Ο κύριος Φίλης σε τηλεοπτική του συνέντευξη είπε χαρακτηριστικά σε σχέση με το ζήτημα: «Κάναμε διάκριση ανάμεσα στην εθνοκάθαρση την αιματηρή και το φαινόμενο της γενοκτονίας. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν αναγνωρίζουμε το αίμα, τον πόνο, όσα έχουν υποστεί οι Πόντιοι, από τη θηριωδία των Τούρκων. Αυτό είναι άλλο πράγμα και άλλο πράγμα η γενοκτονία με αυστηρή επιστημονική έννοια».
Η γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου αναφέρεται σε σφαγές και εκτοπισμούς εναντίον Ελληνικών πληθυσμών στην περιοχή του Πόντου που πραγματοποιήθηκαν από το κίνημα των Νεότουρκων κατά την περίοδο 1914-1923.
Εκτιμάται ότι στοίχισε τη ζωή περίπου 213.000-368.000 Ελλήνων. Οι επιζώντες κατέφυγαν στον Άνω Πόντο (στην ΕΣΣΔ) και μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή το 1922, στην Ελλάδα. Τα γεγονότα αυτά αναγνωρίζονται επισήμως ως γενοκτονία από το Ελληνικό Κράτος, την Σουηδία και την Αυστραλία αλλά και από διεθνείς οργανισμούς όπως η Διεθνής Ένωση Μελετητών Γενοκτονιών.
Θεωρείται μια από τις πρώτες σύγχρονες γενοκτονίες. Η γενοκτονία ήταν ένα προμελετημένο έγκλημα, το οποίο η κυβέρνηση των Νεότουρκων έφερε σε πέρας με συστηματικότητα. Οι μέθοδοι που χρησιμοποίησε ήταν ο ξεριζωμός, η εξάντληση στις κακουχίες, τα βασανιστήρια, η πείνα και η δίψα, και τα στρατόπεδα θανάτου στην έρημο.
Κατόπιν εισήγησης του τότε Πρωθυπουργού Ανδρέα Παπανδρέου, η Βουλή των Ελλήνων αναγνώρισε τη γενοκτονία το 1994, και ψήφισε την ανακήρυξη της 19ης Μαϊου ως «Ημέρα Μνήμης για τη Γενοκτονία των Ελλήνων στο Μικρασιατικό Πόντο».
Οι αντιδράσεις από τη δήλωση Φίλη
Θύελλα αντιδράσεων στον πολιτικό κόσμο προκάλεσε η δήλωση του Υπουργού Παιδείας Νίκου Φίλη ότι δεν πληρούνται τα επιστημονικά κριτήρια για να αποδεχτούμε τον όρο «Γενοκτονία των Ποντίων», με το Μαξίμου να αναφέρει πως «ο καθένας έχει το δικαίωμα να διατυπώνει προσωπικές απόψεις».
Τζιτζικώστας: Κύριε Φίλη παραιτηθείτε. Κύριε Τσίπρα διώξτε τον
Ανακοίνωση, με την οποία ζητά την παραίτηση Φίλη, εξέδωσε και ο υποψήφιος πρόεδρος της ΝΔ, Απόστολος Τζιτζικώστας.
