Του Γιώργου Καυκαλιά:
Χρόνια τώρα προσπαθώ να ενημερώνομαι, να παρακολουθώ τις εξελίξεις σε διάφορους τομείς της Κυπριακής και όχι μόνο πραγματικότητας, να είμαι ενεργός σε δραστηριότητες, εκδηλώσεις, προγράμματα για τη νεολαία. Όλα αυτά τα χρόνια κύριο μου μέλημα ήταν να κτίζω πάνω σε αυτές τις εμπειρίες και τις γνώσεις έτσι ώστε να μπορέσω να έχω μια αντίληψη αντικειμενική και μακριά από οποιεσδήποτε σκοπιμότητες. Οφείλω να παρατηρήσω ότι πραγματικά υπάρχουν κάποια πράγματα τα οποία με έχουν συγχύσει στην προσπάθεια μου να τα αναλύσω και κατ’ επέκταση να μπορέσω να τα αφομοιώσω. Στην κυπριακή πραγματικότητα, στους ανθρώπους οι οποίοι την αποτελούν και ως εκ τούτου καθορίζουν και τις αποφάσεις αλλά και τον τρόπο ζωής βλέπει κανείς αλλοπρόσαλλες συμπεριφορές και ανεξήγητες συνήθειες και δράσεις.
Παράδειγμα 1ον: Είμαστε ένας λαός όπου ο καθένας από μας έχει χάσει ένα δικό του άνθρωπο, ένα φίλο, ένα συγγενή από ατύχημα-δυστύχημα στην άσφαλτο. Όλοι ξέρουμε ότι η ζώνη ασφαλείας και το κράνος σώζουν ζωές. Όλοι ξέρουμε ότι η ταχύτητα σκοτώνει. Κι όμως αντίθετα με κάθε λογική συνεχίζουμε να έχουμε τις μοτοσυκλέτες στον ένα τροχό επιδεικτικά. Κι όμως επιμένουμε προκλητικά να μην φοράμε κράνη…
Παράδειγμα 2ον: Περπατάς σε μια περιοχή η οποία θα έπρεπε να είναι ένα στολίδι. Ξαφνικά βλέπεις ένα ατελείωτο «βουνό» από σκουπίδια το οποίο θα μπορούσε να αποτελέσει εστία μόλυνσης για παιδιά και για ενήλικες. Εμείς θα σκεφτούμε: «Μα που εν ο Δήμος ολάν να καθαρίσει δαμέ;» Ούτε λόγος να σκεφτούμε ποιος έχει δημιουργήσει αυτό το τεράστιο «βουνό» σκουπιδιών (εμείς δηλαδή) και να αναλάβει ο καθένας την ευθύνη που του αναλογεί και ίσως λέω ίσως να σκεφτεί να μην ξαναπετάξει σκουπίδια από το παράθυρο του αυτοκινήτου ή από οπουδήποτε αλλού.
Παράδειγμα 3ον: Όραμα και προγραμματισμός. Στην Κύπρο συμβαίνει το εξής παράδοξο: Ξεκινούμε με τη λογική ότι θέλουμε λεφτά. Βρίσκουμε κάπου από όπου μπορούμε να τα πάρουμε. Μετά αποφασίζουμε ότι ίσως αυτό να βολευτεί και να εξυπηρετεί και καμιά ανάγκη που υπάρχει και ξεκινούμε να κάνουμε σχέδια. Εκτός αυτού ο προγραμματισμός είναι κάτι που στη πορεία αλλάζει αρκετές φορές μέχρι να εκλείψει στο τέλος εντελώς. Ούτε λόγος για μακροχρόνιο πλάνο φυσικά και επιμονή σε αυτό. Ούτε λόγος για όραμα και για προνοητικότητα στις όποιες δράσεις μας. Πολλές είναι οι φορές που νιώθω ότι σε περίπτωση που πεις σε κάποιον ότι ένα πρόβλημα ή μια ανάγκη μπορεί να προβλεφθεί εκ των προτέρων θα εκπλαγεί και δεν θα πιστεύει στ’ αυτιά του.
Παράδειγμα 4ον: Η πολιτική αντίληψη την οποία ο καθένας από μας έχει είναι τόσο επιφανειακή που εκεί που μπορεί να είμαστε οι πιο ένθερμοι οπαδοί ενός πολιτικού ή ενός κόμματος, μόλις δεν γίνει μια εξυπηρέτηση την οποία απαιτούμε, άσχετα με το αν το δικαιούμαστε ή όχι, αμέσως γινόμαστε οι μεγαλύτεροι πολέμιοι του συγκεκριμένου πολιτικού ή πολιτικού χώρου. Ούτε λόγος να αναλογιστούμε ότι ίσως είναι παράλογο αυτό που ζητούμε ή ίσως να μην έχει ίχνος αξιοκρατικής προσέγγισης η προσέγγισή μας.
Παράδειγμα 5ον: Πάντα ευθύνη για ο,τι συμβαίνει έχουν οι πολιτικοί μας, οι οποίοι κλασικά είναι άχρηστοι, αγράμματοι, λίγοι κ.ο.κ . Ποτέ μα ποτέ οι πολίτες δεν φέρουμε ευθύνη για τίποτα. Ποτέ μα ποτέ δεν έχουμε αναλογιστεί ότι όταν εμείς οι ίδιοι δεν έχουμε απαιτήσεις από τον ίδιο μας τον εαυτό, δεν μπορούμε και δεν έχουμε δικαίωμα να έχουμε απαιτήσεις από κανένα άλλο. Ποτέ μα ποτέ δεν έχει περάσει από το μυαλό μας να μελετήσουμε, να σκεφτούμε σοβαρά ένα θέμα πέρα από σκοπιμότητες και ίδια συμφέροντα.
Παράδειγμα 6ον: Ο κάθε ένας στην Κύπρο μπορεί να φέρει εις πέρας τα πάντα. Ανεξάρτητα από το τι ακαδημαϊκά προσόντα διαθέτει, ανεξάρτητα από το τι εμπειρία ή γνώσεις έχει μπορεί να κάνει τα πάντα. Για σεβασμό στην εξειδίκευση ούτε λόγος. Για σωστό επαγγελματικό προσανατολισμό και πάλι ούτε λόγος. Για προγραμματισμό και προνοητικότητα επίσης ούτε λόγος.
Σε μια χώρα με τόσες προοπτικές, με τόσα περιθώρια εξέλιξης και ανάπτυξης είναι λυπηρό να παρατηρεί κανείς τέτοια φαινόμενα. Γιατί αυτά είναι που μας κρατούν πίσω. Αυτές οι νοοτροπίες είναι αυτές που μπαίνουν τροχοπέδη στα όποια περιθώρια εξέλιξης. Κλείνοντας θα ήθελα να ξεκαθαρίσω ότι θεωρώ αυτονόητο ότι δεν αντικατοπτρίζουν όσα αναφέρω πιο πάνω ολόκληρη την κυπριακή κοινωνία και φυσικά υπάρχουν πολλοί συμπατριώτες μας που αποτελούν λαμπρό παράδειγμα προς μίμηση. Θέλω να απολογηθώ προς αυτούς και να τους εξαιρέσω από όσα αναφέρω. Το ζητούμενο είναι να αναθεωρήσουμε όλοι μας στην Κύπρο ποιοι είναι αυτοί οι οποίοι είναι πραγματικά άξιοι μίμησης και ποιοι όχι.
Γιώργος Καυκαλιάς