Το κόστος της επιδείνωσης της ψυχικής υγείας των εργαζομένων όπως διαμορφώνεται από την πανδημία, θα μπορούσε να φτάσει τα 1,6 τρισεκατομμύρια δολάρια τα επόμενα 10 χρόνια μόνο στις ΗΠΑ. Επίσης η ραγδαία ψηφιακή μεταβίβαση των οικονομιών αλλάζει άρδην τις εργασιακές, εμπορικές και παραγωγικές συνθήκες με αποτέλεσμα πολλές επιχειρήσεις που δεν είναι ή δεν μπορούν εκ των πραγμάτων να προσαρμοστούν, να σβήσουν απ΄ τον οικονομικό χάρτη. Το θέμα είναι κατά πόσον υπάρχει ετοιμότητα από κράτη και επιχειρήσεις, να ακολουθήσουν και να προσαρμοστούν στις νέες πραγματικότητες που θα καθιερώσει η πανδημική κρίση.
Με ένα εκτενές και αναλυτικό άρθρο το World Economic Forum, εξηγεί αφενός γιατί ο κόσμος για τις οικονομίες δε θα είναι ξανά ο ίδιος μετά την πανδημία. Αναφέρεται επίσης στα «μαθήματα» που πήρε ο κόσμος των επιχειρήσεων και της οικονομίας γενικότερα από την πανδημική κρίση, και εξηγεί προς τα πού πρέπει να εστιάσουν οι οικονομικοί οργανισμοί για να αντιμετωπίσουν τους κινδύνους που θα υπάρξουν την επομένη της πανδημίας.
Κατά το προηγούμενο έτος, το επιχειρηματικό τοπίο έχει καταστεί αρκετά επισφαλές λόγω της παρατεταμένης αβεβαιότητας και της σύγχυσης στις αντιδράσεις της πανδημίας, τις προκλήσεις της διάθεσης εμβολίων και των αναδυόμενων παραλλαγμένων ιών και των επιπτώσεων σε άλλους κινδύνους.
Οι επιχειρήσεις έπρεπε να διαχειριστούν διττές οικονομικές και υγειονομικές κρίσεις, οι οποίες οδήγησαν σε νέα πρωτόκολλα λειτουργίας που αφορούν εργαζόμενους και πελάτες. Ενδεικτικά, η εξ αποστάσεως εργασία σε μια άνευ προηγουμένου κλίμακα, η αναδιάρθρωση των αλυσίδων εφοδιασμού οι πολλές πτωχεύσεις, ενοποιήσεις και δημιουργικές συνεργασίες.
Αυτές οι εξελίξεις και οι προοπτικές μακροπρόθεσμου κινδύνου αναγκάζουν τις επιχειρήσεις να αναρωτιούνται πώς να προετοιμαστούν για αυτό που μπορεί να είναι μπροστά τους. Κυρίως στο μυαλό τους είναι η επιβίωσή τους και η οικοδόμηση της ανθεκτικότητάς τους. Και όχι μόνο σε σχέση με τις συνεχιζόμενες επιδημικές επιπτώσεις και την ανταγωνιστική τους θέση, αλλά και με φαινόμενα όπως οι κυβερνοεπιθέσεις, καταστροφικά κλιματικά γεγονότα και κοινωνικές αναταραχές που απαιτούν μεταξύ άλλων, αλλαγή στο χώρο εργασίας και στην κοινότητα.
Ενώ πολλές επιχειρήσεις έχουν καινοτομήσει και προσαρμοστεί στις ταχέως μεταβαλλόμενες συνθήκες, είναι πολλές που «έμειναν στάσιμες» οι οποίες ως εκ τούτου δε θα επωφεληθούν από την αναμενόμενη οικονομική ανάκαμψη. Οι επιχειρήσεις πρέπει να είναι έτοιμες για μια άτακτη ανατάραξη κατά τη διάρκεια αυτής της ευμετάβλητης περιόδου ανάκαμψης. Και θα πρέπει να ενισχύσουν και να επανεξετάσουν συνεχώς τις στρατηγικές τους για τον περιορισμό των κινδύνων και για να βελτιώσουν την ανθεκτικότητά τους σε μελλοντικά «σοκ».
