Τα προσχέδια των νομοσχεδίων για την εφαρμογή του Γενικού Σχεδίου Υγείας πήραν σάρκα και οστά και η μακρά πορεία του φτάνει στο στάδιο του διαλόγου, της συζήτησης και της έγκρισης από τη Βουλή. Ο υπουργός Υγείας Φίλιππος Πατσαλής εξηγεί ότι στόχος όλων θα πρέπει να είναι η εφαρμογή ενός συστήματος ικανού να παράγει θετικά αποτελέσματα υγείας, να βελτιώνει δηλαδή την υγεία του πληθυσμού.
Επισημαίνει ότι το Γενικό Σύστημα Υγείας είναι ένα έργο που συζητείται εδώ και δεκαετίες και αποτελεί μνημονιακή υποχρέωση, και σημειώνει ότι όλοι από το ρόλο που υπηρετούν ή/και εκπροσωπούν, είτε είναι κόμματα, επαγγελματίες υγείας, είτε οργανωμένα σύνολα ασθενών και γενικότερα οργανωμένα κοινωνικά σύνολα, είναι ένθερμοι υποστηρικτές εδώ και χρόνια της εφαρμογής του ΓεΣΥ.
Ο υπουργός Υγείας υπογραμμίζει ότι το προσχέδιο προβλέπει την υλοποίηση του ΓεΣΥ μέσω του Οργανισμού Ασφάλισης Υγείας. Αναφέρεται στη δυνατότητα της αρμόδιας Αρχής να εξετάζει μέτρα για το συνεχή εκσυγχρονισμό και αναβάθμιση του ΓεΣΥ, συμπεριλαμβανομένης και της μετεξέλιξής του σε μεικτό σύστημα, νοουμένου ότι προκύπτουν πρόσθετα οφέλη για τους πολίτες και συνεχίζουν να πληρούνται οι θεμελιώδεις αρχές του συστήματος. Σε περίπτωση λήψης πολιτικής απόφασης για μετεξέλιξη του συστήματος σε μικτό σύστημα με τη συμμετοχή περισσοτέρων από μιας ασφαλιστικών εταίρων, ο νόμος θα πρέπει να τύχει αλλαγών.
Τα προσχέδια ορίζουν σαφώς ότι η πολιτική της Υγείας στο ΓεΣΥ καθορίζεται από την αρμόδια Αρχή (Υπουργείο Υγείας) και περιλαμβάνει τον καθορισμό της παρεχόμενης από το ΓεΣΥ φροντίδας υγείας.
Η παρεχόμενη από το ΓεΣΥ φροντίδα υγείας περιλαμβάνει τις κατηγορίες υπηρεσιών που καθορίζονται πιο κάτω, όπως αυτές θα καθορίζονται με διατάγματα του υπουργού Υγείας, καθώς και κάθε άλλη υπηρεσία που δυνατό να καθορίζεται με διάταγμα του υπουργού, κάθε έτος:
>> Φροντίδα υγείας από προσωπικούς ιατρούς και ειδικούς ιατρούς, συμπεριλαμβανομένης και της ενδονοσοκομειακής νοσηλείας.
>> Απεικονιστικές διαγνωστικές εξετάσεις, κλινικές εργαστηριακές εξετάσεις, εξειδικευμένες βιοϊατρικές εργαστηριακές εξετάσεις.
>> Φαρμακευτική φροντίδα και χορήγηση ιατροτεχνολογικών προϊόντων.
>> Φροντίδα υγείας από νοσηλευτές και μαίες, καθώς και από άλλους επαγγελματίες υγείας.
>> Ανακουφιστική φροντίδα υγείας και ιατρική αποκατάσταση, περιλαμβανομένης της προμήθειας, της συντήρησης και της ανανέωσης ορθοπεδικών και ορθωτικών ειδών και τεχνητών μελών.
>> Οδοντιατρική φροντίδα υγείας σε συγκεκριμένες ομάδες δικαιούχων.
