Το μήνυμα ότι το επόμενο βήμα στις σχέσεις Ελλάδας-Τουρκίας μπορεί να είναι η προσέγγιση για οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ έστειλε ο Κυριάκος Μητσοτάκης στις δηλώσεις του μετά τη συνάντηση που είχε με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στο Μέγαρο Μαξίμου.
Ο Έλληνας πρωθυπουργός ανακοίνωσε, επίσης, την υπογραφή της διακήρυξης φιλίας και καλής γειτονίας ανάμεσα στις δύο χώρες 100 χρόνια μετά τη συνθήκη της Λωζάννης υπενθυμίζοντας το σύμφωνο Βενιζέλου-Ινονού το 1930. Ο κ. Μητσοτάκης εξέφρασε, ακόμα, τη διαφωνία της Αθήνας με την Άγκυρα στο Κυπριακό ενώ είπε με νόημα ότι «είμαι σίγουρος ότι υπάρχουν φωνές που δεν συμφωνούν με αυτή την προσέγγιση, όμως έχουμε ευθύνη να φέρουμε τις δύο χώρες δίπλα-δίπλα όπως είναι και τα σύνορά μας».
Από την πλευρά του ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στις δηλώσεις του χρησιμοποίησε τον όρο «αδέρφια» για Έλληνες και Τούρκους προσθέτοντας ότι «δεν υπάρχει πρόβλημα τόσο μεγάλο μεταξύ μας που δεν μπορεί να λυθεί».
Ο Τούρκος πρόεδρος επέλεξε, επίσης, να αναφέρθει στο κλείσιμο του καταυλισμού του Λαυρίου αλλά και στην «τουρκική» μειονότητα στην Θράκη για να εισπράξει την απάντηση του Έλληνα πρωθυπουργού ότι «ο προσδιορισμός της μειονότητας καθορίζεται από τη Συνθήκη της Λωζάνης» με τον κ. Ερντογάν να μην δίνει συνέχεια στην τοποθέτησή του αυτή.
Οι δηλώσεις Μητσοτάκη
Ξεκινώντας ο Κυριάκος Μητσοτάκης έκανε λόγο για μια ξεχωριστή ημέρα καθώς μετά από επτά χρόνια συνέρχεται το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας. «Πιστεύω ότι από μόνο του σηματοδοτεί την πρόθεση των δύο χωρών να αναζητήσουν νέους δημιουργικούς δρόμους στις μεταξύ τους σχέσεις».
Κάνοντας αναδρομή στο διάστημα που προηγήθηκε ο Έλληνας πρωθυπουργός αναφέρθηκε σε κρίσεις όπως την τριετή πανδημία, έναν πόλεμο στην καρδιά της Ευρώπης που προκάλεσε ενεργειακή και πληθωριστική κρίση αλλά και μεγάλες φυσικές καταστροφές. «Ταυτόχρονα αντιμετωπίσαμε και αντιμετωπίζουμε περιφερειακές συγκρούσεις που εγείρουν ανησυχία όταν εξελίσσονται στην ευρύτερης περιοχή» είπε ο κ. Μητσοτάκης.
Υπήρξαν στιγμές που απείλησαν επικίνδυνα τις διμερείς σχέσεις
«Αλλά και οι διμερείς σχέσεις γνώρισαν διακυμάνσεις. Κάποιες στιγμές τις απείλησαν επικίνδυνα. Και μαζί τους την ασφάλεια και την ειρήνη στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο. Γι αυτό είναι εξαιρετικά σημαντικό ότι τους τελευταίους μήνες οι χώρες βαδίζουν σε ένα πιο ήρεμο μονοπάτι. Ελλάδα και Τουρκία οφείλου να ζουν ειρηνικά, να διατυπώνουν τις διαφωνίες τους που είναι γνωστές να τις συζητούν λύσεις και αν αυτές δεν γεφυρώνονται να μην παράγουν αυτόματα εντάσεις και κρίσεις» είπε ο κ. Μητσοτάκης.
«Και σε αυτή την κατεύθυνση στο Βίλνιους συμφωνήσαμε να πιάσουμε το νήμα των επαφών μας με στόχο να αναζητήσουμε τρόπους συνεργασίας. Ο οδικός χάρτης τον οποίο υιοθετήσαμε συμπεριέλαβε 3 επίπεδα τον πολιτικό διάλογο, τη θετική ατζέντα και τα μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης. Κι εμείς οι ίδιοι αγαπητέ πρόεδρε συναντιόμαστε για τρίτη φορά σε 6 μήνες» υπενθύμισε ο Έλληνας πρωθυπουργός.
Ειδικά για το σημερινό Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας είπε ότι «κάνουμε μια νέα αποτίμηση των προσπαθειών που οδήγησαν σε νέες ή αναβαθισμένες συμφωνίες. Το διμερές εμπόριο έχει ξεπεράσει τα 5 δισ. ευρώ και είναι ρεαλιστικός στόχος σε μια 5ετια να φτάσει τα 10 ευρώ».