Οι αναταράξεις είναι παντού
Η βιομηχανία αντιμετωπίζει προβλήματα από όλες τις πλευρές. Και οι ηγέτες πρέπει να παρακολουθούν στενά τρία επίπεδα κινδύνων: τους πολιτικούς, τους τεχνολογικούς και τους κοινωνικούς.
Από την πολιτική πλευρά, οι επιχειρήσεις πρέπει να γνωρίζουν τις διαφορετικές πορείες των πακέτων στήριξης και τον τρόπο με τον οποίο μπορούν να προσαρμοστούν σε συγκεκριμένους τομείς ή τύπους επιχειρήσεων μαζί με τη διαθεσιμότητα πίστωσης. Οι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, που πλήττονται σοβαρά στη διάρκεια της πανδημίας, μπορεί να τα βρουν αρκετά σκούρα στην περίοδο που θα ακολουθήσει την πανδημία. Μόνο στις ΗΠΑ, το 43% των πολύ μικρών, μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων (MSME) έκλεισαν μεταξύ Ιανουαρίου και Απριλίου – και πολλές άλλες εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν το ενδεχόμενο μόνιμου κλεισίματος.
Πολλές κυβερνήσεις στρέφονται επίσης ολοένα και περισσότερο προς τον προστατευτισμό, προκειμένου να δημιουργήσουν πιο αυτάρκεις και αυτοσυντηρούμενες οικονομίες. Εν μέρει ως απάντηση στο COVID-19, κατά τη διάρκεια του οποίου το κλείσιμο των συνόρων, το κλείδωμα και οι περιορισμοί των εξαγωγών έπνιξαν τις εκτεταμένες αλυσίδες εφοδιασμού, οι εταιρείες πρέπει να παρακολουθούν τις αλλαγές στις εσωτερικές πολιτικές που επικεντρώνονται στην εθνική ασφάλεια και την αυτάρκεια. Τέτοιες πολιτικές θα μπορούσαν να εμποδίσουν την πρόσβαση σε ξένες επενδύσεις, καθώς και μελλοντικές ευκαιρίες συγχώνευσης και εξαγοράς.
Οι τεχνολογικές εξελίξεις, επιταχύνουν και «ταράζουν» το επιχειρηματικό τοπίο. Η πανδημία έχει προκαλέσει μια άνευ προηγουμένου τεχνολογική επανάσταση για μεγάλες και μικρές επιχειρήσεις. Η γρήγορη ψηφιοποίηση μετάλλαξε τις κοινωνικές και εργασιακές αλληλεπιδράσεις μέσα σε μια νύχτα. Το ηλεκτρονικό εμπόριο, τα τηλεσυνέδρια, τα τυχερά παιχνίδια κ.α. σημείωσαν άνευ προηγουμένου ανάπτυξη. Υπολογίστηκε ότι η παγκόσμια χρήση του Διαδικτύου το 2020 αυξήθηκε κατά 30% ενώ το ηλεκτρονικό εμπόριο αυξήθηκε κατά 20%.
Αυτή η ταχεία ψηφιοποίηση αύξησε επίσης την έκθεση στον κυβερνοχώρο για τις εταιρίες και δημιούργησε πιο περίπλοκα και δυνητικά λιγότερο ασφαλή δίκτυα. Η έκθεση παγκόσμιου κινδύνου 2021, στην πραγματικότητα, επισημαίνει την αποτυχία των μέτρων ασφάλειας στον κυβερνοχώρο ως κορυφαίο βραχυπρόθεσμο κίνδυνο. Κατά τη διάρκεια του 2020, έχουμε δει αυξανόμενες επιθέσεις στον κυβερνοχώρο σε κυβερνητικές υπηρεσίες και εταιρείες παγκοσμίως – πολλοί αξιοποίησαν την κρίση της πανδημίας για να διεισδύσουν σε δίκτυα. Σε παγκόσμιο επίπεδο, ο όγκος των επιθέσεων διπλασιάστηκε από το δεύτερο εξάμηνο του 2019 στο πρώτο εξάμηνο του 2020.
