Μια μάρτυρας της Ορθοδοξίας που με την όλη βιωτή της αλλά και με τη σταυρική της πορεία και την εγκαρτέρησή της τους τελευταίους μήνες, αντικρίζει θαρρώ τον θρόνο του Κυρίου μας με παρρησία. Είμαι σίγουρη ότι ο Κύριος θα της πει το: «Ευ δούλε, αγαθέ και πιστέ, είσελθε εις την χαράν του Κυρίου»
Η εκκλησία δεν χωρούσε τον κόσμο που ήλθε για να τη συνοδεύσει στο τελευταίο της ταξίδι. Πιστεύω ότι όλοι, κληρικοί και λαϊκοί, νιώσαμε ότι κηδεύαμε μια αγία γυναίκα που ήταν έτοιμη να φύγει, αφού εκπλήρωσε τις υποχρεώσεις της στη γη. Ήταν ένας άγγελος που κατέβηκε απ’ τον ουρανό, για να μας αποδείξει ότι και στην εποχή μας υπάρχουν άγιοι, και μάλιστα στον κόσμο, ζουν ανάμεσά μας, πλάι μας.
Αυτές οι σκέψεις στριφογύριζαν στο μυαλό μου την ώρα της εξόδιας ακολουθίας, που ο πολυπληθής χορός των ιερέων και επισκόπων-ανάμεσά τους και ο σύζυγός της π. Παντελεήμων και ο ένας γιος της που είναι επίσης ιερέας, μαζί με τους καλλίφωνους, καλλικέλαδους ψάλτες-τους άλλους έξι γιους της-, έψαλλαν τους υπέροχους ύμνους, με τους θεόπνευστους στίχους, που μας θυμίζουν τη ματαιότητα των εγκοσμίων.
Οι σκέψεις μου αυτές έγιναν βεβαιότητα, όταν άκουσα τον ιερέα γιο της να την αποχαιρετά με αγάπη και αναστάσιμη ελπίδα. Μοιράστηκε μαζί μας κάποιες εμπειρίες των παιδιών της, όχι για να τιμήσουν τη μητέρα τους, όπως τόνισε, αλλά για να παραδειγματιστούμε οι υπολειπόμενοι. Μας είπε ότι αντιμετώπισε τη δοκιμασία της ασθένειάς της με υπομονή, αδιάλειπτη προσευχή και καρτερικότητα, δοξάζοντας το όνομα του Θεού, πλήρως παραδομένη στο θέλημά του. Με την εγκαρτέρηση ενός χριστιανού μάρτυρα! Και το πιο θαυμαστό: το σώμα της, τριάντα ώρες μετά, όταν πήγαν οι δώδεκα γυναίκες του Χριστιανικού Συνδέσμου να τη ντύσουν, δεν είχε την ακαμψία του νεκρού!
Γι’ αυτό και οι άγιοι των οποίων τις εικόνες και τα ιερά λείψανα έφεραν στο προσκεφάλι της για να προσκυνήσει, ευαρεστήθηκαν με τον αγώνα της και την αγάπη της στον Θεό, και ευωδίαζαν. Ιδιαίτερα παρακαλούσε τον Άγιο Λουκά τον Ιατρό, τον Άγιο Νεκτάριο, τον Άγιο Γεώργιο. Ζητούσε η ψυχή της μέχρι τέλους τη θεία κοινωνία.
Αγάπησε από μικρή την εκκλησία και τους αγίους η Αγγελική μας. Ευτύχησε μαζί με τον σύζυγό της, πατέρα Παντελεήμονα, να αποκτήσουν επτά γιους, τους οποίους γαλούχησαν με τα νάματα της θρησκείας και της πατρίδας μας. Επτά γιους λεβέντες, που πέρα από την ανθρώπινη οδύνη και συντριβή, κουβαλούσαν το φέρετρό της, ψάλλοντας. Σαν να παρέδιναν τη μάνα τους σ’ Αυτόν που τόσο αγάπησε. Τούτα τα παιδιά μάς δίδαξαν πώς πρέπει να αντιμετωπίζουν τον θάνατο οι χριστιανοί. Σαν να ήταν σίγουροι ότι η μητέρα τους πάει κάπου καλύτερα. Την κάλεσε κοντά του ο Θεός.