Το μεταναστευτικό και η διευκόλυνση Τούρκων να επισκέπτονται ελληνικά νησιά
Στο μεταναστευτικό διαπιστώσαμε τη σημαντική μείωση των ροών το τελευταιό διάστημα ως αποτέλεσμα της φύλαξης των συνόρων αλλά και της πολύ καλύτερης συνεργασίας αστυνομίας λιμενικού και ακτοφυλακής των δύο χωρών και αυτή η συνεργασία μπορεί και πρέπει να βελτιωθεί ακόμα περισσότερο
Αναφορικά με τη σταθερή υποστήριξη για την ευρωπαική ενταξιακή προοπτική της Τουρκίας η χώρα μας στηρίζει τη διευκόλυνση χορηγήσης θεωρήσεων στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού κεκτημένου. Επιπλέον η Ελλάδα ζήτησε και εξασφάλισε την έγκριση της ΕΕ ώστε να ενεργοποιηθεί η δυνατότητα Τούρκων πολιτών και των οικογενειών τους να επισκέπτονται όλο τον χρόνο για επτά ημέρες 10 νησιά μας που είτε έχουν προσφυγικές δομές είτε έχουν άμεση πορθμειακή σύνδεση με την Τουρκία.
Γέφυρα φιλίας οι μειονότητες – Διαφωνούμε στο Κυπριακό
Ο πρωθυπουργός χαρακτήρισε γέφυρα συνεργασίας και φιλίας τις μειονότητες των δύο χωρών «γιατί ισονομία και ευημερία που εξασφαλίζει κάθε κράτος στις μειονότητές του βοηθάει στην αλληλοκατανόηση και τον αλληλοσεβασμό».
Οφείλουμε να συγκλίνουμε στην τήρηση της διεθνούς νομιμότητας, στον απόλυτο σεβασμό της εδαφικής ακεραιότητας των κρατών και στην προστασία των ανθρωπίνων αξιών και ειδικά στους αμάχους πρόσθεσε ο Έλληνας πρωθυπουργός στην αναφορά των συζητήσεων που έκανε με τον Τούρκο πρόεδρο σε θέματα όπως η Μέση Ανατολή, η Ουκρανία και ο Καύκασος.
Διαφωνούμε στο Κυπριακό, για εμάς δεν υπάρχει λύση πέραν αυτών του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών και ο διάλογος πρέπει να ξεκινήσει από εκεί που διακόπηκε το 2017. Μόνο μέσα από αυτόν μπορεί να υπάρξει λύση.
Η διακήρυξη φιλίας και καλής γειτονίας
Στη συνέχεια ο Έλληνας πρωθυπουργός υπενθύμισε ότι τον Οκτώβριο του 1930 υπογράφηκε σύμφωνο φιλίας από Ισμέτ Ινονού και Ελευθέριο Βενιζέλο για να ανακοινώσει 100 χρόνια μετά την υπογραφη της Συνθήκης της Λωζάνης τη σύναψη διακήρυξης περί σχέσεων φιλίας και καλής γειτονίας «μια διακήρυξη που οραματίστηκε ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης όταν παρέλαβε το 1997 το μεγάλο βραβείο Ειρήνης και Φιλίας Αμπντί Ιπεκτσί. Διακήρυξη που υπογράψαμε σεβόμενοι απόλυτα τα δικαιώματα που απορρέουν από την κυριαρχία κάθε χώρας. Καθορίζει τις αρχές και τα ορόσημα του διαλόγου και τα όρια της συνεργασίας.
Το επόμενο βήμα μπορεί να είναι η προσέγγιση για οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ
Με βάση αυτές τις παραδοχές θα προχωρήσουμε στα επομενα βήματα, θα εντείουμε τα ΜΟΕ και η επόμενη φάση του πολιτικού διαλόγου μπορεί να είναι η προσέγγιση για οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο που σύμφωνα με την Ελλάδα είναι η μόνη διαφορά που θα μπορούσε να αχθεί σε διεθνή διαιτησία. Με πυξίδα πάντα το διεθνές δίκαιο και το δίκαιο της Θάλασσας
Προανήγγειλε επίσκεψη στην Άγκυρα την άνοιξη του 2024
«Προτίθεμαι να επισκεφθώ την άνοιξη την Αγκυρα πριν να σας συναντήσω τον Ιούλιο στη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ. Γνωρίζω και είμαι σίγουρος ότι υπάρχουν φωνές που δεν συμφωνούν με αυτή την προσέγγιση, όμως αισθάνομαι ιστορικό χρέος να φέρουμε τα δύο κράτη δίπλα-δίπλα όπως είναι και τα σύνορά μας. Μέχρι τώρα πετύχαμε οι σχέσεις να επανέλθουν σε ήρεμα νερά. Οφείλουμε σε αυτά τα ήρεμα νερά να διασφαλίσουμε ότι θα φυσήξει ούριος άνεμος» κατέληξε ο Έλληνας πρωθυπουργός.
