Κυκλώματα εμπορίας στην Κύπρο

Εκατοντάδες άνθρωποι στην Κύπρο ζουν ως αντικείμενα και βρίσκονται σε μεγάλο κίνδυνο στα χέρια διακινητών. Όπως αναφέρεται σε έκθεση ομάδας ειδικών του Συμβουλίου της Ευρώπης για τη Δράση ενάντια στην Εμπορία Προσώπων (GRETA), την περίοδο 2015 έως 2019 εντοπίστηκαν 801 εικαζόμενα θύματα εμπορίας, εκ των οποίων τα 190 αναγνωρίστηκαν και επίσημα. Περίπου το 80% ήταν γυναίκες και στην πλειοψηφία τους θύματα σεξουαλικής εκμετάλλευσης. Διαπίστωση της έκθεσης, μεταξύ άλλων, είναι ότι δεν έχει παρασχεθεί νομική αρωγή σε θύματα εμπορίας, ενώ λέει ότι από το γραφείο του Γενικού Εισαγγελέα εγκρίθηκαν μόλις δύο αιτήσεις νομικής αρωγής για σκοπούς διεκδίκησης αποζημίωσης. Από την πλευρά της, η ανεξάρτητη Εμπειρογνώμονας Εμπορίας Προσώπων, Ρίτα Σούπερμαν, σημείωσε πως «υπάρχουν στην Κύπρο βίαια και οργανωμένα κυκλώματα, από τα οποία δεν μπορεί να ξεφύγει κανείς», τονίζοντας ότι οι διακινητές ξέρουν να κρύβονται πολύ καλά.

Ειδικότερα στην εκθεση σημειώνεται ότι η κύρια μορφή εκμετάλλευσης των αναγνωρισμένων θυμάτων – γυναικών ήταν η σεξουαλική, όπου καταγράφονται 70 περιπτώσεις. Ακολουθούν οι καταναγκαστικοί γάμοι, με 37 περιπτώσεις, η εργασιακή εκμετάλλευση, με 11 περιπτώσεις και η παράνομη υιοθεσία με 2 περιπτώσεις. Ακόμη, σημειώνονται 25 υποθέσεις που αποτελούν συνδυασμό σεξουαλικής και εργασιακής εκμετάλλευσης. Όσον αφορά τους άνδρες – θύματα, αυτοί διακινούνται κυρίως για εργασιακή εκμετάλλευση, όπου καταγράφονται 32 υποθέσεις. Επίσης υπήρξαν τρία θύματα διακίνησης για διάπραξη αξιόποινων πράξεων. Στα παιδιά, ο συνολικός αριθμός των αναγνωρισμένων θυμάτων ήταν επτά. Πρόκειται για πέντε κορίτσια και δύο αγόρια. Από αυτά, τα πέντε διακινήθηκαν με σκοπό την εκμετάλλευση για επαιτεία, ένα για εκμετάλλευση εγκληματικών δραστηριοτήτων και ένα για παράνομη υιοθεσία. Στην πλειονότητά τους τα θύματα ήταν ξένοι υπήκοοι, με κύριες χώρες προέλευσης τη Ρουμανία (33), Ινδία (26), Βουλγαρία (18), Ουκρανία (13) και το Μπαγκλαντές (9). Υπήρχαν επίσης δύο αναγνωρισμένα θύματα από την Κύπρο.

Από την πλευρά της, η κ. Σούπερμαν διαπίστωσε ότι υπάρχει άνοδος της εμπορίας. «Είναι ένα κρυφό φαινόμενο, το οποίο μετά και τον κορωνοϊό, στρέφεται στο διαδίκτυο. Οι διακινητές έχουν μάθει να κρύβονται πολύ καλά και συνήθως δεν φαίνονται καθόλου. Είναι πάρα πολύ δύσκολο η Αστυνομία να φτάσει στον διακινητή ή να αναγνωρίσει ένα θύμα».

Υπάρχουν απλά κυκλώματα, προσθέτει, στα οποία δεν υπάρχει κίνδυνος για το θύμα. «Ωστόσο υπάρχουν στην Κύπρο και πιο βίαια και οργανωμένα κυκλώματα, από τα οποία δεν μπορεί να ξεφύγει κανείς. Έχουμε τέτοια κυκλώματα από Βουλγαρία και Ρουμανία. Είναι τόσο βίαια που οι γυναίκες που βρίσκαμε βίωναν μετατραυματικό σοκ, διπολική προσωπικότητα και έκαναν κατάχρηση ουσιών. Χρειάζονταν πολύ μεγάλη βοήθεια για να επαναταχθούν. Δεν έχουν αυτοπεποίθηση και αυτοεκτίμηση, δεν πιστεύουν στον εαυτό τους, δεν έχουν άλλες δεξιότητες», σημείωσε και τόνισε: «Ο μηχανισμός στήριξης, υπάρχει θεωρητικά. Δυστυχώς ακόμη βρισκόμαστε στο σημείο μηδέν. Θέλουμε πάρα πολύ δουλειά. Χρειάζεται να αναγνωρίσουμε αρχικά το πρόβλημα. Είναι ένα φαινόμενο που καταστρέφει τη ζωή. Τα άτομα γίνονται αντικείμενα στο βωμό του χρήματος και η κοινωνία κλείνει τα μάτια της».

Σημείωσε παράλληλα, πως η στρατολόγηση για τη σεξουαλική εμπορία συμβαίνει στις μέρες μας μέσω του διαδικτύου και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, μέσω προσφοράς μια εργασίας ή μέσω χρηματικής αμοιβής που δεν δίνεται ποτέ. «Στην εργασία βλέπουμε την προσφορά μιας ψεύτικης θέσης ή συνθηκών. Επίσης εκμετάλλευση θεωρήσεων εισόδου φοιτητών. Η λέξη κλειδί είναι η εξαπάτηση. Η εξαπάτηση για μια καλύτερη ζωή, για ευκαιρίες, για χρήματα. Ακόμη και μορφωμένα άτομα, τα οποία γνωρίζουν για την εμπορία, μπορεί πέσουν σε παγίδα».

Ως προς την έκθεση, σχολίασε ότι τα θύματα πρέπει να έχουν πρόσβαση και πληροφόρηση σε όλα τα δικαιώματα τους από τα πρώτα στάδια και τη στιγμή που αναγνωρίζεται ένα πρόσωπο ως θύμα. «Να λαμβάνει δηλαδή νομικές συμβουλές. Πρέπει οι προσπάθειες του κράτους να κινηθούν προς αυτήν την κατεύθυνση», είπε και σχολίασε ταυτόχρονα ότι η αποζημίωση που προσφέρεται δεν είναι επαρκής. «Υπάρχει σύγχυση στο θέμα της αποζημίωσης. Θεωρώ ότι δεν λαμβάνουν τις συμβουλές και τη βοήθεια για τη διεκδικήσουν».

Πηγή: O Φιλελεύθερος