Η αβεβαιότητα για τον τρόπο που θα προχωρήσουν οι ιδιωτικοποιήσεις, το ξεβόλεμα από το υφιστάμενο καθεστώς και η κατοχύρωση που προσέφερε, αλλά κυρίως η απώλεια θέσεων εργασίας προκαλεί ακόμη περισσότερο άγχος στους εργαζομένους ειδικά στη Cyta, την ΑΗΚ και την Αρχή Λιμένων Κύπρου. Και στους τρεις ημικρατικούς, διευθύνσεις και εργαζόμενοι είναι έτοιμοι για δράση και σθεναρή αντίσταση.
Στη Cyta συγκροτήθηκε το λεγόμενο συμβούλιο των σοφών, που απαρτίζεται από τα μέλη της διεύθυνσης και των συντεχνιών και το οποίο ζήτησε ήδη, πριν από την αλλαγή της σκυτάλης στη διακυβέρνηση του τόπου, συμμετοχή στις διαπραγματεύσεις με την Τρόικα. Στις 21 Ιανουαρίου, σε κοινή συνέντευξη Τύπου διεύθυνσης και ηγεσιών των συντεχνιών, ο ανώτερος εκτελεστικός διευθυντής της Cyta, Άριστος Ριρής, δήλωνε πως ο οργανισμός δεν θα ήθελε να ληφθούν αποφάσεις ερήμην του. Αυτό επανέλαβε μιλώντας στην «Κ». «Θέλουμε να είμαστε παρόντες σε αυτή τη διαδικασία των συζητήσεων διότι μόνο εμείς γνωρίζουμε πολύ καλά τον οργανισμό και θέλουμε να διασφαλίσουμε και τη Cyta και τους εργαζομένους», επεσήμανε. Ο κ. Ριρής ήταν αυτός που απάντησε στα ερωτήματα του κλιμακίου της Τρόικας την περασμένη Δευτέρα και, όπως μας είπε, εκεί δεν λέχθηκε οτιδήποτε για ιδιωτικοποιήσεις. «Ρώτησαν για τους νόμους που διέπουν τον οργανισμό, το καθεστώς λειτουργίας και ζήτησαν στοιχεία από την ετήσιά μας έκθεση», ανέφερε.
Άλλες ωστόσο εκτιμήσεις από στελέχη ημικρατικών που βρέθηκαν σε αυτές τις συναντήσεις είναι πως η ιδιωτικοποίηση είναι ειλημμένη απόφαση και διερευνάται τώρα ο τρόπος με τον οποίο θα γίνει. Αυτή η αίσθηση προκύπτει από το είδος των ερωτημάτων που τους τέθηκαν αλλά βεβαίως κι από το γενικότερο κλίμα. «Κινούνται προς μια κατεύθυνση ιδιωτικοποίησης. Αλλά δεν ξεκαθάρισαν ακόμη εάν αυτό θα πρέπει να γίνει με τη συμμετοχή επενδυτή, στον οποίο σίγουρα θα δοθεί και το μάνατζμεντ –ποιος επενδυτής άλλωστε που θα βάλει τα λεφτά του θα δεχτεί κάτι λιγότερο;–, ή εάν θα δοθεί κεφάλαιο και σε μικρότερους επενδυτές ή εάν θα γίνει ανάθεση κάποιων υπηρεσιών σε τρίτους».
Ο κ. Ριρής εξέφρασε πάντως την κάθετη διαφωνία του προσωπικού με τις ιδιωτικοποιήσεις. Η αντιπρόταση διεύθυνσης και εργαζομένων είναι να ληφθούν αποφάσεις για θεσμικές αλλαγές ώστε να επιτευχθεί ο εκσυγχρονισμός του. «Είναι κεφάλαιο για τον τόπο η Cyta. Μπορεί να οδηγήσει την οικονομία σε καλύτερες μέρες και να την ενισχύσει ως μέρος της κρατικής μηχανής. Εμείς γνωρίζουμε τη δουλειά καλύτερα από τον οποιονδήποτε. Δεν είναι ανάγκη να τη δώσουμε σε κάποιον άλλο. Μπορούμε να κάνουμε θαύματα από μόνοι μας», επεσήμανε. Η ανώτερη διεύθυνση της Cyta ζήτησε ήδη συνάντηση με τον Μιχάλη Σαρρή και αναμένει ραντεβού για να θέσει τις θέσεις και τις ανησυχίες της ενώπιόν του.
