Βρισκόμενοι και πάλι σε κατάσταση ημιεγκλωβισμού στην μετάλλαξη «Όμικρον» της πανδημίας και στα μέτρα για την αναχαίτισή της, όλο και πυκνώνουν οι αναφορές για την ψυχολογική πίεση που ασκείται πάνω μας εδώ και δυο σχεδόν χρόνια. Η ζωή μας «ξηλώθηκε» όλο αυτό το διάστημα. Από το ένα μέτρο στο άλλο, από τη μια διαμάχη στην άλλη και άκρη δεν φαίνεται στον ορίζοντα.
Κι εκεί που στην αρχή της πανδημίας δεν δινόταν η απαιτούμενη προσοχή στον ψυχολογικό παράγοντα, τον τελευταίο καιρό οι συζητήσεις αυξήθηκαν. Για το άγχος, την κατάθλιψη και πολλές άλλες ψυχογενείς παθήσεις.
Στο προσκήνιο βρέθηκε αυτές τις μέρες μια πρωτοποριακή έρευνα που έγινε στην Κύπρο για την βοήθεια που μπορεί να λάβει κάποιος με συμπτώματα κατάθλιψης με νέες θεραπείες ή συνδυασμό από αυτές. Κι αυτό χωρίς να καταργεί ή να ακυρώνει τις ήδη εφαρμοζόμενες, Το δεύτερο γνωστό παγκοσμίως περιοδικό frontiers in Psychiatry, μάς δίνει τα πρώτα δεδομένα.
Δεν έχουμε παρά να υπογραμμίσουμε πως παρά την πανδημία τα επιστημονικά νέα που μάς έρχονται είναι αισιόδοξα.
Το δημοσίευμα του περιοδικού
Η κατάθλιψη είναι μια κοινή ψυχική διαταραχή που επηρεάζει πέρα των 264 εκατομμυρίων ανθρώπους παγκοσμίως, ενώ ένα σημαντικό ποσοστό ασθενών δεν ανταποκρίνεται στα αντικαταθλιπτικά φάρμακα που μπορεί να είναι πέρα του 30%.
Στις μέρες μας προσφέρονται εναλλακτικές θεραπευτικές επιλογές, όπως η θεραπεία με κεταμίνη και η επαναλαμβανόμενη θεραπεία με διακρανιακή μαγνητική διέγερση (rTMS).
Αυτή η μελέτη που ίσως είναι η πρώτη παγκοσμίως που συγκρίνει αυτές τις δύο μεθόδους θεραπείας στην κατάθλιψη σε κλινικό χώρο, η οποία έγινε στην Κύπρο και έχει προ-δημοσιευθεί από το «frontiers in Psychiatry» -ενός γνωστού και διεθνούς κύρους περιοδικού στον χώρο- και συνυπογράφουν ο ψυχίατρος δρ. Γιώργος Μικελλίδης, Παναγιώτα Μιχαήλ, δρ. Λίλια Ψαλτά, δρ. Teresa Schuhmann και δρ. Alexander Sack (Cyprus rTMS,UCLAn,University of Nicosia, Maastricht University) περιγράφει και συγκρίνει την οξεία αντικαταθλιπτική αποτελεσματικότητα και των δύο, της ενδομυϊκής κεταμίνης και του rTMS σε ασθενείς με κατάθλιψη που αναζητούν βοήθεια σε ένα νατουραλιστικό κλινικό περιβάλλον ψυχικής υγείας. Τα κλινικά αρχεία 24 ασθενών με κατάθλιψη ανθεκτική στη θεραπεία συλλέχθηκαν από την κλινική βάση μιας κλινικής πραγματικής ζωής. Δώδεκα ασθενείς υποβλήθηκαν σε θεραπεία με ενδομυϊκή κεταμίνη, δύο φορές την εβδομάδα για 8 συνεδρίες και δώδεκα ασθενείς υποβλήθηκαν σε θεραπεία με 30 συνεδρίες αριστερού ραχιαίου πλαγίου προμετωπιαίου φλοιού με διαλείπουσα διέγερση θήτα-ριπής (DLPFC-iTBS).
Χρησιμοποιώντας τρεις κλινικές αξιολογήσεις (HDRS, HAM-A, BDI-II), τα δεδομένα αποκαλύπτουν ότι και οι δύο θεραπείες οδήγησαν σε σημαντική βελτίωση των συμπτωμάτων σε σχέση πριν και μετά τη θεραπεία, καθώς και ότι οι δύο πειραματικές ομάδες δεν διέφεραν σημαντικά σε σχέση με τα καταθλιπτικά και αγχώδη συμπτώματα, υποδεικνύοντας ότι η επίδραση και των δύο πειραματικών ομάδων στο δείγμα ήταν εξίσου αποτελεσματική.
Επιπλέον, τα αποτελέσματά μας έδειξαν υψηλά ποσοστά ύφεσης και ανταπόκρισης και στις δύο ομάδες, χωρίς στατιστικές διαφορές μεταξύ των ασθενών της ομάδας κεταμίνης και της ομάδας rTMS στα ποσοστά ύφεσης και ανταπόκρισης. Δείχνουμε σημαντική μείωση πριν και μετά τη θεραπεία στα συμπτώματα κατάθλιψης και άγχους, χωρίς σημαντικές διαφορές μεταξύ των δύο πειραματικών ομάδων, υποδεικνύοντας ότι η επίδραση και των δύο θεραπειών ήταν εξίσου αποτελεσματική στο περιορισμένο δείγμα μας.
