Η αλλαγή της δυναμικής στην αγορά ηρωίνης και η νέα εικόνα που παρουσιάζει η αγορά των διεγερτικών σε συνδυασμό με την εμφάνιση των νέων ουσιών στο προσκήνιο είναι μερικά από τα συμπεράσματα της ετήσιας επισκόπησης της κατάστασης των ναρκωτικών στην Ευρώπη, που προκαλούν προβληματισμό στις αρμόδιες αρχές.
Αναλυτικότερα, σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσιάζει ο οργανισμός της ΕΕ (EMCDDA), κατά το 2014, η ηρωίνη με ποσοστό 22% παραμένει η δεύτερη ουσία κατάχρησης μετά την κάνναβη (57%), εξαιτίας της οποίας τα άτομα αιτούνται θεραπείας στην Κύπρο.
Σε σύγκριση με τα προηγούμενα έτη, συνεχίζεται μείωση των αιτημάτων θεραπείας με κύρια ουσία κατάχρησης την ηρωίνη, ενώ αντίθετα, παρουσιάζεται σχετική αύξηση των αιτημάτων θεραπείας με κύρια ουσία κατάχρησης τα άλλα οπιοειδή, όπως είναι η ουσία “Oxycodone”.
Πιο συγκεκριμένα, τo 2012, 33 άτομα (3%) βρέθηκαν στη θεραπεία με κύρια ουσία κατάχρησης τα οπιοειδή πέραν της ηρωίνης, ενώ το 2013 ο αριθμός των χρηστών ανήλθε στους 48.
Αντίστοιχα, το 2014, 60 άτομα (4.6%) βρέθηκαν στη θεραπεία με κύρια ουσία κατάχρησης το “Oxycodone” και 15 άτομα (1.2%) με κύρια ουσία κατάχρησης άλλα οπιοειδή.
10 θανατοι από ναρκωτικά το περασμένο έτος
Κατά το 2014 καταγράφηκαν συνολικά 10 θάνατοι, εκ των οποίων 6 άμεσοι και 4 έμμεσοι. Συνολικά, σε 2 περιπτώσεις (1 άμεσο & 1 έμμεσο θάνατο) ανευρέθηκαν οπιοειδή πέραν της ηρωίνης και πιο συγκεκριμένα, η ουσία «oxycodone». Συνολικά, από το 2004 (χρονιά έναρξης της παρακολούθησης από το ΕΚΤΕΠΝ), καταγράφηκαν 160 έμμεσοι και άμεσοι θάνατοι με κύρια αιτία τα ναρκωτικά.
Εξάλλου, στην χώρα μας, παρά το γεγονός ότι 1 στους 4 χρήστες που βρίσκεται στη θεραπεία έκανε έστω και μια φορά ενδοφλέβια χρήση, λίγοι είναι αυτοί που παραπέμπονται για εξέταση και επομένως η διάγνωση μολυσματικών ασθενειών εκτιμάται ότι βρίσκεται σε πολύ χαμηλά επίπεδα.
Κατά το 2014, από τους 109 ΧΕΝ που εξετάστηκαν, οι 49 βρέθηκαν θετικοί στην Ηπατίτιδα Γ.
Κάνναβη, κύρια αιτία έναρξης θεραπείας
Κατά τα τελευταία έτη, οι χρήστες ηρωίνης στην Κύπρο μειώνονται, ενώ παράλληλα αυξάνονται οι χρήστες κάνναβης. Κατά το 2014, από τα άτομα που αιτήθηκαν θεραπείας το 57% των ατόμων ανέφερε την κάνναβη ως κύρια ουσία κατάχρησης.
Η αύξηση στα αιτήματα θεραπείας για κάνναβη οφείλεται κυρίως στην εφαρμογή του πρωτοκόλλου συνεργασίας για την παραπομπή νέων παραβατών, καθώς και στις παρεμβάσεις της αστυνομίας που στοχεύουν στην παραπομπή όλων των χρηστών εξαρτησιογόνων ουσιών σε θεραπεία, ανεξαρτήτως ηλικίας.
Όσον αφορά στη χρήση κάνναβης, στοιχεία της έρευνας γενικού πληθυσμού (2012) υποδεικνύουν πως η κάνναβη, εξακολουθεί να παραμένει η πιο διαδεδομένη ουσία με την υψηλότερη επικράτηση, σε σύγκριση με τις άλλες παράνομες ουσίες. Η επικρατέστερη ηλικία πρώτης χρήσης κάνναβης είναι τα 20 έτη, που βρίσκει τα αγόρια στο στρατό και τα κορίτσια στις σπουδές ή στην εργασία.
Αναδυόμενο πρόβλημα η μεθαμφεταμίνη
Μεγάλο ζήτημα αποτελούν και οι διεγερτικές ουσίες. Στην Κύπρο η μεθαμφεταμίνη αποτελεί περιορισμένο μεν, αλλά αναδυόμενο πρόβλημα με πιθανότητα εξάπλωσης. Αν και παραμένει ακόμα σε χαμηλά επίπεδα όταν συγκριθεί με άλλες ουσίες, ένας αυξανόμενος αριθμός χρηστών αιτείται θεραπείας λόγω της χρήσης της συγκεκριμένης ουσίας [50 (4%) το 2014 , σε σύγκριση με 27 το 2013, 40 το 2012, 14 το 2011 και 7 το 2010]. Όσον αφορά στη κοκαΐνη, αποτελεί την κύρια ουσία κατάχρησης για το 10% του πληθυσμού των προβληματικών χρηστών που αιτήθηκαν θεραπείας το 2014.
Ανίχνευση καινούργιων ουσιών
Αξίζει να σημειωθεί τέλος, ότι πρόσφατες αλλαγές στο Εθνικό Δίκτυο Έγκαιρης Προειδοποίησης άρχισαν να αποδίδουν καρπούς, επιτρέποντας την ανίχνευση καινούργιων ουσιών στην Κύπρο και την αποστολή εβδομαδιαίων αναφορών στο κεντρικό ΣΕΠ στη Λισαβόνα. Έτσι, για πρώτη φορά τα στοιχεία της Κύπρου περιλαμβάνονται στη βάση δεδομένων για τα Νέα Συνθετικά ναρκωτικά (EDND – European Information System and Database on New Drugs).
YKAN: Εργαλείο για νέες στρατηγικές
Κληθείς να σχολιάσει τα αποτελέσματα, ο Εκπρόσωπος Τύπου της ΥΚΑΝ, Στέλιος Σεργίδης, χαρακτήρισε σημαντική την ετήσια έκθεση του ευρωπαϊκού παρατηρητήριου καθώς μάς δίνει επιστημονικά στοιχεία για μελέτη και αξιοποίηση τους ως προς την εκπόνηση νέων στρατηγικών στόχων.