Νιώθω πολύ ευλογημένη που μοιράστηκα μαζί της το ίδιο γραφείο στο Λύκειο Εθνομάρτυρα Κυπριανού στον Στρόβολο, πριν από εννέα χρόνια. Από την αρχή που δεθήκαμε, το ένιωσα. Μου έλεγε: «Αδελφούλα μου», καθώς κι οι δυο είμαστε μονοκόρες. Μου μετέδιδε την πραότητα και την ηρεμία της, γευόμουν τα μύρα της αγάπης της, βίωνα την καλοσύνη, την ανιδιοτελή προσφορά, τη συγχωρητικότητα, την αέναη έγνοια της για τον άλλο, τον αδελφό της, που ήταν η εικόνα του ΧΡΙΣΤΟΥ.
Ταυτόχρονα, θαύμαζα την εργατικότητα, τη φιλοπονία, τις διοικητικές ικανότητες, την κατάρτισή της και τον φιλολογικό οπλισμό της, την αγάπη της για τα παιδιά όλου του κόσμου. Μεγαλόψυχη και ευπρεπής, σεμνή και καταδεκτική, κέρδιζε τους μαθητές της με την ευγένεια της ψυχής της, την ευρυχωρία της καρδιάς της, την ταπεινοφροσύνη της και την προσήνειά της. Το χαμόγελο δεν έλειπε από το πρόσωπό της. Πάντα είχε για όλους μια καλή κουβέντα. Ποτέ δεν κακοκάρδισε κανένα, ποτέ δεν μίλησε άσχημα, δεν νευρίασε. Ήταν το πρότυπο της χριστιανής καθηγήτριας στην πράξη.
Δεν θα ξεχάσω ποτέ μου όσο ζω, πόσο πόνεσε για ένα παιδί που προερχόταν από πολυπροβληματική οικογένεια. Τι προσπάθειες έκανε για να το βοηθήσει. Πόσες ώρες «σπατάλησε» για να το φέρει στον ίσιο δρόμο. Αλλά και πόση προσευχή πρέπει να έκανε για να το βοηθήσει η Παναγία.
Η παρουσία της ενέπνεε τον σεβασμό. Ήταν μια πραγματική κυρία. Δεν θα ξεχάσω ποτέ τις συμβουλές της, το ενδιαφέρον της και την αρχοντιά της. Φαινόταν ότι έκανε τον αγώνα τον καλό, όχι για το «θεαθείναι», αλλά συνειδητά, εγκάρδια, εσωτερικά. Φαινόταν ότι δεν ήταν του κόσμου τούτου. Ότι ήθελε να σώσει την ψυχή της.
Ο ανεψιός της και η νύφη της μου είπαν πόσο τους άρεσε να πηγαίνουν στο σπίτι της, όπου βασίλευε η αγάπη και η ηρεμία. Πόσο τους άρεσε το μεγάλο τραπέζι, γύρω από το οποίο συγκεντρωνόταν όλη η οικογένεια και όλοι μαζί έψαλλαν και δοξολογούσαν τον Θεό. Ήταν η μεγάλη μάνα που μαγείρευε συνεχώς για τα παιδιά και τα εγγόνια της, που ευτύχησε να έχει. Δεν υπολόγισε ποτέ κανέναν κόπο, καμία θυσία. Όλα για τους άλλους, τίποτα για τον εαυτό της. Ήταν η ενσάρκωση του ετεροκεντρισμού της αγάπης.
Πραγματικά, χάσαμε έναν εξαιρετικό άνθρωπο και μια μοναδική φίλη. Όμως, παραδόξως, δεν νιώθουμε ότι τη χάσαμε, αλλά ότι κερδίσαμε έναν σύμμαχο στον Ουρανό. Έναν αγαπημένο μας άνθρωπο που θα μεσιτεύει για μας στους Αγίους, που θα την επικαλούμαστε μέρα και νύκτα να μας βοηθά.
Η ψυχή της ελεύθερη πετά στα «λιβάδια τα πάντερπνα» του παραδείσου. Πέρασε στην αθανασία!
Αιωνία της η μνήμη!
*Η Ζήνα Λυσάνδρου Παναγίδη είναι Φιλόλογος
