Εδώ και 16 χρόνια ξεκίνησε στις ΗΠΑ μια νέα προσπάθεια ανίχνευσης της χρήσης ναρκωτικών ουσιών από κατοίκους μιας πόλης μέσα από την ανάλυση των λυμάτων της αποχέτευσης της.
Μια διαδικασία η οποία δείχνει με αριθμούς τη χρήση των ναρκωτικών ουσιών αλλά και το ποιες ουσίες καταναλώνονται σε κάθε πόλη.
Η έρευνα αυτή πήρε σάρκα και οστά και στην Κύπρο από το Διεθνές Ερευνητικό Κέντρο Νερού «Νηρέας» και την ομάδα του εργαστηρίου Μηχανικής Περιβάλλοντος «ΓΑΙΑ» του Πανεπιστημίου Κύπρου, όπου επεξεργάζονται τα αστικά λύματα της Κύπρου – ανά πόλη- γεγονός που απέδειξε ότι και στη χώρα μας τα λύματα περιέχουν ναρκωτικές ουσίες και παραισθησιογόνα όπως και στις υπόλοιπες χώρες.
Από το 2011
Από το 2011 στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού προγράμματος SCORE και υπό την αιγίδα του Ευρωπαϊκού Κέντρου Παρακολούθησης Ναρκωτικών και Τοξικομανίας, διεξάγεται έρευνα από πολλούς ευρωπαϊκούς ερευνητικούς φορείς για την παρακολούθηση ναρκωτικών ουσιών ή και μεταβολιτών τους στα αστικά λύματα.
Το Διεθνές Ερευνητικό Κέντρο Νερού-Νηρέας (IWRC-Nireas) του Πανεπιστημίου Κύπρου, υπό την διεύθυνση της Αναπληρώτριας Καθηγήτριας του Πανεπιστημίου Κύπρου Δρ. Δέσπως Φάττα-Κάσινου, συμμετέχει σε αυτή τη μεγάλη Ευρωπαϊκή καμπάνια από το 2013.
Σε πόσες χώρες λαμβάνει χώρα η έρευνα
Η συγκεκριμένη έρευνα διεξάγεται σε 18 Ευρωπαϊκές χώρες και συγκεκριμένα σε 50 πόλεις. Από το Λονδίνο μέχρι τη Λευκωσία και από το Όσλο μέχρι τη Λισαβόνα.
Ανίχνευση και ποσοτικοποίηση 6 ουσιών
Σε επικοινωνία που είχαμε με την Δρ. Δέσπω Κασίνου υπεύθυνη του προγράμματος αυτού μας ειπώθηκε ότι η συγκεκριμένη έρευνα έχει ως στόχο την ανίχνευση και ποσοτικοποίηση έξι ναρκωτικών ενώσεων ή μεταβολιτών τους και συγκεκριμένα της αμφεταμίνης, μεθαμφεταμίνης, MDMA (έκταση), κοκαΐνης και ενός μεταβολίτη της κοκαΐνης.
Πως γίνονται οι αναλύσεις
Οι αναλύσεις πραγματοποιούνται στα υγρά αστικά λύματα στην είσοδο των σταθμών επεξεργασίας προτού αυτά υποστούν οποιαδήποτε επεξεργασία. Στη συνέχεια, από τις συγκεντρώσεις που προσδιορίζονται για κάθε ναρκωτική ουσία και με τη χρήση συγκεκριμένου αλγορίθμου ο οποίος αναπτύχθηκε για τους σκοπούς του Προγράμματος αυτού υπολογίζεται η ποσότητα της ναρκωτικής ουσίας που αντιστοιχεί σε κατανάλωση ανά 1000 κατοίκους για την περιοχή που εξυπηρετεί ο συγκεκριμένος σταθμός.
Σε ποια πόλη στην Κύπρο έχουν βρεθεί περισσότερα mg ναρκωτικών ουσιών στα λύματα
Σύμφωνα με την Δρ. Κασίνου στην Κύπρο λήφθηκαν δείγματα μέχρι τώρα μόνο από δύο σταθμούς επεξεργασίας αστικών λυμάτων: από τον σταθμό της Λεμεσού-Αμαθούντας και από τον σταθμό της περιοχής Ανθούπολης στη Λευκωσία. Στο μέλλον στόχος είναι να επεκταθεί η μελέτη και στους υπόλοιπους σταθμούς της Κύπρου.