>> Κατ’ οίκον επισκέψεις από τους παροχείς υπηρεσιών φροντίδας υγείας.
>> Μεταφορά με ασθενοφόρο και φροντίδα υγείας σε περίπτωση ατυχήματος και επείγοντος περιστατικού.
>> Επιπρόσθετα, δύναται να καλύπτει περιπτώσεις ψυχιατρικής νοσηλείας και περιστατικά υποχρεωτικής ψυχιατρικής νοσηλείας.
Ο υπουργός εξηγεί ότι:
• Οι μεγάλες κοινωνικές ανισότητες που υπάρχουν στην υγεία επιβάλλεται να διορθωθούν μέσα από ένα σύστημα που θα εγγυάται καθολική πρόσβαση όλων των πολιτών αυτής της χώρας σε υπηρεσίες φροντίδας υγείας, αναβαθμισμένες ποιοτικά και ποσοτικά, χωρίς διακρίσεις και για όλη τη διάρκεια της ζωής τους. Συγχρόνως, θα πρέπει να διαφυλάσσεται η οικονομική βιωσιμότητα του συστήματος μέσω των συνεισφορών που θα καταβάλλονται στη βάση των εισοδημάτων του κάθε δικαιούχου.
• Η χρηματοδότηση του συστήματος, αναφέρει ο Υπουργός, θα γίνεται μέσω συνεισφοράς από μισθωτούς, εργοδότες, αυτοεργοδοτούμενους, συνταξιούχους, εισοδηματίες, αξιωματούχους και το κράτος.
• Το ύψος των συνεισφορών από τις διάφορες κατηγορίες δικαιούχων, καθώς και οι διαδικασίες είσπραξης, καταβολής και παρακράτησης των εισφορών θα ρυθμίζονται με κανονισμούς, οι οποίοι θα τύχουν έγκρισης από το Υπουργικό Συμβούλιο και τη Βουλή.
• Υπεύθυνοι για την είσπραξη των συνεισφορών θα είναι ο διευθυντής των Υπηρεσιών Κοινωνικών Ασφαλίσεων του Υπουργείου Εργασίας και ο έφορος Φορολογίας.
Το «Ταμείο Ασφάλισης Υγείας» που θα ιδρυθεί θα είναι υπεύθυνο για τη συλλογή των εισφορών για το ΓεΣΥ. Οι συνεισφορές που συλλέγονται από τα αρμόδια τμήματα της Κυβέρνησης κατατίθενται από το Πάγιο Ταμείο της Δημοκρατίας στο Ταμείο Ασφάλισης Υγείας και χρησιμοποιούνται αποκλειστικά για την κάλυψη των αναγκών του ΓεΣΥ.
Ο κ. Πατσαλής εξηγεί ότι στη βάση ετήσιου προϋπολογισμού που θα ετοιμάζεται από τον Οργανισμό Ασφάλισης Υγείας και θα εγκρίνεται από το Υπουργικό Συμβούλιο και τη Βουλή, καταβάλλεται από το Ταμείο Ασφάλισης Υγείας προς τον ΟΑΥ χρηματοδότηση σε τέσσερις δόσεις ετησίως. Η χρηματοδότηση που παρέχεται στον ΟΑΥ καλύπτει το κόστος των υπηρεσιών που παρέχονται από το ΓεΣΥ, καθώς και τις λειτουργικές δαπάνες του ΟΑΥ. Τα χρήματα του Ταμείου Ασφάλισης Υγείας δεν μπορούν να δανειστούν στο κράτος ή οπουδήποτε αλλού, για οποιοδήποτε σκοπό. Τυχόν αποθέματα δεν επιτρέπεται να επενδύονται μέσω του Πάγιου Ταμείου της Δημοκρατίας.