Αυτή η «μνημειακή» αλλαγή θα μπορούσε να δημιουργήσει πιθανούς καταστροφικούς κινδύνους σε μεγαλύτερο χρονικό ορίζοντα. Η βιασύνη προς τον αυτοματισμό, σε απάντηση στην ανάγκη για αποτελεσματικότητα και μειωμένη επιτόπου εργασία, μπορεί να εκθέσει τις επιχειρήσεις σε απρόβλεπτους οικονομικούς και ηθικούς κινδύνους – ιδίως με πιο κοινωνικά ακτιβιστές καταναλωτές και εργατικό δυναμικό που ανησυχούν για απώλειες θέσεων εργασίας και είναι πρόθυμοι να μεταφέρουν την γνώση και την εμπειρία και το ταλέντο τους αλλού.
Οι κοινωνικοί συσχετισμοί δημιουργούν επίσης πραγματική πίεση στη βιομηχανία. Οι επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν ενισχυμένο κοινωνικό έλεγχο των πρακτικών τους, ιδίως σε σχέση με τις περιβαλλοντικές, κοινωνικές και διακυβερνητικές πτυχές της επιχειρηματικής απόδοσης (ESG) και την κλιματική αλλαγή. Αυτές οι ανησυχίες προτεραιότητας αντικατοπτρίζονται και πάλι στην έκθεση κινδύνων του τρέχοντος έτους, στην οποία οι περιβαλλοντικοί κίνδυνοι κυριαρχούν.
Περισσότερο από ποτέ, οι καταναλωτές, οι εργαζόμενοι και οι επενδυτές αναμένουν από τις εταιρείες να αντανακλούν τις αξίες τους. Αυτό έγινε εμφανές καθώς εκδηλώθηκαν οι μακροπρόθεσμες επιπτώσεις της πανδημίας στην υγεία, στον κοινωνικό και τον οικονομικό τομέα, καθώς και στην ανταπόκριση σε παγκόσμια κινήματα κοινωνικής δικαιοσύνης όπως το Black Lives Matter (BLM). Για παράδειγμα, το περασμένο καλοκαίρι στο αποκορύφωμα των διαμαρτυριών BLM, χιλιάδες επιχειρήσεις σταμάτησαν να διαφημίζουν σε πλατφόρμες κοινωνικών μέσων.
Μετασχηματισμοί στο χώρο εργασίας και την υγεία
Η πανδημία έχει μεταμορφώσει τις ανάγκες και τις απαιτήσεις των εργαζομένων και των χώρων εργασίας – είτε σε εταιρικά γραφεία είτε σε οικιακά γραφεία, εγκαταστάσεις παραγωγής, καταστήματα, νοσοκομεία, κέντρα διανομής ή μεταφορές. Η μεγαλύτερη εμπειρία με εξ αποστάσεως εργασία και ευέλικτες ώρες εργασίας αλλάζει τις προσδοκίες για το πώς, πότε και πού θα εργάζονται οι εργαζόμενοι. Αυτό αλλάζει τον τρόπο με τον οποίο οι εταιρείες διατηρούν την εταιρική κουλτούρα, τη δημιουργικότητα, την ταυτότητα και τα κίνητρα των υπαλλήλων τους.
Αυτή η πραγματικότητα έχει επίσης μεγάλες επιπτώσεις στην υγεία και την ευημερία των εργαζομένων και στην κοινωνία γενικότερα. Οι επιχειρήσεις ενδέχεται να υποφέρουν από απώλειες παραγωγικότητας και πρέπει να διαχειρίζονται προσεκτικά τις προκλήσεις ασφάλειας και ασφάλειας των εργαζομένων. Αυτό ήταν έκδηλο στις πρώτες μέρες της πανδημίας, όπου έρευνες έδειξαν ότι το 55% των εργαζομένων ήταν λιγότερο παραγωγικοί και αφοσιωμένοι λόγω της εξ αποστάσεως εργασίας.
Σε ένα ευρύτερο κοινωνικό επίπεδο, μια συνεχιζόμενη παγκόσμια κρίση ψυχικής πίεσης που επιδεινώθηκε από την πανδημία και τα Lockdowns έχει προκαλέσει εκπληκτικά αποτελέσματα. Η χαμένη εκπαίδευση, οι μεταβαλλόμενες συνθήκες εργασίας, οι απώλειες θέσεων εργασίας, η απομόνωση και η οικονομική ύφεση έθεσαν σε όλες τις ηλικίες τον κίνδυνο υψηλότερων ποσοστών κατάθλιψης, άγχους, PTSD και απώλειας παραγωγικότητας. Το κόστος της επιδείνωσης της ψυχικής υγείας θα μπορούσε να αυξηθεί στα 1,6 τρισεκατομμύρια δολάρια τα επόμενα 10 χρόνια μόνο στις ΗΠΑ.