Χαμηλότερα τα ποσοστά στην Κύπρο από άλλες πόλεις
Οι συγκεντρώσεις των συγκεκριμένων ναρκωτικών ενώσεων και στις συγκεκριμένες περιοχές που μελετήσαμε είναι ιδιαίτερα χαμηλές σε σχέση με τις συγκεντρώσεις που προσδιορίζονται σε άλλες ευρωπαϊκές πόλεις με κάποιες όμως εξαιρέσεις, όπως για παράδειγμα την κοκαΐνη.
Υψηλά τα ποσοστά της Κοκαΐνης – Μεγαλύτερα από της Αθήνας
Η συγκέντρωση της κοκαΐνης βρέθηκε να είναι 153 και 81,5 mg/1000άτομα/ημέρα στην περιοχή Λεμεσού και Λευκωσίας αντίστοιχα, και παρουσιάζεται να είναι μεγαλύτερη από τις αντίστοιχες συγκεντρώσεις που παρουσιάζονται σε άλλες μεγάλες ευρωπαϊκές πόλεις όπως την Αθήνα (30,4 mg/1000άτομα/ημέρα) και Ελσίνκι (16,4 mg/1000άτομα/ημέρα).
Παρόλα αυτά η συγκέντρωση της κοκαΐνης στην Κύπρο είναι πολύ χαμηλότερη σε σχέση με τις συγκεντρώσεις που προσδιορίστηκαν στην Βαρκελώνη (699.1 mg/1000άτομα/ημέρα) και στο Μιλάνο (306,6 mg/1000άτομα/ημέρα).
Άλλες ουσίες
Σε αντίθεση, η συγκέντρωση της μεθαμφεταμίνης παρουσίαζεται μειωμένη και στις δύο περιοχές της Κύπρου το 2016 σε σχέση με το 2015 ενώ η αμφεταμίνη παραμένει στα ίδια επίπεδα τόσο το 2015 όσο και το 2016. Ενδεικτικά η συγκέντρωση της μεθαμφεταμίνης το 2015 στην περιοχή Λεμεσού ήταν 32,3 mg/1000άτομα/ημέρα, ενώ το 2016 είναι 14 mg/1000άτομα/ημέρα.
Μείωση της χρήσης της ουσίας «έκσταση»
Επίσης το 2016 στις περισσότερες ευρωπαϊκές πόλεις παρατηρήθηκε αύξηση της χρήσης της ουσίας «έκσταση» σε αντίθεση με τις δύο πόλεις στην Κύπρο όπου παρατηρήθηκε μείωση της χρήσης του.
Η περιοχή Λεμεσού σε σχέση με την κατανάλωση της ουσίας «έκσταση» στις άλλες 50 ευρωπαϊκές πόλεις που συμμετείχαν στην έρευνα αυτή, βρίσκεται στην τεσσαρακοστή έκτη θέση με κατανάλωση 3,4 mg/1000άτομα/ημέρα και η περιοχή Λευκωσίας στην τεσσαρακοστή ένατη θέση με κατανάλωση 1,5 mg/1000άτομα/ημέρα.
Τα ποσοστά σε mg ανά ναρκωτική ουσία που βρέθηκαν σε Λευκωσία και Λεμεσό
Τόσο στην περιοχή Λεμεσού- όπως μας ανέφερε η Δρ. Κασίνου όσο και στην περιοχή Λευκωσίας μετρήθηκαν συγκεντρώσεις και για τις πέντε ναρκωτικές ενώσεις.
Αύξηση της χρήσης κοκαΐνης στη Λεμεσό
Στην περιοχή Λευκωσίας, ενώ βρέθηκαν οι συγκεκριμένες ενώσεις, δεν παρατηρήθηκαν ιδιαίτερες αυξομειώσεις μεταξύ 2015 και 2016 σε αντίθεση με την περιοχή της Λεμεσού όπου παρατηρήθηκε αύξηση της κοκαΐνης και μείωση της συγκέντρωσης της μεθαμφεταμίνης.