Η οικονομική διαχείριση του Ταμείου Ασφάλισης Υγείας θα γίνεται από εννεαμελές Διαχειριστικό Συμβούλιο με θητεία 30 μήνες, το οποίο απαρτίζεται από τα τρία μέρη που συνεισφέρουν στο Ταμείο (κράτος, εργαζόμενοι και εργοδότες), ως ακολούθως: Τον πρόεδρο που εκπροσωπεί την Κυβέρνηση. Τον αντιπρόεδρο που εκπροσωπεί την Κυβέρνηση, τους γενικούς διευθυντές του Υπουργείου Υγείας και του Υπουργείου Οικονομικών, τον διευθυντή ΓεΣΥ του Υπουργείου Υγείας, δύο εκπροσώπους των εργοδοτικών οργανώσεων και δύο εκπροσώπους των εργατικών οργανώσεων.
Τα πρόσωπα που διορίζονται ως μέλη του Διαχειριστικού Συμβουλίου του ταμείου θα πρέπει να είναι ανώτατου ηθικού και επαγγελματικού κύρους, να μην είναι στελέχη κοινοβουλευτικών και μη κομμάτων ή/και ομάδων και να διαθέτουν υψηλά πανεπιστημιακά προσόντα και πείρα σε ένα ή περισσότερους από τους τομείς της παροχής οικονομικών ή λογιστικών υπηρεσιών και της διοίκησης επιχειρήσεων.
Στα προσχέδια των νομοσχεδίων που έχουν ετοιμαστεί προνοούν σαφώς ότι τα χρήματα του Ταμείου Ασφάλισης Υγείας θα χρησιμοποιούνται αποκλειστικά για την κάλυψη των αναγκών του ΓεΣΥ. Πρόνοιες του νομοσχεδίου απαγορεύουν το δανεισμό των χρημάτων του Ταμείου Ασφάλισης Υγείας στο κράτος ή οπουδήποτε αλλού για οποιοδήποτε σκοπό. Το Διαχειριστικό Συμβούλιο του Ταμείου θα καταβάλλει το ετήσιο εγκεκριμένο προϋπολογισθέν ποσό από το ταμείο προς τον Οργανισμό Ασφάλισης Υγείας σε τέσσερις δόσεις ετησίως. Το ενεργητικό του ταμείου, με σκοπό τη μεγιστοποίηση των αποθεμάτων του και λαμβάνοντας υπόψη την ασφάλεια, ρευστότητα και απόδοση των επενδύσεων, θα μπορεί να επενδυθεί ύστερα από απόφαση του Διαχειριστικού Συμβουλίου του ταμείου και με την έγκριση των υπουργών Υγείας και Οικονομικών.
Η εποπτεία και ο έλεγχος του Ταμείου Ασφάλισης Υγείας θα ασκείται από τον γενικό ελεγκτή της Δημοκρατίας, επισημαίνει ο υπουργός Υγείας και σημειώνει ότι ο γενικός λογιστής της Δημοκρατίας θα διευθύνει και επιβλέπει τις λογιστικές εργασίες του ταμείου. Αναλογιστής, τον οποίο θα διορίζει το Διαχειριστικό Συμβούλιο του ταμείου, θα προβαίνει σε ανασκόπηση και αξιολόγηση της οικονομικής κατάστασης του ταμείου ανά έτος. Το Διαχειριστικό Συμβούλιο του ταμείου θα καλείται ανά έτος να διεξάγει μελέτη για την οικονομική διαχείριση του ταμείου από διεθνή εξειδικευμένο οργανισμό.
Ο ρόλος του ΟΑΥ με βάση τα προσχέδια θα επικεντρώνεται στην υλοποίηση του ΓεΣΥ μέσω της εξασφάλισης πρόσβασης και παροχής στους δικαιούχους των υπηρεσιών φροντίδας υγείας. Στο πλαίσιο αυτό, ο ΟΑΥ θα συμβάλλεται με παροχείς υπηρεσιών φροντίδας υγείας, και όπως άλλως ορίζει ο νόμος, στη βάση του προϋπολογισμού που του χορηγείται από το Διαχειριστικό Συμβούλιο του Ταμείου Ασφάλισης Υγείας. Στις αρμοδιότητες του ΟΑΥ περιλαμβάνεται, επιπρόσθετα, ο έλεγχος και η παρακολούθηση των όρων και προϋποθέσεων των συμβάσεων και της απόδοσης των παρόχων υπηρεσιών φροντίδας υγείας.