Ανταπόκριση σε πραγματικά παγκόσμιους κινδύνους
Πέρα από τις προκλήσεις για τη δημόσια υγεία της τρέχουσας κρίσης, οι κυβερνήσεις, οι διεθνείς οργανισμοί και οι εταιρείες έχουν αγωνιστεί σε πολλά επίπεδα για την αντιμετώπηση της παγκόσμιας απειλής της πανδημίας και των συμπαρομαρτούντων της.
Όλοι οι οργανισμοί μπορούν να μάθουν πολλά από τον προηγούμενο χρόνο. Ωστόσο, αυτά τα «μαθήματα» θα πρέπει να γίνουν χρήσιμα όχι μόνο για να αντιμετωπιστεί η εναπομείνασα κρίση της πανδημίας, αλλά γενικότερα να αποτελέσουν παρακαταθήκη και γνώση που να μπορεί να απαντά σε μια σειρά από πολύπλοκες, αναδυόμενες απειλές.
Σκεφτείτε τι επιτεύχθηκε όταν ο ιδιωτικός και ο δημόσιος τομέας ενώθηκαν κατά τη διάρκεια της κρίσης:
- · Ταχεία και άνευ προηγουμένου ανάπτυξη και διανομή πολλαπλών εμβολίων.
- · Επαναπροσδιορισμός αλυσίδων εφοδιασμού και διαδικασιών κατασκευής για την ανάπτυξη ΜΑΠ και κρίσιμου ιατρικού εξοπλισμού.
- · Η ικανότητα μετάβασης σε εξ αποστάσεως και άλλους νέους τρόπους εργασίας ακόμη και στις πιο βαριά ρυθμιζόμενες βιομηχανίες.
Αυτή η ικανότητα συνεργασιών καλό είναι να θεσμοθετηθεί – η επιδίωξη εθνικής και παγκόσμιας ανθεκτικότητας είναι μεγαλύτερη από οποιονδήποτε οργανισμό και οποιονδήποτε κίνδυνο.
Απαιτείται περισσότερη συνεργασία μεταξύ της κοινωνίας – του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα. Αυτή η συνεργασία θα περιλαμβάνει μεταξύ άλλων την δημιουργία και ανάπτυξη προγραμμάτων τόνωσης που θα ενθαρρύνουν βιώσιμες προσπάθειες ανάκαμψης που περιλαμβάνουν έργα πράσινης υποδομής και καθαρής ενέργειας. Θα απαιτήσει εταιρικές σχέσεις μεταξύ του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα για την αναβάθμιση των εργαζομένων για μια ραγδαία εξελισσόμενη ψηφιακή οικονομία. Και πρέπει να απαιτήσει τη δημιουργία αναδυόμενων μηχανισμών ασφάλισης σε κινδύνους, που θα μπορούσαν οι μηχανισμοί αυτοί να βοηθήσουν στη σταθεροποίηση των εταιρειών κατά τη διάρκεια εκτεταμένων κρίσεων.
Για να οικοδομηθεί και να διατηρηθεί η ανθεκτικότητα, είναι σημαντικό οι επιχειρήσεις να παρακολουθούν τα γεγονότα με υψηλό αντίκτυπο βραχυπρόθεσμα και στο πιο μακροπρόθεσμο επίπεδο. Και κατόπιν να υπάρχει ετοιμότητα για αποτελεσματική ανταπόκριση, δημιουργικότητα και συνεργασίες. Αυτό είναι ζωτικής σημασίας για τις επιχειρήσεις και την παγκόσμια κοινότητα να περιηγηθούν με βιώσιμο τρόπο στους κινδύνους και τις ευκαιρίες που ακολουθούν, να ενισχύσουν την ανθεκτικότητά τους σε μελλοντικές κρίσεις και να προχωρήσουν προς τη μακροπρόθεσμη ευημερία.