Οι δηλώσεις Ερντογάν
Αισθάνομαι μεγάλη ικανοποίση που βρίσκομαι ξανά στην Αθήνα. Θα ήθελα να ευχαριστήσω τον πρωθυπουργό για την υποδοχή
Θέλουμε να προωθήσουμε τη θετική σχέση που υπάρχει. Πιστεύω ότι μπορούμε να πραγματοποιούμε μια φορά τον χρόνο αυτή τη συνάντηση
Συμφωνήσαμε να ανεβάσουμε στα 10 δισ το διμερές εμπόριο
Ευχή μας είναι να επιλύσουμε τα κοινά προβλήματα
Συζητήσαμε πώς θα αντιμετωπίσουμε τη διεθνή τρομοκρατία και χαιρετίσαμε το κλείσιμο του καταυλισμού του Λαυρίου και ζήτησα προσοχή να μην υπάρξουν παρόμοοι καταυλισμοί που υποθάλπτουν τρομοκράτες
Η τουρκική μειονότητα στην Ελλάδα και η ρωμέικη κοινότητα στην Τουρκία είναι δομικά στοιχεία του πολιτιστικού μας πλούτου
Διατύπωσα τις προσδοκίες για τη βελτίωση της κατάστασης της τουρκικής μειονότητας στη Δυτική Θράκη
Από την αρχή είπαμε ότι δεν εγκρίνουμε να στοχοποιούνται άμαχοι στη Γάζα
Είμαστε γειτονικές χώρες που μοιραζόμαστε την ίδια θάλασσα, είναι αρκετά φυσικό να υπάρχουν προβλήαμτα ανάμεσα σε δύο χώρες πόσο μάλλον σε δύο αδέλφια
Θέλουμε να κάνουμε το Αιγαίο θάλασσα ειρήνης. Δεν υπάρχει πρόβλημα τόσο μεγάλο ώστε να μην μπορεί να λυθεί
Είμαστε ικανοποιημένοι που έχει τέτοια αντίληψη ο Μητσοτάκης
Η απάντηση Μητσοτάκη για την μειονότητα
Μετά την ομιλία Ερντογάν πήρε ξανά τον λόγο ο Κυριάκος Μητσοτάκης ο οποίος αναφέρθηκε στο θέμα των μειονοτήτων λέγοντας ότι «για εμένα προσωπικά η Θράκη αποτελεί παράδειγμα συνύπαρξης χριστιανών και μουσουλμάνων. Ο προσδιορισμός της μειονότητας καθορίζεται από τη Συνθήκη της Λωζάνης. Χρέος μας το κλίμα της αρμονικής συμβίωσης να το συντηρ΄σουμε και να το διασφαλίσουμε. Η Ελλάδα διαβεβαιώνει ότι θα εξακολουθήσει να δουλεύει νυχθημερόν προς αυτή την κατεύθυνση.
Ακολουθεί το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας
Νωρίτερα ολοκληρώθηκαν οι διμερείς επαφές των Ελλήνων και Τούρκων υπουργών οι οποίοι έχουν φτάσει στο Μαξίμου για την πραγματοποίηση του Ανωτάτου Συμβουλίου Συνεργασίας υπό τη μορφή γεύματος.
Πέραν του Γιώργου Γεραπετρίτη που συνάντησε τον Χακάν Φιντάν, ο Νίκος Δένδιας τα είπε για πρώτη φορά επί ελληνικού εδάφους με τον Γιασάρ Γκιουλέρ. Οι υφυπουργοί Εξωτερικών Κώστας Φραγκογιάννης και Πρέσβειρα Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου συνάντησαν τον Μπουράκ Άκτσαπαρ, ο Δημήτρης Καιρίδης, ο Γιάννης Οικονόμου και ο Χρήστος Στυλιανίδης τον Αλί Γερλίκαγια, ο Κυριάκος Πιερρακάκης τον Γιουσούφ Τεκίν, ο Κωστής Χατζηδάκης τον Μεχμέτ Σιμσέκ, ενώ η Όλγα Κεφαλογιάννη και η Λίνα Μενδώνη συνάντησαν από κοινού τον Μεχμέτ Νούρι Ερσόι.
Στο γεύμα θα συμμετάσχουν και στελέχη από τις δύο πλευρές που δεν έχουν υποχρεωτικά διμερή ραντεβού, όπως ο υπουργός Επικρατείας Σταύρος Παπασταύρου και ο διευθυντής Επικοινωνίας της τουρκικής Προεδρίας Φαχρεντίν Αλτούν
Ο πρόεδρος της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, έφτασε στο Μαξίμου λίγο μετά τις 12 το μεσημέρι για τη συνάντησή του με τον Κυριάκο Μητσοτάκη. Ο Έλληνας πρωθυπουργός υποδέχθηκε τον Τούρκο πρόεδρο στα σκαλιά του Μαξίμου έχοντας και έναν σύντομο διάλογο πριν να φτάσουν στην είσοδο του κτηρίου για τις τυπικές φωτογραφίες.
Πηγή: protothema.gr