Ποσοστό της τάξης του 7,5% των μαθητών της Γ’ τάξης του δημοτικού κατά τη σχολική χρονιά 2017 – 2018 αναγνωρίστηκε με μεγάλη πιθανότητα αναλφαβητισμού, γλωσσικού και μαθηματικού. Το ποσοστό που αφορά μαθητές της Στ’ τάξης για γλωσσικό αλλά και για μαθηματικό αναλφαβητισμό ανήλθε στο 5,1%.
Αυτό καταδεικνύεται από επίσημα στοιχεία της Διεύθυνσης Δημοτικής Εκπαίδευσης του Υπουργείου Παιδείας, με βάση τα οποία καταγράφεται ότι κατά την προηγούμενη χρονιά για τη Γ’ τάξη ποσοστό 12,6% των μαθητών αναγνωρίστηκε με μεγάλη πιθανότητα να μείνει γλωσσικά αναλφάβητο, ενώ το 13,8% των μαθητών αναγνωρίστηκε με μεγάλη πιθανότητα να μείνει μαθηματικά αναλφάβητο. Ποσοστό 7,5% των μαθητών ανήκε και στις δύο ομάδες. Τα παιδιά αυτά φοιτούν, φέτος, στη Δ’ τάξη.
Τα αποτελέσματα για τη Στ’ τάξη ήταν: Ποσοστό 9,7% αναγνωρίστηκε με μεγάλη πιθανότητα να μείνει γλωσσικά αναλφάβητο, ενώ το 10,3% αναγνωρίστηκε με μεγάλη πιθανότητα να μείνει μαθηματικά αναλφάβητο. Ποσοστό 5,1% των μαθητών ανήκε και στις δύο ομάδες. Τα παιδιά αυτά φοιτούν, φέτος, στο γυμνάσιο.
Η διάγνωση αυτή γίνεται μέσω διαδικασίας που πραγματοποιείται κάθε χρόνο από το Κέντρο Εκπαιδευτικής Έρευνας και Αξιολόγησης (ΚΕΕΑ), το οποίο χορηγεί σε όλα τα παιδιά της Γ’ και της Στ’ τάξης Δημοτικού, δοκίμια που αξιολογούν βασικές γνώσεις και δεξιότητες στα Ελληνικά και τα Μαθηματικά. Μετά τη διόρθωση των δοκιμίων, το ΚΕΕΑ αποστέλλει σε κάθε σχολείο ονομαστικούς καταλόγους των παιδιών με αυξημένες πιθανότητες για λειτουργικό αναλφαβητισμό. Στη συνέχεια, τα σχολεία ενημερώνουν τους γονείς.
Τα δοκίμια γλωσσικού αλφαβητισμού αξιολογούν βασικούς στόχους της Γλώσσας, που αφορούν στην ικανότητα των παιδιών να διαβάζουν, να κατανοούν και να παράγουν γραπτό λόγο, καθώς επίσης να χρησιμοποιούν βασικά στοιχεία σχετικά με τη δομή της Γλώσσας. Τα δοκίμια μαθηματικού αλφαβητισμού αξιολογούν βασικούς στόχους στις θεματικές ενότητες περιεχομένου: «Αριθμοί και πράξεις», «Γεωμετρία», «Μέτρηση», «Στατιστική και πιθανότητες», «Άλγεβρα» και «Επίλυση προβλήματος».
Στα Ελληνικά παρατηρούνται δυσκολίες φωνολογικής επίγνωσης, αναγνωστικής ευχέρειας, ορθογραφικά λάθη (φωνολογικά, τονισμός, μορφολογικά, ετυμολογικά), κατανόησης κειμένου, λεξιλογίου, παραγωγής γραπτού λόγου, ενώ στα Μαθηματικά παρατηρούνται δυσκολίες που σχετίζονται, κυρίως, με τη γνώση και την έννοια αριθμού, τους νοερούς υπολογισμούς, την απαρίθμηση, τους αλγόριθμους, την επίλυση προβλημάτων.