Τα προσχέδια προνοούν τη συγκρότηση Συμβουλευτικής Επιτροπής, τα μέλη της οποίας αντιπροσωπεύουν τα συμφέροντα των διαφόρων κατηγοριών εισφορέων και δικαιούχων, με σκοπό να συμβουλεύει και ενημερώνει την αρμόδια αρχή για οποιαδήποτε ζητήματα έχουν σχέση με τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των εισφορέων και των δικαιούχων.
Η Συμβουλευτική Επιτροπή θα απαρτίζεται από τον εκάστοτε γενικό διευθυντή του Υπουργείου Υγείας, ο οποίος ασκεί καθήκοντα προέδρου, τον διευθυντή ΓεΣΥ του Υπουργείου Υγείας, ο οποίος ασκεί καθήκοντα αντιπροέδρου, 4 τεχνοκράτες του Υπουργείου Υγείας, που διορίζονται από τον υπουργό Υγείας, 3 εκπροσώπους των μαζικότερων συνδικαλιστικών οργανώσεων, 2 εκπροσώπους των εργοδοτικών οργανώσεων και από ένας εκπρόσωπος των αυτοεργοδοτούμενων και των ασθενών.
Κατηγοριοποίηση γιατρών με το νέο σύστημα
Για την παροχή υπηρεσιών φροντίδας υγείας από ιατρούς στο πλαίσιο του ΓεΣΥ, οι ιατροί διακρίνονται, με βάση τα προσχέδια, στις πιο κάτω κατηγορίες:
(α) Προσωπικούς ιατρούς, για παροχή υπηρεσιών αποκλειστικά πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας σε εξωτερικούς ασθενείς
(β) Ειδικούς ιατρούς, για παροχή υπηρεσιών δευτεροβάθμιας φροντίδας υγείας σε εξωτερικούς ασθενείς και σε ασθενείς που νοσηλεύονται σε νοσηλευτήρια.
>> ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΙ ΙΑΤΡΟΙ: Ο θεσμός του προσωπικού ιατρού υιοθετείται ως πύλη εισόδου στο σύστημα και ως βασικό εργαλείο συγκράτησης συνολικών δαπανών του συστήματος. Μέσω του προσωπικού ιατρού θα γίνεται παραπομπή στους ειδικούς ιατρούς και στους λοιπούς παρόχους υπηρεσιών φροντίδας υγείας.
Δικαίωμα για να εγγραφούν ως προσωπικοί ιατροί θα έχουν ιατροί οι οποίοι πληρούν τις απαιτήσεις μίας από τις πιο κάτω κατηγορίες:
– ιατροί με ειδικότητα στη Γενική Ιατρική, ή
– ιατροί με ειδικότητα στην Παθολογία, ή
– ιατροί με ειδικότητα στην Παιδιατρική για παιδιά, ή
– ιατροί οι οποίοι μέχρι την έναρξη ισχύος του παρόντος νόμου κατέχουν ειδική εκπαίδευση στη Γενική Ιατρική αναγνωρισμένη από το Ιατρικό Συμβούλιο Κύπρου δυνάμει του περί Εγγραφής Ιατρών Νόμου, ή
