Συγκλόνισε πράγματι την Ελλαδική κοινή γνώμη η προ ελαχίστου χρονικού διαστήματος δωρεά του εφοπλιστή Ιάκωβου Τσούνη στις «Άγιες», όπως τις αποκαλεί, Ένοπλες Δυνάμεις της Ελλάδας, αξίας 23 εκ. ευρώ για την άμυνα της χώρας και 60 αποβατικών σκαφών.
Μια πράξη για την οποία του απονεμήθηκε την 24 Φεβρουαρίου 2021 το παράσημο του Μεγαλόσταυρου του Τάγματος της Τιμής από την Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας κ. Κατερίνα Σακελλαροπούλου.
Δεν είναι λίγοι πράγματι αυτοί που τον συγκρίνουν ευθέως με τον εθνικό ευεργέτη Γεώργιο Αβέρωφ, καθώς ήδη στο παρελθόν έχει συμβάλλει οικονομικά σε ανακαινίσεις ολόκληρων πτερυγών και κλινικών σε στρατιωτικά νοσοκομεία της χώρας, στην ανέγερση εκκλησιών και μουσείων, ενώ «αθορύβως» έχει αναπτύξει ένα πολυποίκιλο φιλανθρωπικό έργο.
Ο Ιάκωβος Τσούνης γεννήθηκε στην Πάτρα και είναι απόγονος των αγωνιστών του 1821, Λονταίων και Πετμεζαίων. Πολέμησε σε ηλικία 16 ετών στον Ελληνοϊταλικό πόλεμο του 1940. Ξεκίνησε ως εκτελωνιστής στον Πειραιά. Το 1966 εισέρχεται στην ναυτιλία ως εφοπλιστής, αποκτώντας συνολικά 13 εμπορικά πλοία και σχηματίζοντας μεγάλη περιουσία. Από τότε αρχίζει και η μεγάλη φιλανθρωπική του δράση. Δημιούργημά του επίσης είναι το Μουσείο, που βρίσκεται παραπλεύρως της μόνιμης κατοικίας του στην οδό Κύπρου, στου Παπάγου.
Είναι πράγματι δυνατόν οι εν λόγω δράσεις και δωρεά του να αξιολογηθούν πολιτικά; Είναι εφικτό να εισέλθουν και να χαρακτηριστούν από το πολιτικό μικροσκόπιο; Είναι πράξεις διεθνισμού, πατριωτισμού ή συμβάλλουν αμιγώς σε μια εθνικιστική έξαρση μεταξύ γειτονικών κρατών με απρόβλεπτες συνέπειες;
Κατ’ αρχάς ο διεθνισμός είναι σύνολο αντιλήψεων που προάγουν τη σύσφιξη των σχέσεων μεταξύ των λαών και των εθνών. Αποδέχεται την ύπαρξη των εθνών και την ανάγκη ισότητας μεταξύ αυτών, ερχόμενος σε αντίθεση με τις εθνικιστικές και ρατσιστικές αντιλήψεις, οι οποίες έχουν γίνει η βασική αιτία για γενοκτονίες και εθνοκαθάρσεις από τον 19ο αιώνα έως και τις μέρες μας.
Παράλληλα, ο πατριωτισμός είναι το αίσθημα αγάπης και αφοσίωσης του ατόμου σε μια πατρίδα και η συμπόρευση με άλλους πολίτες που έχουν το ίδιο συναίσθημα. Ο πατριωτισμός υιοθετεί ως βασική του αρχή ότι η πατρίδα σημαίνει ελευθερία ενός λαού, που θέλει να ζει ελεύθερος με εθνική υπερηφάνεια ανάμεσα σε άλλους λαούς, σέβεται τη διαφορετικότητα, είναι αντίθετος σε κάθε μορφή ομογενοποίησης και με τον τρόπο αυτό η έννοια του πατριωτισμού αποκτά οικουμενικότητα, αφού προάγει την ειρηνική συνύπαρξη των λαών.
Εν συνεχεία, ο εθνικισμός ουσιαστικά ταυτίζεται με τη δημιουργία μιας πολιτικής οντότητας που είναι κυρίαρχη και ξεχωριστή για κάθε έθνος, ελεύθερης από εξωτερικές παρεμβάσεις, καθώς το έθνος είναι η φυσική και ιδεώδης βάση για μια πολιτεία και δικαιωματικά η μόνη πηγή πολιτικής ισχύος. Ο εθνικισμός στοχεύει στην οικοδόμηση και τη διατήρηση μιας ενιαίας εθνικής ταυτότητας, βασισμένης σε κοινά κοινωνικά χαρακτηριστικά όπως η κουλτούρα, η εθνικότητα, η γεωγραφική θέση, η γλώσσα, η πολιτική, η θρησκεία, οι παραδόσεις και η πίστη σε μια κοινή μοναδική ιστορία, οι οποίες όμως εξετάζονται στη βάση ενός δίπολου ανώτερου – κατώτερου έθνους με έμφαση στις παραπάνω παραμέτρους και που ανάγουν ως πρωταρχική αξία την επικράτηση ενός έθνους έναντι ενός άλλου στο πλαίσιο μιας διηνεκούς αναμέτρησης.
