρίνιες, όλα αυτά είναι, ευτυχώς, ο ελεύθερός µου χρόνος.
*φωτογραφία: Γιώργος Αθανασίου
Πηγή: Vantage Magazine