Ανακούφιση από την κεταμίνη
Ο ψυχίατρος δρ. Γιώργος Μικελλίδης μας ενημερώνει για το τι εστί κεταμίνη και ποιες είναι οι ελπιδοφόρες επιδράσεις της.
Η κεταμίνη είναι ένα αναισθητικό φάρμακο το οποίο διερευνάται τα τελευταία χρόνια για την αντικαταθλιπτική του δράση. Στο κέντρο μας (rTMS) προσφέρουμε τη θεραπεία της κεταμίνης για την κατάθλιψη σε ενέσιμη μορφή και χορηγείται ενδομυϊκά. Μια πλήρης θεραπεία περιλαμβάνει μια σειρά από 6-8 ενέσεις που γίνονται μέσα σε 3-4 εβδομάδες. Η θεραπεία της κεταμίνης μπορεί να χαρακτηριστεί γρήγορη αφού μερικές φορές σε λίγες μόνο ώρες μπορεί να παρέχει σημαντική ανακούφιση από τα συμπτώματα. Οι περισσότεροι ασθενείς παρουσιάζουν σημαντική ανακούφιση εντός 1-2 ημερών από τη δεύτερη θεραπεία. Επίσης, μπορεί να προσφέρει ανακούφιση χωρίς τις δυσάρεστες παρενέργειες των αντικαταθλιπτικών φαρμάκων.
– Η θεραπεία της κεταμίνης για την κατάθλιψη θεωρείται μια ιδιαίτερα υποσχόμενη επιλογή θεραπείας της οποίας το ποσοστό αποτελεσματικότητας φτάνει το 80%. Διάβασα πως η χρήση της ξεκίνησε από τη χορήγηση της στους Αμερικανούς στρατιώτες στον πόλεμο του Βιετνάμ. Έχει περάσει μισός αιώνας. Τώρα ανακαλύπτεται η χρησιμότητα της;
Η χρήση της κεταμίνης χρονολογείται πολλά χρόνια πριν όπου σε περιόδους πολέμου χρησιμοποιούσαν μικρές δόσεις κεταμίνης τόσο ως αναισθητικό φάρμακο όσο και για μείωση του άγχους. H κεταμίνη είναι ένα ρακεμικό μίγμα δύο εναντιομερών, της S-κεταμίνης (εσκεταμίνης) και της R-κεταμίνης. Τα τελευταία χρόνια η κεταμίνη βρίσκεται στο προσκήνιο καθώς γίνονται πολλές έρευνες από πανεπιστήμια του εξωτερικού με τα αποτελέσματα να δείχνουν ότι έχει πολύ καλή αντικαταθλιπτική δράση.
– Από πότε η κεταμίνη βρίσκεται στη διάθεση της επιστήμης;
Η Αμερικανική Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) ενέκρινε την κεταμίνη (κεταλάρ) για ανθρώπινη χρήση για πρώτη φορά το 1970 και πιο πρόσφατα, το 2019, την εσκεταμίνη για τη θεραπεία της ανθεκτικής κατάθλιψης. Η εσκεταμίνη έχει εγκριθεί ως ενδορινικό σπρέι για τη θεραπεία της κατάθλιψης σε ενήλικες με ανθεκτική κατάθλιψη που δεν έχουν λάβει επαρκείς βελτιώσεις από άλλα αντικαταθλιπτικά φάρμακα. Μια πρόσφατη συστηματική ανασκόπηση και μετα-ανάλυση έδειξε ότι η κεταμίνη είναι πιο αποτελεσματική από την εσκεταμίνη.
– Πόσο σημαντικός είναι ο βαθμός της εξατομίκευσης στις νευροψυχιατρικές παθήσεις; Εννοώ αν το rTMS «παρακάμπτει» την αναγκαιότητα μιας ψυχανάλυσης ή ψυχοθεραπείας;
Η χρήση εξατομικευμένης θεραπείας στις μέρες μας θεωρείται υψίστης σημασίας. Ακόμα και όσον αφορά την θεραπεία rTMS, τα τελευταία χρόνια εισαγωγή της νευροπλοήγησης, μιας καινούργιας μεθόδου η οποία περιλαμβάνει εξατομικευμένη και ακριβή πλοήγηση του πηνίου TMS για την διέγερση συγκεκριμένης περιοχής του εγκεφάλου – βασιζόμενη στην ανατομία του εγκεφάλου, φανερώνει την σημασία της εξατομίκευσης στην θεραπεία των νευροψυχιατρικών διαταραχών. Σκοπός του rTMS δεν είναι να «παρακάμψει» τις υπόλοιπες μορφές θεραπείας όπως είναι η ψυχανάλυση και η ψυχοθεραπεία. Αντιθέτως, αρκετές είναι οι μελέτες που έχουν δείξει ότι ο συνδυασμός rTMS με άλλες μορφές θεραπείες είναι αρκετά αποτελεσματικός αφού οι ασθενείς παρουσιάζουν σημαντικά βελτιωμένη κλινική κατάσταση.
philenews.com