– ιατροί οι οποίοι μέχρι την έναρξη ισχύος του παρόντος νόμου κατέχουν πιστοποιητικό που βεβαιώνει το δικαίωμα άσκησης των δραστηριοτήτων του ιατρού γενικής ιατρικής στο πλαίσιο του εθνικού συστήματος κοινωνικής ασφάλισης σύμφωνα με τον Κανονισμό 8ΣΤ, παράγραφος 2, των περί Ιατρών (Ειδικά Προσόντα) Κανονισμών του 2003 έως 2009, ή ιατροί οι οποίοι μέχρι την έναρξη ισχύος του παρόντος νόμου κατέχουν αναγνωρισμένο πιστοποιητικό που εκδόθηκε από τις αρμόδιες Αρχές άλλων κρατών-μελών σε υπηκόους τους, παρέχοντάς τους στη Δημοκρατία το δικαίωμα άσκησης των δραστηριοτήτων του ιατρού Γενικής Ιατρικής στο πλαίσιο του εθνικού συστήματος κοινωνικής ασφάλισης σύμφωνα με τον Κανονισμό 8ΣΤ, παράγραφος 3, των περί Ιατρών (Ειδικά Προσόντα) Κανονισμών του 2003 μέχρι 2014,
-Ιατροί οι οποίοι δεν εμπίπτουν στις πρόνοιες των πιο πάνω παραγράφων θα έχουν το δικαίωμα να συμβληθούν με τον ΟΑΥ ως προσωπικοί ιατροί, κατόπιν παρακολούθησης ειδικού εκπαιδευτικού προγράμματος το οποίο θα καταρτιστεί από το Υπουργείο Υγείας, σε συνεργασία με τον ΠΙΣ και τον ΟΑΥ, και θα ολοκληρωθεί μέχρι την έναρξη ισχύος του Νόμου. Οι ειδικοί παθολόγοι και οι ειδικοί παιδίατροι οι οποίοι έχουν επιλέξει να εγγραφούν ως προσωπικοί ιατροί δικαιούνται να παρέχουν υπηρεσίες δευτεροβάθμιας φροντίδας υγείας ως ειδικοί ιατροί στο πλαίσιο του ΓεΣΥ για τους ασθενείς που θα είναι εγγεγραμμένοι στον κατάλογό τους.
Για τον αριθμό των δικαιούχων, ο οποίος εγγράφεται στον κατάλογο των προσωπικών ιατρών, δεν υπάρχει περιορισμός, ενώ για την παροχή πρωτοβάθμιας ιατρικής φροντίδας θα επιτρέπεται η σύσταση και λειτουργία συνεταιρισμών, με όρους που θα ρυθμίζονται με Κανονισμούς.
Μισθοί και νοσήλια θα καθορίζονται κατόπιν διαβούλευσης
Τα προσχέδια προνοούν ότι το ύψος της αμοιβής των επαγγελματιών υπηρεσιών φροντίδας υγείας θα καθορίζεται με Κανονισμούς ύστερα από διαβούλευση του Υπουργείου Υγείας με τον ΟΑΥ και τον/τους κατά περίπτωση αρμόδιους επαγγελματικούς συνδέσμους, συλλόγους ή φορείς. Κανονισμοί θα καθορίζουν, επίσης, τις διαδικασίες αποζημίωσης των νοσηλευτηρίων που συμβάλλονται με τον ΟΑΥ. Τα νοσηλευτήρια αποζημιώνονται με βάση ομάδες συγγενών διαγνώσεων (Diagnosis Related Groups) ή και άλλες μεθόδους. Το ύψος της αποζημίωσης των νοσηλευτηρίων καθορίζεται με Κανονισμούς από τον υπουργό Υγείας ύστερα από διαβούλευση με τον ΟΑΥ, τον ΠΑΣΙΝ και τους αρμόδιους επαγγελματικούς συνδέσμους, συλλόγους ή φορείς.
Σε ό,τι αφορά υπηρεσίες φροντίδας υγείας οι οποίες δεν προσφέρονται στην Κύπρο ή των οποίων η προσφορά δεν αρκεί για την κάλυψη όλων των αναγκών των δικαιούχων δυνατό να παρέχονται από νοσηλευτήρια στο εξωτερικό με τα οποία συμβάλλεται ο ΟΑΥ. Τα κριτήρια και οι προϋποθέσεις μετάβασης των ασθενών στο εξωτερικό για τις υπηρεσίες που καλύπτονται από το ΓεΣΥ καθορίζονται με αποφάσεις Υπουργικού Συμβουλίου.