Στο ίδιο μήκος κύματος κινούνται και οι δηλώσεις του γενικού διευθυντή της ΑΗΚ, Στέλιου Στυλιανού. «Είδα τον υπουργό (σ.σ. Εμπορίου) από την πρώτη μέρα που ανέλαβε και μόλις τελειώσει με τις βασικές του υποχρεώσεις θα μας καλέσει για να του θέσουμε τις απόψεις μας περί ιδιωτικοποιήσεων. Εμείς πιστεύουμε πως δεν είναι η κατάλληλη στιγμή για να γίνουν ιδιωτικοποιήσεις. Εάν εξαναγκαστούμε τώρα μέσα σε αυτή τη δύσκολη περίοδο σε πώληση μέρους του οργανισμού, αναγκαστικά θα χαθεί και μεγάλο μέρος της αξίας του».
«Άγαρμποι χειρισμοί»
Ο Γιαννάκης Κόκκινος, γενικός διευθυντής της Αρχής Λιμένων Κύπρου (ΑΛΚ), θεώρησε ορθό να μην τοποθετηθεί υπέρ ή εναντίον των ιδιωτικοποιήσεων. Είναι ο άνθρωπος που συνάντησε το κλιμάκιο της Τρόικας και επί μιάμιση ώρα τούς ενημέρωνε για τον τρόπο λειτουργίας του οργανισμού. Όπως μας αποκάλυψε, αμέσως μετά από αυτή τη συνάντηση κι αφού είδε τι έχουν στο μυαλό, επεξεργάζεται σε τεχνοκρατικό επίπεδο διάφορα σενάρια για να μπορεί, ανάλογα με τις προτάσεις τους για το μέλλον του οργανισμού, να δώσει τις δικές του απαντήσεις.
«Θέτουμε επί χάρτου όλα τα σενάρια που ενδεχομένως μας προταθούν, μετοχοποίηση, ιδιωτικοποίηση ή αγορά υπηρεσιών, για να μπορούμε να μιλάμε όταν αυτά θα τεθούν ενώπιόν μας», ανέφερε. Οι εργαζόμενοι ωστόσο στην ΑΛΚ είναι ξεκάθαρα εναντίον των ιδιωτικοποιήσεων. «Το ξεπούλημα δεν είναι τρόπος», δήλωσε στην «Κ» υψηλόβαθμο μέλος του εργατικού δυναμικού. «Εμάς μας ανησυχεί ιδιαίτερα που το κράτος προσεγγίζει την ιδιωτικοποίηση όπως αντιμετωπίζουν οι δικηγόροι και οι λογιστές λογιστικά ή νομικά θέματα. Άγαρμπα».Φαίνεται πως οι εργαζόμενοι στην ΑΛΚ δεν θα διστάσουν να λάβουν και απεργιακά μέτρα εάν χρειαστεί για να το διαδηλώσουν. Την Τρίτη θα έχουν συνάντηση με τον αρμόδιο υπουργό Συγκοινωνιών.
Εκμηδενίζεται η αξία τους
Οι πληροφορίες της «Κ» αναφέρουν πως η αξία της Cyta κοστολογείται στο 1,2 δισ. ευρώ. Ωστόσο η καταναγκαστική πώληση πιστεύεται πως θα ρίξει την τιμή στο μισό δισ. Στην Αρχή Λιμένων κάνουν λόγο για αξία 1 δισ. ευρώ, η οποία κατά τους υπαλλήλους μπορεί να πολλαπλασιαστεί εάν γίνει μια σωστή διαχείριση. Αντίθετα, θα μειωθεί σημαντικά εάν προχωρήσει η ιδιωτικοποίηση. Στην ΑΗΚ μιλούν για αξία 2 δισ. (ο τζίρος του οργανισμού κυμαίνεται στο 1,2 δισ. ετησίως) αλλά η τιμή πώλησής της τη δεδομένη στιγμή λέγεται πως δεν ξεπερνά το μισό δισ. ευρώ.
Ποια εναλλακτική προτείνουν διευθυντές και εργαζόμενοι
Ο εκσυγχρονισμός του θεσμικού πλαισίου χωρίς έλεγχο από τη Βουλή και η καθιέρωση ευέλικτων διαδικασιών θα μεγιστοποιήσει την απόδοση των ημικρατικών
Την ίδια εναλλακτική πρόταση για να αποφύγουν την ιδιωτικοποίηση καταθέτουν οι διευθύνσεις και οι εργαζόμενοι στους τρεις ημικρατικούς οργανισμούς. Τον εκσυγχρονισμό στη βάση ενός νέου θεσμικού πλαισίου που θα τους καταστήσει πιο ευέλικτους και αποδοτικούς προς όφελος του ιδιοκτήτη τους: δηλαδή του κράτους. Κάτι τέτοιο πιστεύουν πως θα διασφαλίσει και τις θέσεις εργασίας τους.
