Το κράτος θα μπορούσε από το 2018 μέχρι και σήμερα να είχε μαζέψει μερικά εκατομμύρια ευρώ από πλαστικές σακούλες μεταφοράς που πωλούνται σε υπεραγορές και καταστήματα. Παρ’ όλα αυτά όμως, η ανυπαρξία ενός Ειδικού Ταμείου στο οποίο θα μπαίνουν τα 6 σεντ που εισπράττονται ως τέλος ανακύκλωσης από τους καταναλωτές κατά την αγορά κάθε πλαστικής σακούλας μεταφοράς, στέρησε αυτή τη δυνατότητα. Ενδεικτικά να αναφέρουμε πως σε περίπτωση που υπήρχε ένα τέτοιο ταμείο, το κράτος θα είχε εισπράξει πέραν των 4 εκατ. ευρώ και είναι γεγονός πως η δημιουργία ενός πράσινου ταμείου θα έδινε την ευκαιρία να χρηματοδοτούνται πολλές δράσεις προστασίας του περιβάλλοντος, όπως και η επιχορήγηση οργανισμών που δρουν με γνώμονα αυτό. Αντί αυτού, πλην κάποιων μεγάλων υπεραγορών και μεγάλών οργανισμών που προβαίνουν σε περιβαλλοντικές εκδηλώσεις, οι υπόλοιπες κυρίως μικρές επιχειρήσεις βάζουν στην τσέπη τα 6 σεντ που κατακρατούν. Αξίζει να σημειωθεί πως σύμφωνα με πληροφορίες του «Π», για το έτος 2020, εν μέσω πανδημίας, ένας μόνο οργανισμός εισέπραξε από την πώληση πλαστικής σακούλας μεταφοράς 150.000 ευρώ.
Με βάση τα δεδομένα αυτά, η υιοθέτηση αυστηρότερου νομοθετικού πλαισίου που προνοεί την απαγόρευση της χρήσης της λεπτής πλαστικής σακούλας μεταφοράς στα σημεία πώλησης ήταν μονόδρομος για την Κυπριακή Δημοκρατία. Το νομοσχέδιο πήρε τον δρόμο για την ολομέλεια της Βουλής μετά και τον καθορισμό μεταβατικής περιόδου, και ως εκ τούτου με βάση και τους υπολογισμούς, αρχές του 2023 θα απαγορευτεί και διά νόμου η πλαστική σακούλα μεταφοράς.
Περίοδος προσαρμογής
Η συζήτηση επί του νομοσχεδίου ενώπιον της Επιτροπής Περιβάλλοντος της Βουλής έχει ολοκληρωθεί και αναμένεται πως με το νέο έτος θα οδηγηθεί ενώπιον της ολομέλειας για ψήφιση. Είχε προηγηθεί διαβούλευσή του Τμήματος Περιβάλλοντος με τις βιομηχανίες παρασκευής της πλαστικής σακούλας οι οποίες είχαν ζητήσει πίστωση χρόνου στην εφαρμογή της νομοθεσίας. Ενημέρωση που λάβαμε αρμοδίως αφορά μια περίοδο ενός χρόνου που θα δοθεί σε κατασκευαστές και εισαγωγείς έτσι ώστε να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα. Αξίζει επίσης να σημειωθεί πως η νέα νομοθεσία αφορά μόνο τις πλαστικές σακούλες μεταφοράς που διατίθενται στα ταμεία των καταστημάτων και όχι τις πλαστικές σακούλες που διατίθενται έτσι και αλλιώς προς πώληση στα ράφια των υπεραγορών. Με την απαγόρευση της διάθεσης της λεπτής πλαστικής σακούλας μεταφοράς στα σημεία πώλησης, το κοινό θα έχει πλέον την αποκλειστική ευθύνη για τη μεταφορά των προϊόντων που αγοράζει με άλλους τρόπους. Ταυτόχρονα, δεν θα υπάρχει δυνατότητα αισχροκέρδειας, καθώς παρατηρήθηκε ότι πολλοί πωλητές επωφελούνταν από τη χρέωση της λεπτής πλαστικής σακούλας μεταφοράς, χωρίς να υλοποιούνται οι σχετικές πρόνοιες της νομοθεσίας.
Υφιστάμενη νομοθεσία
Από την 1η Ιουλίου 2018, όλες οι πλαστικές σακούλες χρεώνονται με το ποσό των 5 σεντ συν ΦΠΑ (περίπου 6 σεντ). Σύμφωνα με τον νόμο, το 50% των εσόδων που εισπράττουν οι υπεραγορές, τα περίπτερα και τα καταστήματα, από τις πλαστικές σακούλες θα έπρεπε να διοχετεύεται στη χορήγηση σε σακούλες που επαναχρησιμοποιούνται, ενώ το υπόλοιπο 50% θα έπρεπε να δαπανάται για περιβαλλοντικές εκδηλώσεις. Είναι γεγονός ότι η επιβολή χρηματικού ποσού λειτούργησε ευεργετικά στη μείωση του πλαστικού, αφού επιτεύχθηκε μεν ο στόχος για μείωση του πλαστικού καθώς η χρήση της πλαστικής σακούλας μειώθηκε κατά 80%. Πλέον παρατηρείται μια στασιμότητα, αφού η χρήση πλαστικής σακούλας κυμαίνεται στα ίδια περίπου επίπεδα από την εφαρμογή της νομοθεσίας την 1η Ιουλίου 2018. Αξίζει να σημειωθεί πως πριν την εφαρμογή της νομοθεσίας, δηλαδή μέχρι τις 30 Ιουνίου 2018, η ανά άτομο χρήση πλαστικής σακούλας στην Κύπρο υπερέβαινε τις 140 σακούλες ετησίως. Σύμφωνα με τους στόχους που έχουν τεθεί, το ετήσιο επίπεδο κατανάλωσης στην Κυπριακή Δημοκρατία δεν θα πρέπει να υπερβαίνει, κατά κεφαλήν, τις 40 σακούλες μέχρι το τέλος του 2025. Το πρόβλημα με τα ποσά που εισπράττουν τα καταστήματα από τις πλαστικές σακούλες είχε τεθεί ενώπιον της Επιτροπής Περιβάλλοντος και στο παρελθόν, με τους τότε βουλευτές να κάνουν λόγο για γκρίζες ζώνες» όσον αφορά το πού πάνε τα χρήματα που εισπράττονται τις πλαστικές σακούλες.
politis.com.cy