Τη νομιμότητα και την συνταγματικότητα ή όχι των διαταγμάτων που επιβάλλουν περιοριστικά μέτρα κατά της πανδημίας του κορωνοϊού έχει κληθεί να εξετάσει το Επαρχιακό Δικαστήριο Λευκωσίας.
Απαντώντας σε ερωτήσεις του ΚΥΠΕ για το ζήτημα ο δικηγόρος Νίκος Κληρίδης ανέφερε ότι ο ίδιος ενεργεί ως δικηγόρος πολιτών εναντίον των οποίων είχαν ασκηθεί ποινικές διώξεις για παράβαση των μέτρων κατά της πανδημίας του κορωνοϊού και έχει θέσει τα θέματα της νομιμότητας, της αντισυνταγματικότητας αλλά και της μη τήρησης της αρχής της αναλογικότητας και της ίσης μεταχείρισης των διαταγμάτων που έχουν εκδοθεί.
Συγκεκριμένα στην πρώτη υπόθεση η οποία αφορά ιερέα χωριού στην επαρχία Λευκωσίας ο οποίος σύμφωνα με το κατηγορητήριο επέτρεψε σε πέντε πιστούς να βρίσκονται εντός της εκκλησίας κατά παράβαση των περιοριστικών διαταγμάτων που αφορούν τον περί Λοιμοκάθαρσης νόμο, ο κ. Κληρίδης ανέφερε ότι κατά τη διάρκεια της παρουσίασης της υπόθεσης έφερε ένσταση στο να απαντήσει ο πελάτης του στο κατηγορητήριο εγείροντας ζήτημα «εγκυρότητας των κατηγοριών στις οποίες στηρίζεται το κατηγορητήριο, δηλαδή αυτών καθ’ αυτών των διαταγμάτων που αφορούν τα περιοριστικά μέτρα γενικότερα».
Σύμφωνα με τον ίδιο η υπόθεση έχει οριστεί ενώπιον του Δικαστή Μιχάλη Λοΐζου, στο Επαρχιακό Δικαστήριο Λευκωσίας, στις 23 Απριλίου, οπότε και θα απαντήσει η εκπρόσωπος της Κατηγορούσας Αρχής στα επιχειρήματα που έχει ήδη θέσει ενώπιον του Δικαστηρίου ο κ. Κληρίδης και αναμένεται όπως επιφυλαχθεί για αργότερα η απόφαση. Στο μεταξύ, ο ίδιος χειρίζεται ακόμα δύο παρόμοιες υποθέσεις που αφορούν πιστούς, η μία εκ των οποίων έχει οριστεί επίσης για τις 23 Απριλίου ενώπιον άλλου Δικαστή και μια η οποία έχει οριστεί σήμερα, η έκβαση των οποίων θεωρεί ότι θα εξαρτηθεί από το αποτέλεσμα της πρώτης υπόθεσης.
Κληθείς να εξηγήσει τα επιχειρήματα που έθεσε ενώπιον του Δικαστηρίου, ο κ. Κληρίδης είπε ότι έθεσε θέμα ότι το «κατηγορητήριο είναι άκυρο εξ υπαρχής διότι στηρίζεται σε διατάγματα τα οποία είναι παράνομα και αντισυνταγματικά».
Η ένσταση στη νομιμότητα των διαταγμάτων έγκειται, σύμφωνα με τον κ. Κληρίδη, πρώτον ότι τα διατάγματα που στην ουσία είναι Κανονιστικές Διοικητικές Πράξεις (ΚΔΠ) είναι παράνομα καθότι σύμφωνα με το άρθρο 88 του νόμου 1989 έχει μεν εξουσία ένας Υπουργός να εκδίδει τέτοιας φύσης διατάγματα ή ΚΔΠ, αλλά αυτές οφείλουν να τίθενται ενώπιον της Βουλής για έγκριση.