Η πρόταση αυτή βγαίνει βεβαίως από το χρονοντούλαπο, εάν αναλογιστεί κανείς ότι συζητήθηκε στο παρελθόν τόσο επί διακυβέρνησης Τάσσου Παπαδόπουλου όσο και επί Χριστόφια, ενώ είχαν μάλιστα προκύψει και σχετικά νομοσχέδια, τουλάχιστον για τη Cyta, που θα ήταν το μοντέλο για να εφαρμοστεί ένα νέο πλαίσιο λειτουργίας και στους υπόλοιπους οργανισμούς. Μελέτες εκατομμυρίων που έδειχναν την ανάγκη μεταρρυθμίσεων έγιναν και στην ΑΛΚ, οι οποίες ουδέποτε υλοποιήθηκαν.
«Βαβυλωνία» στα λιμάνια
Σε μία έξαρση ειλικρίνειας, το στέλεχος της ΑΛΚ που μας μίλησε παραδέχτηκε ότι όλοι, ακόμα και οι υπάλληλοι, βολεύτηκαν στο πεπαλαιωμένο μοντέλο λειτουργίας των ημικρατικών και δεν πίεσαν για ουσιαστικές αλλαγές για να μη χαθούν κεκτημένα. Αυτό κόστισε εκατομμύρια στο Δημόσιο λόγω της γραφειοκρατίας και των καθυστερήσεων στη λήψη αποφάσεων. Η Κύπρος, επισημαίνει, ήταν ιδιαίτερα επιτυχής στον λιμενικό τομέα στις αρχές της δεκαετίας του ’90 επειδή διέθετε υποδομές που δεν διέθεταν άλλες χώρες της περιοχής. Αυτό το πλεονέκτημα χάθηκε σταδιακά. Τα κυπριακά λιμάνια δεν είναι ανταγωνιστικά λόγω των διαφόρων εμπλεκομένων στο λιμάνι (λιμενεργατών, ναυτιλιακών πρακτόρων, αχθοφόρων κ.λπ.), της θολότητας που υπάρχει στις χρεώσεις και της πολυπλοκότητας του τρόπου που λειτουργούν.
«Οι εταιρείες που ενδιαφέρονται να εξυπηρετήσουν τις ανάγκες τους για διαμετακομιστικό εμπόριο μέσω των λιμανιών μας θέλουν έναν εύκολο τρόπο χρέωσης και ευελιξία στην εξυπηρέτηση. Εδώ χρεώνουν όλοι. Είναι μια Βαβυλωνία με αρνητικό αντίκτυπο στις εργασίες του λιμανιού». Το τουρκικό εμπάργκο για τα πλοία που εξυπηρετούνται από τα κυπριακά λιμάνια φαίνεται πολύ μικρό πρόβλημα μπροστά στα προβλήματα λειτουργίας του ίδιου του λιμανιού της Λεμεσού. Τα παραδείγματα από τις απώλειες εσόδων λόγω της κακοδιαχείρισης στα λιμάνια είναι πολλά. Το πιο αντιπροσωπευτικό είναι η περίπτωση της MSC πριν από πέντε-έξι χρόνια, ενός κολοσσού στον τομέα της διαμετακόμισης εμπορευματοκιβωτίων, που λόγω προβλημάτων στο λιμάνι του Πειραιά έψαχνε για άλλον συνεργάτη κι επέδειξε ενδιαφέρον για τη Λεμεσό. Είχε προτείνει την εκβάθυνση του λιμανιού για να μπορούν να δένουν τα πλοία της κι επέκταση του χώρου στοιβασίας εμπορευματοκιβωτίων, απαιτήσεις που είχαν γίνει αποδεκτές από την ΑΛΚ παρά τα προσκόμματα των ναυτιλιακών πρακτόρων. Τελικά τα έργα έγιναν χρόνια αργότερα, όταν η MSC είχε βρει εξυπηρέτηση από το λιμάνι της Βηρυτού και μετά επέστρεψε στον Πειραιά.