Με βάση την έρευνα του ΚΕΕΑ, για τα προσωπικά χαρακτηριστικά των μαθητών, διαπιστώθηκε ότι υψηλότερα ποσοστά συμμετοχής στις ομάδες ρίσκου του λειτουργικού αναλφαβητισμού έχουν:
– Τα αγόρια
– μαθητές/τριες με ξένη υπηκοότητα
– μαθητές/τριες που εισήλθαν στο Δημοτικό σε ηλικία μικρότερη των έξι χρονών.
Σύμφωνα με τον διευθυντή Δημοτικής Εκπαίδευσης Χρίστο Χατζηαθανασίου, «σε σχέση με την ηλικία εισδοχής, το ποσοστό συμμετοχής στις ομάδες ρίσκου του γλωσσικού και του μαθηματικού αναλφαβητισμού ήταν μεγαλύτερο στην ομάδα των μικρότερων ηλικιακά μαθητών (δηλαδή στην ομάδα που δεν συμπλήρωσε τα 6 χρόνια, όταν ξεκίνησε τη φοίτηση στο δημοτικό σχολείο). Για τον λόγο αυτό, θεωρείται πάρα πολύ σημαντική η πολιτική απόφαση για αλλαγή στην ηλικία εισδοχής στο δημοτικό σχολείο (σήμερα η ηλικία εγγραφής στην Α’ τάξη δημοτικού είναι 5 χρονών και 8 μηνών). Συγκεκριμένα, στην Α’ τάξη δημοτικού θα εγγράφονται, τη σχολική χρονιά 2020 – 2021, τα παιδιά που συμπληρώνουν ηλικία 5 χρονών και 10 μηνών (πριν από την 1η Σεπτεμβρίου της σχολικής χρονιάς που θα φοιτήσουν στο σχολείο) και από τη σχολική χρονιά 2021 – 2022 τα παιδιά που συμπληρώνουν την ηλικία των 6 χρονών, όπως γίνεται στις περισσότερες χώρες της Ευρώπης».
Όπως ανέφερε επίσης ο κ. Χατζηαθανασίου, για πρώτη φορά, τη φετινή σχολική χρονιά διερευνήθηκαν οι στάσεις των παιδιών απέναντι στο διάβασμα και συγκεκριμένα σε σχέση με δύο πτυχές: α) Για σκοπούς ευχαρίστησης και β) για σκοπούς μάθησης στο πλαίσιο του σχολείου. «Τα αποτελέσματα κατέδειξαν θετικές στάσεις απέναντι στο διάβασμα ως προς τις δύο διαστάσεις. Όσον αφορά στη συσχέτιση των στάσεων αυτών με το ρίσκο για γλωσσικό και μαθηματικό αναλφαβητισμό, το ποσοστό των παιδιών με αρνητικές στάσεις απέναντι στο διάβασμα που γίνεται για σκοπούς ευχαρίστησης, αλλά και για σκοπούς μάθησης στο πλαίσιο του σχολείου, είναι υψηλότερο και στις δύο ομάδες ρίσκου από το αντίστοιχο ποσοστό στις ομάδες των παιδιών που δεν αντιμετωπίζουν ρίσκο», επισήμανε ο διευθυντής Δημοτικής Εκπαίδευσης.
33 Δημοτικά σχολεία σε πρόγραμμα
Από τη σχολική χρονιά 2016 – 2017 μέχρι σήμερα πραγματοποιείται πιλοτική εφαρμογή στήριξης 33 δημοτικών σχολείων, παγκύπρια, με μεγάλο ποσοστό παιδιών με αυξημένες πιθανότητες για λειτουργικό αναλφαβητισμό. Η στήριξη των σχολείων περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων:
Καταρτισμό σχεδίου δράσης επαγγελματικής μάθησης, με έμφαση στον γλωσσικό και μαθηματικό αλφαβητισμό.
Επιμόρφωση εκπαιδευτικών σε θέματα στήριξης των παιδιών με αυξημένες πιθανότητες για λειτουργικό αναλφαβητισμό, στο πλαίσιο της τάξης τους.