Ποσοστά χρήσης κοκαΐνης
Η συγκέντρωση της κοκαΐνης προσδιορίστηκε στα 153 mg/1000άτομα/ημέρα και 81,5 mg/1000άτομα/ημέρα στην περιοχή Λεμεσού και Λευκωσίας, αντίστοιχα.
Χαμηλά τα ποσοστά χρήσης των άλλων ουσιών
Σε αντίθεση οι άλλες ενώσεις, μεθαμφεταμίνη, αμφεταμίνη και η ουσία «έκσταση» παρουσιάζονται σε πολύ χαμηλές συγκεντρώσεις σε σχέση με την κοκαϊνη.
Στην περιοχή Λεμεσού, η αμφεταμίνη, η μεθαμφεταμίνη και η ουσία «έκσταση» βρέθηκαν σε συγκεντρώσεις 8,1, 14 και 3,4 mg/1000άτομα/ημέρα αντίστοιχα, ενώ στην περιοχή Λευκωσίας οι συγκεκριμένες σε συγκεντρώσεις 4, 10,9 και 1,5 mg/1000άτομα/ημέρα.
Ποια η όλη διαδικασία του ερευνητικού προγράμματος
Για σκοπούς συγκρισιμότητας των αποτελεσμάτων- όπως μας δήλωσε η Δρ. Κασίνου- οι δειγματοληψίες διεξάγονται σε καθορισμένο χρονικό διάστημα (εικοσιτετράωρα δείγματα επί μία εβδομάδα) μια φορά το χρόνο και ταυτόχρονα σε όλες τις χώρες που λαμβάνουν μέρος.
Διεργαστηριακός έλεγχος
Το πρωτόκολλο ανάλυσης που εφαρμόζεται από το Διεθνές Ερευνητικό Κέντρο Νερού-Νηρέας για την ανίχνευση, ταυτοποίηση και ποσοτικό προσδιορισμό των ναρκωτικών ουσιών επικυρώθηκε και με διεργαστηριακό έλεγχο.
Επιπρόσθετα, πριν από την ανάλυση κάθε σειράς δειγμάτων αποστέλλονται από τη συντονιστική ομάδα του προγράμματος δείγματα ελέγχου τα οποία αναλύονται από όλα τα εργαστήρια και εάν τα αποτελέσματα γίνουν αποδεκτά τότε και μόνον τότε το εργαστήριο προβαίνει στην ανάλυση των πραγματικών δειγμάτων που έχει στην κατοχή του.
Δεν μπορεί να δοθεί ένα ολοκληρωμένο δείγμα για τη χρήση ναρκωτικών ουσιών για όλες τις πόλεις της Κύπρου
Μέχρι στιγμής δείγματα έχουν ληφθεί μόνο από δύο σταθμούς επεξεργασίας αστικών λυμάτων στην Κύπρο και μόνο για περιορισμένο αριθμό ημερών και επομένως δεν μπορούν τα αποτελέσματα να δώσουν ολοκληρωμένη εικόνα όσον αφορά τη χρήση των ναρκωτικών ουσιών.
Για τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή
Σύμφωνα, λοιπόν, με τη Δρ. Κασίνου τα μέχρι τώρα αποτελέσματα αποτελούν «φωτογραφία» της στιγμής της δειγματοληψίας και δείχνουν τη χρήση των συγκεκριμένων ναρκωτικών ουσιών για την συγκεκριμένη χρονική στιγμή και μόνο.
Επέκταση του προγράμματος
Εφόσον μελλοντικά επεκταθεί το πρόγραμμα και καλύψει όχι μόνο όλες τις πόλεις της Κύπρου αλλά και διάφορες εποχές του χρόνου τότε θα ληφθεί πληρέστερη εικόνα όχι μόνο για τα είδη των ναρκωτικών που χρησιμοποιούνται αλλά και κατά προσέγγιση και τις ποσότητες.
Χρήσιμο εργαλείο
Αυτά τα στοιχεία – όπως δήλωσε η Δρ. Κασίνου- μπορεί να αποτελέσουν χρήσιμο εργαλείο για τους επίσημους φορείς για την ανάπτυξη σχετικών πολιτικών και δράσεων για την αντιμετώπιση της χρήσης των ουσιών αυτών.
Πηγή: onlycy