«Χρειάζεται εκσυγχρονισμός. Τα λιμάνια μας δεν μπορούν να λειτουργούν με μοντέλα του παρελθόντος. Σαν ένας χώρος εξουσίας από τα κόμματα και βολέματος. Οι εργαζόμενοι πιστεύουμε πως χαραμίζεται αυτός ο πλούτος επειδή τα διορισμένα άτομα που παίρνουν αποφάσεις είναι ακατάλληλα. Πρέπει να βρεθούν λύσεις για τη διατήρηση της οικονομικής ευρωστίας της ΑΛΚ. Όμως», κατά τους εργαζομένους, «η πλέον αρμόδια για να εκμεταλλευτεί τις ευκαιρίες ανάπτυξης που δίνονται τώρα και με την εκμετάλλευση της ΑΟΖ είναι η ΑΛΚ. Αν διατηρηθεί οικονομικά εύρωστη και μας δοθεί ένα νέο, σύγχρονο πλαίσιο λειτουργίας δεν θα ανησυχούμε ιδιαίτερα ούτε για το μέλλον της εργοδότησής μας και θα κάνουμε και τη δουλειά μας καλύτερα. Υπάρχουν άλλες λύσεις από την ιδιωτικοποίηση». Οι ίδιες πηγές θεωρούν πως είναι λανθασμένη η απόφαση για στρατηγικό επενδυτή στο λιμάνι Λάρνακας. Μια περιουσία 700 εκατ. ευρώ που θα δοθεί σε τρίτους με αντάλλαγμα 2,5 εκατ. ευρώ ετησίως, ενώ η ΑΛΚ εάν το εκμεταλλευόταν σωστά το λιμάνι θα μπορούσε να είχε έσοδα ύψους 10 εκατ. ευρώ. «Αν το κράτος αναγνωρίσει τις δυνατότητες εκμετάλλευσης του πλούτου, δεν θα ενδιαφερθεί να τον πουλήσει, αλλά θα τον εκμεταλλευτεί έξυπνα και θα παίρνει αυτά τα έσοδα σε τιμές αγοράς και όχι σε εξευτελιστικές τιμές, όπως συμβαίνει σήμερα και μέσα από αδιαφανείς διαδικασίες», κατέληξε η ίδια πηγή. Για να σημειώσει πως οι εργαζόμενοι θέλουν να βοηθήσουν το κράτος να εκσυγχρονίσει την ΑΛΚ κι ας χάσουν τις υπερωρίες.
Βαθιές τομές
Και στη Cyta αναζητούν πίστη εκ μέρους της κυβέρνησης κι εφόδια για να γίνουν πιο ευέλικτοι και αποδοτικοί. Θέλουν να εφαρμόσουν, σύμφωνα με τον κ. Ριρή, ένα νέο σχέδιο ευδόκιμης αφυπηρέτησης ώστε να μειωθεί το «ακριβό» προσωπικό και με κάθε τέσσερεις που φεύγουν να προσλαμβάνεται ένας με χαμηλότερα ωφελήματα. «Ο οργανισμός χρειάζεται έναν επανασχεδιασμό για να γίνει πιο αποδοτικός. Εκσυγχρονισμό στον εξοπλισμό, επενδύσεις σε νέες τεχνολογίες, καλύτερες διαδικασίες. Όλα αυτά τα κοιτάζουμε απ’ την αρχή αλλά υπάρχουν δυσκολίες για να γίνουν διότι είμαστε οργανισμός δημοσίου δικαίου».
Ο Στέλιος Στυλιανού στην ΑΗΚ πιστεύει πως πρέπει να γίνουν ακόμα πιο βαθιές τομές. Στα Δ.Σ. να υπάρχουν και μέλη εκτελεστικά της διεύθυνσης, ο προϋπολογισμός να μη χρειάζεται την έγκριση της Βουλής, να μην έχει το Δ.Σ. λόγο στις προαγωγές και στην αξιολόγηση του προσωπικού. «Να παίρνουμε πολιτικές κατευθύνσεις από την κυβέρνηση, αλλά να είμαστε υπόλογοι με βάση τα αποτελέσματά μας», σημείωσε. Υπάρχουν πάντως και οι αντίθετες φωνές μέσα στους ημικρατικούς που λένε πως οι υπάλληλοι είναι αρνητικοί και αντιδρούν διότι ακόμη δεν κατάλαβαν τι σημαίνει ιδιωτικοποίηση. «Φοβάται ο κόσμος κι όταν περνά ωραία με κάτι δεν θα ήθελε να του το χαλάσουν».
Πηγή: ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