Ο λόγος που αρθρώνει ο εθνικισμός έχει υπρεθενικό χαρακτήρα, καθώς απευθύνεται σε μια κοινωνία κρατών, εντός της οποίας εισέρχεται η φέρουσα τα εθνικιστικά αισθήματα ομάδα ή κράτος, ενώ ο λόγος που αρθρώνει μια πατριωτική εθνοτική ομάδα έχει εθνικό χαρακτήρα, καθώς απευθύνεται σε εθνοκρατικό περιβάλλον.
Αυτή την ίδια την υπόσταση, ύπαρξη και διατήρηση του εθνοκρατικού περιβάλλοντος της Ελλάδας, αυτονόητα δε και της Κύπρου, η οποία πηγάζει από την ανάγκη ισότητας μεταξύ των λαών, όπως αυτή νοείται από τον διεθνισμό αλλά και επιτάσσεται από την ανάγκη ειρηνικής συνύπαρξης των λαών μεταξύ τους, η οποία στηρίζεται τόσο στον πατριωτισμό όσο και στη διεθνολογική αρχή της ισορροπίας ισχύος χαρακτηρίζουν τη φιλανθρωπική δράση και δωρεά του Ιάκωβου Τσούνη.
Μια προσφορά ενός ανθρώπου ορμώμενου από συναισθήματα δημοκρατικού πατριωτισμού, τα οποία αποτελούν το πιο ισχυρό αντίδοτο στην απειλητική άνοδο των εθνικιστικών κινημάτων στην Ευρώπη, καθώς έκδηλα καταδεικνύουν την καταλυτική διαφορά της αγάπης ενός εθνοκεντρικού περιβάλλοντος, νοούμενου ως πατρίδας και κοινότητας ελεύθερων πολιτών από την ιδέα μιας πολιτικής εθνικιστικής οντότητας, νοούμενης ως πολιτισμικά ομοιογενούς κοινότητας.
Επιφανειακή δε μόνον ορολογική διαφοροποίηση φέρει στον νου η επιθετικής σημασίας έννοια του «εθνικισμού» που αντικαθίσταται από την θετικής συνυποδηλώσεως έννοια του «πατριωτισμού» ή της «εθνικής συνειδήσεως».
Πράγματι, ο Ιάκωβος Τσούνης, τιμηθείς από τον Αρχηγό ΓΕΕΘΑ κ. Κωνσταντίνο Φλώρο, αποδοθέντος σε αυτόν του ξίφους του Υποστρατήγου επί τιμή, δήλωσε χαρακτηριστικά ότι: «Παρά τα πλούτη που απέκτησα, όπως ήρθα ξυπόλητος ζωή, έτσι θέλω να φύγω. Το τελευταίο μου συμβόλαιο είναι ό,τι έχω να πάνε εκεί … Ο πιο σπουδαίος για μένα είναι ο πατριώτης. Όχι εκείνος που έχει λεφτά, όχι εκείνος που έχει τιμητικές διακρίσεις! Δίχως πατρίδα, ούτε ο πλούτος, ούτε η δόξα ούτε οι χαρές υπάρχουν!»
Αυτή η ρήση του υπέροχου ανδρός νοητά με παραπέμπει στην περίφημη φράση του Αλμπέρ Καμί: «Αγαπώ υπερβολικά τη χώρα μου, για να ‘μαι εθνικιστής!!».
Ευχή κάθε πατριώτη, είτε διαβιεί στον Κυπριακό είτε στον μητροπολιτικό είτε στον απανταχού Ελληνισμό, είναι να ακολουθήσουν και άλλοι το φωτεινό και ανιδιοτελές παράδειγμα του 97χρονου Ιάκωβου Τσούνη, άνθρωποι κυρίως που κατέχουν ισάξια οικονομική θέση, αντιλαμβανόμενοι ότι δεν υπάρχει υπέρτερο αγαθό από μια ελεύθερη πατρίδα.
Και πιστέψτε με αυτοί δεν είναι λίγοι ούτε στην Ελλάδα ούτε ιδίως στην ημικατεχόμενη Κύπρο μας…
* Δρ. Αλέξιος Χ. Κωνσταντίνου, Δικηγόρος / Ακαδημαϊκός, Υποψήφιος Βουλευτής Αμμοχώστου με το Κίνημα “Αλληλεγγύη”