Απαντώντας σε διευκρινιστική ερώτηση για το θέμα, ανέφερε ότι το ίδιο το κατηγορητήριο τα ονομάζει διατάγματα αλλά αναφέρεται σε ΚΔΠ. Οι ΚΔΠ κατατίθενται στη Βουλή, είπε, προσθέτοντας ότι «δεν έχουν κατατεθεί και δεν έχουν εγκριθεί άρα είναι άκυρα εξ υπαρχής».
Το δεύτερο θέμα που ήγειρε ο κ. Κληρίδης είναι ότι έστω και αν τα διατάγματα είναι έγκυρα, το Σύνταγμα παρέχει εξουσία στην θέσπιση νόμων ή διαταγμάτων ή ΚΔΠ προς το σκοπό περιορισμού βασικών ανθρωπίνων ελευθεριών και ατομικών δικαιωμάτων που προστατεύονται από το Σύνταγμα. Έδωσε τα παραδείγματα του δικαιώματος της ελεύθερης μετακίνησης, του δικαιώματος του θρησκεύεσθε και του δικαιώματος του ελευθέρου συνέρχεσθε.
Αυτά τα περιοριστικά μέτρα μπορούν να εκδίδονται για δύο λόγους, για προστασία της δημόσιας υγείας ή της δημόσιας ασφάλειας, ανέφερε, προσθέτοντας ότι στη συγκεκριμένη περίπτωση έχουν εκδοθεί για την προστασία της δημόσιας υγείας. Όμως, σημείωσε, «τέτοιου είδους περιορισμοί θα πρέπει να είναι τέτοιας φύσεως που να μην αδρανοποιούν σε τέτοιο βαθμό το δικαίωμα ούτως ώστε να το στερούν παντελώς και δεν θα πρέπει να θίγουν τον πυρήνα του δικαιώματος».
«Στην συγκεκριμένη περίπτωση είναι η θέση μου ότι θίγεται ο πυρήνας του δικαιώματος άρα είναι και αντισυνταγματικά», είπε.
Το τρίτο σημείο, συνέχισε ο κ. Κληρίδης, «είναι ότι θα έπρεπε να τηρείται η αρχή της αναλογικότητας». Δηλαδή, εξήγησε, «υπάρχει η ανάγκη της δημόσιας υγείας την οποία συμμερίζομαι και είμαι εκ των πρώτων που λέω ότι πολύ σωστά υπάρχουν περιοριστικά μέτρα». Όμως, πρόσθεσε, «η αρχή της αναλογικότητας μας λέει ότι πρέπει τα περιοριστικά μέτρα να είναι τέτοιας φύσης για κάθε συγκεκριμένη περίπτωση που θα είναι ακριβώς εκείνο που χρειάζεται και τίποτα περισσότερο για τον συγκεκριμένο σκοπό». Στην περίπτωση αυτή, είπε, «έχουμε ξεφύγει από εκείνο που χρειαζόταν για να προστατευθεί η δημόσια υγεία, δηλαδή έχουμε ξεφύγει από τα όρια».
Ο κ. Κληρίδης αναφέρθηκε επίσης στην ανάγκη να τηρείται το άρθρο 28 του Συντάγματος το οποίο μιλά για ίση μεταχείριση. Δηλαδή, είπε, δεν μπορείς να αφήνεις ανοιχτά τα πρακτορεία στοιχημάτων που είναι κλειστός χώρος και να είναι κλειστές οι εκκλησίες ή οι εσωτερικοί χώροι των εστιατορίων να είναι κλειστοί και τα εμπορικά κέντρα να είναι ανοιχτά.
«Το κράτος δικαίου πρέπει να είναι υπεράνω όλων. Η αρχή της νομιμότητας», σημείωσε. Ορθά, πρόσθεσε, «να υπάρχουν τα περιοριστικά μέτρα, αλλά να γίνονται σωστά στα πλαίσια του νόμου». Ανέφερε επίσης ότι ο πυρήνας ενός δικαιώματος μπορεί να θιγεί αν κηρυχθεί κατάσταση εκτάκτου ανάγκης βάσει των προνοιών του Συντάγματος, κάτι που δεν έχει γίνει.