Ενισχυτική διδασκαλία στα παιδιά των τάξεων Δ’, Ε’ και Στ’, που έχουν εντοπιστεί, μέσω της έρευνας του Κ.Ε.Ε.Α., ότι έχουν αυξημένες πιθανότητες για λειτουργικό αναλφαβητισμό.
Επιμόρφωση των εκπαιδευτικών που παρέχουν την ενισχυτική διδασκαλία, στοχευμένη στην ανάπτυξη δεξιοτήτων αλφαβητισμού στα παιδιά.
Συστηματική στήριξη, σε σχολική βάση, από τους/τις Συμβούλους Ελληνικών και Μαθηματικών.
Ουσιαστική εμπλοκή των οικείων επιθεωρητών/τριών.
Στα 33 δημοτικά σχολεία που συμμετέχουν στην πιλοτική εφαρμογή, στηρίχθηκαν με ενισχυτική διδασκαλία 432 παιδιά στα Ελληνικά και 375 παιδιά στα Μαθηματικά, τη σχολική χρονιά 2016 – 2017, 467 παιδιά στα Ελληνικά και 437 παιδιά στα Μαθηματικά, τη σχολική χρονιά 2017 – 2018, και 457 παιδιά στα Ελληνικά και 447 παιδιά στα Μαθηματικά, τη φετινή σχολική χρονιά 2018 – 2019.
Πρόληψη και έγκαιρος εντοπισμός
Όπως ανέφερε στον «Φ» ο διευθυντής Δημοτικής Εκπαίδευσης, Χρίστος Χατζηαθανασίου, η πρόληψη του λειτουργικού αναλφαβητισμού, ο έγκαιρος εντοπισμός και η στήριξη των παιδιών με αυξημένες πιθανότητες για γλωσσικό και μαθηματικό αναλφαβητισμό αποτελούν προτεραιότητα του Υπουργείου Παιδείας. Για τον σκοπό αυτό καταρτίστηκε και υλοποιείται σχετικό σχέδιο δράσης που καλύπτει και τις τρεις βαθμίδες εκπαίδευσης.
«Η στήριξη των παιδιών με αυξημένες πιθανότητες για λειτουργικό αναλφαβητισμό, στο δημοτικό σχολείο, με στόχο τη μείωση του αριθμού τους προτού μεταβούν στο γυμνάσιο, αποτελεί δράση καθοριστικής σημασίας. Πρωταρχικός στόχος και επιδίωξη των σχολείων είναι η μεγιστοποίηση των ποσοστών σχολικής επιτυχίας και η σημαντική μείωση των ποσοστών του λειτουργικού αναλφαβητισμού, μέσω του εκσυγχρονισμού της διδασκαλίας και της μάθησης των μαθημάτων της Γλώσσας και των Μαθηματικών. Προς αυτή την κατεύθυνση συμβάλλει η αναδιάρθωση του Αναλυτικού Προγράμματος σε δείκτες επιτυχίας και επάρκειας. Η ποιότητα της διδασκαλίας των δύο μαθημάτων σχετίζεται, επίσης, με την εφαρμογή σύγχρονων μεθοδολογιών, τη διαφοροποίηση της διδασκαλίας και την ανάπτυξη μεταγνωστικών δεξιοτήτων των παιδιών. Για τα παιδιά με αυξημένες πιθανότητες για λειτουργικό αναλφαβητισμό που εντοπίστηκαν με ρίσκο αναλφαβητισμού στην Γ’ τάξη, τα οποία φοιτούν στις Δ’, Ε’ και Στ’ τάξεις του δημοτικού σχολείου, η ανάπτυξη των βασικών δεξιοτήτων ανάγνωσης-κατανόησης, γραφής-παραγωγής λόγου και μαθηματικών, καθώς και η ενίσχυση της αυτοεικόνας και της αυτοπεποίθησής τους αποτελούν βασική προτεραιότητα κάθε σχολείου. Σημειώνεται ότι κανένα παιδί δεν θεωρείται λειτουργικά αναλφάβητο, προτού συμπληρώσει τη φοίτησή του σε ιδρύματα υποχρεωτικής εκπαίδευσης», εξήγησε ο κ. Χατζηαθανασίου.
Πηγή: Philenews