Τα φάρμακα στο ΓΕΣΥ
Για κάθε ζήτημα που αφορά στην αποζημίωση των φαρμακευτικών προϊόντων, το Συμβούλιο Αποζημίωσης Φαρμάκων (ΣΑΦ) θα συμβουλεύει ανάλογα τον υπουργό.
Του ΣΑΦ προεδρεύει ο γενικός διευθυντής του Υπουργείου Υγείας και μέλη της είναι ο γενικός διευθυντής του Υπουργείου Οικονομικών, ο γενικός διευθυντής του Υπουργείου Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, ο γ.δ. του Υπουργείου Ενέργειας, Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού, ο γενικός εκτελεστικός διευθυντής του ΟΑΥ, ο διευθυντής ΓεΣΥ και ο διευθυντής Φαρμακευτικών Υπηρεσιών του Υπουργείου Υγείας.
Η Τεχνική Επιτροπή Αποζημίωσης Φαρμάκων, της οποίας η σύνθεση και ο τρόπος λειτουργίας καθορίζονται με διάταγμα του υπουργού Υγείας, παρέχει συμβουλευτική γνωμοδότηση στο ΣΑΦ για θέματα που αφορούν στον Κατάλογο Φαρμακευτικών Προϊόντων και ασκεί οποιαδήποτε άλλη αρμοδιότητα της ανατεθεί από αυτό.
Ο έφορος του ΣΑΦ έχει τη γενική ευθύνη της διοικητικής διαχείρισης των αποφάσεων που λαμβάνονται από το ΣΑΦ και παρέχει γραμματειακή υποστήριξη σ’ αυτό, μέσω των Φαρμακευτικών Υπηρεσιών του Υπουργείου Υγείας.
Ο υπουργός Υγείας μετά από συμβουλευτική γνωμοδότηση του ΣΑΦ θα έχει αρμοδιότητα να εγκρίνει ή να απορρίπτει τη συμπερίληψη φαρμακευτικού προϊόντος στον σχετικό Κατάλογο, να καθορίζει ή/και να τροποποιεί το ύψος αποζημίωσης και τυχόν άλλους όρους και περιορισμούς για τα φαρμακευτικά προϊόντα του Καταλόγου, να αφαιρεί φαρμακευτικά προϊόντα από τον Κατάλογο μετά από αιτιολογημένη απόφαση και να αποκλείει κατηγορία φαρμακευτικών προϊόντων εφόσον αυτό αιτιολογείται στη βάση αντικειμενικών και επαληθεύσιμων κριτηρίων.
Εύσημα από ΠΟΥ και ΕΕ
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέφρασαν πρόσφατα τη στήριξή τους προς τις μεταρρυθμίσεις του τομέα της υγείας στην Κύπρο. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας το έπραξε με ανακοίνωσή του που αναρτήθηκε στην επίσημη ιστοσελίδα του. Η υποστήριξη από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας διατυπώνεται και από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία εκφράζει ετοιμότητα να υποστηρίξει την υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων στην Κύπρο, συνεισφέροντας ποσό ύψους 2 εκατ. ευρώ.
Η πρόθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής εξεφράσθη κατά τη διάρκεια συνάντησης που συνεκλήθη από Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις Βρυξέλλες, τον Νοέμβριο. Η συνάντηση έγινε με τη συμμετοχή, μεταξύ άλλων, εκπροσώπων του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, της Παγκόσμιας Τράπεζας, της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας και της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας. Ιδιαίτερη μνεία στην ανακοίνωση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας γίνεται και στον εκτεταμένο δημόσιο διάλογο που διεξήχθη με πρωτοβουλία του υπουργού Υγείας Φίλιππου Πατσαλή.
Κατά τον δημόσιο διάλογο ο κ. Πατσαλής είχε άνω των 200 συναντήσεων με κόμματα, συνδικαλιστικές οργανώσεις, επαγγελματίες του τομέα της υγείας, συνδέσμους ασθενών, οργανωμένα σύνολα και με τους πολίτες.
Πηγή: ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΟΣ