Λεξικό κυπριακής αργκό: Εν υπάρχει!

CEB1 14 Ειδήσεις
Δεν είναι λεξικό της κυπριακής διαλέκτου, δεν έχει έναν συγγραφέα και δεν μπορείς να το αγοράσεις! Είναι όμως το πρώτο λεξικό της κυπριακής αργκό, δυνητικά όλοι μπορούμε να ενταχθούμε στη συντακτική του ομάδα και είναι αναρτημένο στο διαδίκτυο, παρέχοντας την ευκαιρία σε οποιονδήποτε να το μελετήσει ή ακόμα και να επαναχρησιμοποιήσει τα περιεχόμενό του, ελεύθερα. Με λίγα λόγια, «εν υπάρχει», που πάει να πει «μοναδικό, καταπληκτικό, εξαιρετικό»!

CEB1 1497 Ειδήσεις

Στο cySlang λοιπόν, αν πληκτρολογήσετε τη λέξη «φκιόρον», μην περιμένετε να βρείτε ότι σημαίνει λουλούδι. Γιατί στην κυπριακή αργκό είναι «αυτός που έχει χαμηλή νοημοσύνη, που είναι βλάκας». Αντίστοιχα, ο «κινέζος» δεν είναι κάποιος που κατάγεται από την Κίνα αλλά «ο οπαδός της ποδοσφαιρικής ομάδας Ομόνοια» και η «σαρκά του δημαρχείου», μπορεί στην κυριολεξία να σημαίνει μεγάλη σκούπα, όμως στην καθομιλουμένη είναι «αυτός που συγκεντρώνει όσο μπορεί περισσότερα από οτιδήποτε υπάρχει γύρω του».

Όπως διαβάζουμε στην αρχική σελίδα του διαδικτυακού λεξικού (www.cyslang.com), στόχος του είναι να παρουσιάσει συστηματικά και παραστατικά μία από τις λιγότερο μελετημένες όψεις όχι μόνο της κυπριακής διαλέκτου, αλλά και ολόκληρης της ελληνικής γλώσσας. Χαρακτηριστικά αναφέρεται ότι «το κενό που παρουσιάζει η βιβλιογραφία των γλωσσολογικών ερευνών σχετικά με την αργκό, είναι ήδη γνωστό στους ενδιαφερόμενους. Ειδικότερα σε ό,τι αφορά τη διαλεκτική λεξικογραφία, παρατηρούμε ότι η κυπριακή αργκό, που είναι στην πραγματικότητα μία εξαιρετικά πλούσια και δυναμική ποικιλία της ελληνικής γλώσσας, έχει αντιμετωπιστεί περίπου ως αόρατη: η διαπίστωση αυτή δεν προκύπτει μόνο από την απουσία σχετικών μελετών και/ή καταγραφής της γλωσσικής αυτής χρήσης στα λεξικά, αλλά και από το γεγονός ότι οι ίδιοι οι όροι αργκό ή σλανγκ είναι αδιαφανείς για τους φυσικούς ομιλητές της διαλέκτου».

Οι δημιουργοί του έργου εξηγούν, επίσης, ότι το cySlang περιλαμβάνει αποκλειστικά λαϊκές, νεανικές και αργκοτικές λέξεις και εκφράσεις της σύγχρονης ομιλούμενης κυπριακής που προέρχονται άλλοτε απευθείας από τις λεξιλογικές παρακαταθήκες της διαλέκτου και άλλοτε από πιο πρόσφατες λεξιπλασίες και δάνεια.

Η αρχική συγκέντρωση και επιλογή των λημμάτων έγινε από τους φοιτητές του Πανεπιστημίου Κύπρου που παρακολούθησαν το μάθημα «ΓΕΠ236 Λεξικογραφία» κατά το ακαδημαϊκό έτος 2015-16. Διευκρινίζουν ότι πρόκειται δηλαδή για υλικό που προέκυψε από πρωτογενή έρευνα και όχι από αποδελτίωση παλιότερων έργων. Η επεξεργασία των δεδομένων βασίστηκε σε επιστημονικές προδιαγραφές έτσι ώστε το τελικό αποτέλεσμα, αν και εκ πρώτης όψεως μπορεί να φαίνεται απλώς ψυχαγωγικό, να είναι απολύτως κατάλληλο για να χρησιμοποιηθεί ως πόρος γλωσσολογικής έρευνας. Για το λόγο αυτό εξάλλου, ο ιστοχώρος περιλαμβάνει και επιστημονική βιβλιογραφία σχετικά με την κυπριακή λεξικογραφία.

Προειδοποίηση προς… ΦΑΟΥΣΟΥΣ

Οι δημιουργοί του cySlang καλούν τους επισκέπτες να λάβουν υπόψη τους ότι στο λεξιλόγιο της αργκό εξ ορισμού περιλαμβάνονται αρκετές λέξεις που θεωρούνται άσεμνες, χυδαίες ή προσβλητικές και ότι η πλοήγηση στον ιστοχώρο δεν συνιστάται σε όσους ενοχλούνται από το γεγονός αυτό. Ενημερώνουν, επίσης, ότι το πρόγραμμα είναι ανοιχτό για όσους θα ήθελαν να προσθέσουν και άλλες λέξεις. Κάθε νέο λήμμα που δημοσιεύεται συνοδεύεται από το όνομα του συντάκτη, πριν όμως από την εμφάνισή του στον ιστότοπο, ελέγχεται από ειδική επιτροπή αξιολόγησης.

Σλανγκ από… το Α μέχρι το Ω

Άγια ολάν: Παράτα μας, άντε ρε από ’κει!
Βαρ’ του ρίγανην: Άστα να πάνε, δεν σώζεται η κατάσταση.
Για τες κούπες: Άχρηστος, ανίκανος σχεδόν σε όλα.
Διώ παμόν: Σταματώ να κάνω κάτι που έκανα σε υπερβολικό βαθμό ή σε μεγάλη διάρκεια.
Εν έσιει λάθος: Αυτός που είναι αλάνθαστος, τέλειος, άψογος.
Ζαόκασια: Πολύ άσχημη γυναίκα.
Η Μαρικκού που τα Λεύκαρα: Απροσδιόριστο πρόσωπο, που κανείς δεν γνωρίζει.
Θκυό ππαλιές: Στα γρήγορα, στο άψε-σβήσε.
Ίου: Επιφώνημα που δείχνει αηδία, απέχθεια.
Καπίρα: Αυτός που είναι εντελώς μαστουρωμένος, κρουσμένος.
Λαστιχάρης: Οπαδός της ποδοσφαιρικής ομάδας ΑΠΟΕΛ.
Μαλάτζιν: Παλιάνθρωπος, λαμόγιο, κουμάσι.
Νουπάς: Ο νεοσύλλεκτος φαντάρος, ο νέος.
Ξερή κκελλέ: Αγύριστο κεφάλι, ξεροκέφαλος.
Όι άππαρον: Απίστευτο!
Πάω να δω πού βρέσιει: Αφήνω κάποιον στην ησυχία του, απομακρύνομαι.
Ρίφι: Ο άβουλος οπαδός που ακολουθεί τυφλά, χωρίς να έχει τα δικά του πιστεύω.
Σκανάρω: Παρατηρώ κάποιον επίμονα και μάλλον αδιάκριτα.
Τσουνιάζουμαι: Δεν αντέχω αυτό που συμβαίνει, εκνευρίζομαι.
Εν έχω Υπόθεσην: Δεν είμαι σοβαρός, δεν έχω επιχειρήματα, δεν τα λέω καλά.
Φεύκει η κκελλέ μου: Εντυπωσιάζομαι πολύ, θετικά ή αρνητικά.
Χτιτζιόν του λάκκου: Αυτός που είναι αηδιαστικά βρομιάρης.
Ψάχνω για θησαυρόν: Καθαρίζω τη μύτη μου με το δάχτυλο.
Ωραίον μωρόν: Πολύ ελκυστικό εμφανισιακά άτομο.

Οι «ανπαίζαπολ» δημιουργοί

Υπεύθυνη του προγράμματος είναι η αναπληρώτρια καθηγήτρια Γλωσσολογίας του Πανεπιστημίου Κύπρου, Μαριάννα Κατσογιάννου. Την επιστημονική επιτροπή απαρτίζουν:
α) Ο Σπύρος Αρμοστής με διδακτορικό Θεωρητικής Γλωσσολογίας από το Πανεπιστήμιο Cambridge.
β) Ο Γιώργος Γεωργίου με διδακτορικό στη γλωσσολογία στο Πανεπιστήμιο Κύπρου.
γ) Η υποψήφια διδάκτωρ γλωσσολογίας στο Πανεπιστήμιο Κύπρου, Ελισάβετ Κιούρτη.
δ) Ο Χαράλαμπος Χριστοδούλου, με διδακτορικό στη Γλωσσολογία από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο.

Σημειώνεται ότι η αρχική συντακτική ομάδα συγκροτήθηκε από φοιτητές του Πανεπιστημίου Κύπρου που παρακολούθησαν το μάθημα Λεξικογραφία κατά το ακαδημαϊκό έτος 2015-16.

Πηγή: Φιλελεύθερος