«Όταν ο θλιβερός κ. Φίλης αντιληφθεί τους αγώνες που δόθηκαν για να αναγνωριστεί η Γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου ίσως να ξεπεράσει τις εθνικά επικίνδυνες ιδεοληψίες του. Περισσότεροι από 350.000 Έλληνες δολοφονήθηκαν και το επίσημο ελληνικό κράτος έχει αναγνωρίσει τη γενοκτονία από το 1994 κηρύσσοντας τη 19η Μαΐου ως “Ημέρα Μνήμης για τη Γενοκτονία των Ελλήνων στο Μικρασιατικό Πόντο”», τονίζει και συνεχίζει:
«Αν υπουργός αυτής της καταστροφικής για τον τόπο κυβέρνησης δε σέβεται ούτε τους νεκρούς, ούτε τις αποφάσεις του ίδιου του κράτους του, να του υπενθυμίσουμε ότι το Δεκέμβριο του 2007 τη γενοκτονία των Ποντίων αναγνώρισε και η Διεθνής Ένωση Μελετητών Γενοκτονιών. Ο Χρήστος Γιανναράς στις 19 Μαΐου του 2006, στην πλατεία Αγίας Σοφίας στη Θεσσαλονίκη ήταν κεντρικός ομιλητής για τη γενοκτονία. Έχει μια φράση διδακτική για τον κ. Φίλη: “Το νόημα αυτής εδώ της σύναξης δεν μπορεί να είναι παρά μόνο μία ρεαλιστική πολιτική δέσμευση: ότι θα αποδοκιμάζουμε πάντοτε με την ψήφο μας κάθε πολιτική ηγεσία, οποιασδήποτε επίπλαστης ή πραγματικής ιδεολογικής απόχρωσης, που επιδεικτικά παραγνωρίζει την ευαισθησία του λαού μας για τη Γενοκτονία του ποντιακού και του μικρασιατικού Ελληνισμού”. Κύριε Φίλη παραιτηθείτε. Κύριε Τσίπρα διώξτε τον».
Αντιδράσεις, όμως, υπήρξαν και από το εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και από τους ΑΝΕΛ.
Ο βουλευτής Ηρακλείου του ΣΥΡΙΖΑ, Γιάννης Μιχελογιαννάκης δήλωσε: «Εθνοκάθαρση είναι βίαιος εκτοπισμός και εκδίωξη εθνικών ομάδων από μια περιοχή είτε αιματηρός, είτε μέσω καταστροφής πολιτιστικών και θρησκευτικών στοιχείων με σκοπό την δημιουργία εθνικά ομοιογενών γεωγραφικών περιοχών. Δηλαδή γίνεται για γεωπολιτικούς λόγους. Γενοκτονία είναι εξόντωση φυλής, η έθνους συστηματικά, προσχεδιασμένα και ολοκληρωτικά. Οι πόντιοι εξοντώθηκαν λόγω του γένους τους. Αξίζουν τον όρο γενοκτονία, γιατί γενοκτονία είναι έγκλημα ποινικού δικαίου, ενώ η εθνοκάθαρση στην ουσία είναι περιγραφή εγκλημάτων και δεν έχει ρητή ολοκληρωτική και ρητή νομική αναγνώριση, μόνο επιμέρους στοιχείων αυτής».
Αντίδραση απο τους ΑΝΕΛ
Η εκπρόσωπος Τύπου των ΑΝΕΛ, Μαρίνα Χρυσοβελώνη δήλωσε: «Αναφορικά με τη δημόσια τοποθέτηση του Υπουργού Παιδείας κ. Ν. Φίλη σχετικά με τη γενοκτονία των Ποντίων, δηλώνουμε ότι οι ΑΝΕΛ δεν υιοθετούμε τις δηλώσεις του υπουργού. Θεωρούμε ότι δεν έχουμε δικαίωμα να εκμηδενίσουμε τον σχεδιασμένο τραγικό ξεριζωμό χιλιάδων ανθρώπων οι οποίοι θυσιάστηκαν με βίαιο τρόπο. Η ιστορία του Πόντου ήταν και θα παραμείνει αδιαμφισβήτητα αληθινή».
Μήνυση από τη Χρυσή Αυγή
«Η κακόβουλη άρνηση της Ποντιακής Γενοκτονίας είναι ποινικό αδίκημα και ο άθεος υπουργός του Σύριζα θα κληθεί να δώσει εξηγήσεις για την ρατσιστική του συμπεριφορά εις βάρος των Ελλήνων», επισημαίνει η Χρυσή Αυγή, σε ανακοίνωσή της, και προσθέτει πως «το νομικό τμήμα του Λαϊκού Συνδέσμου Χρυσή Αυγή συντάσσει κείμενο μηνύσεως – με βάση τον περιβόητο αντιρατσιστικό νόμο – που Έλληνες πολίτες θα υποβάλλουν κατά του ανεκδιήγητου συριζαίου».