Ο ναζί εγκληματίας πολέμου που «έτρεξε» στο Ράλι Ακρόπολις

Η απίθανη ιστορία με πρωταγωνιστή τον Χανς Γκούντερ Κόλβες και οι πολιτικές και οικονομικές διαστάσεις

wketne 003 1312x819 Mercedes, β παγκοσμιοΣ πολεμοΣ, Γερμανία, ΕΛΠΑ, ΚωνσταντινοΣ ΚαραμανληΣ, ναζι, ραλι ΑκροπολιΣ

Η ιστορία -λένε- γράφεται από τους νικητές ή από τους ισχυρούς. Τι γίνεται όμως στις περιπτώσεις που ο ισχυρός είναι ηττημένος; Ποιος γράφει τότε την ιστορία; Και πάλι ο ισχυρός την γράφει. Ας μην γελιόμαστε.

Και αυτό ακριβώς έγινε και στην περίπτωση της Γερμανίας μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Και αν εκεί τα μεγάλα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας (όπως για παράδειγμα το Ολοκαύτωμα) δεν θα μπορούσαν να μην ειπωθούν, η ηττημένη και βαριά πληγωμένη Γερμανία ήταν αυτή που κατάφερε όχι απλά να ορθοποδήσει μέσα σε χρόνο ρεκόρ αλλά και σε σύντομο χρονικό διάστημα να είναι αυτή που θα θέτει τους όρους στις πολιτικές και οικονομικές «σκακιέρες».

Το πόσο εύκολα θα μπορούσε να κάνει κάτι τέτοιο φαίνεται από πολλές και διάφορες ιστορίες ανά την Ευρώπη. Από αυτές δεν λείπει και η Ελλάδα η οποία σε ένα πολύ θεωρητικό επίπεδο ήταν από τις νικήτριες της μεγαλύτερης ανθρωποσφαγής που γνώρισε ποτέ η ανθρωπότητα.

Για την Ελλάδα, λοιπόν, η ιστορία αυτή έχει σημαδευτεί από δυο ονόματα και μπόλικο πολιτικό παρασκήνιο. Το πρώτο όνομα είναι ο γνωστός και ως «Χασάπης της Θεσσαλονίκης», Μαξ Μέρντερ. Το δεύτερο όνομα, και ίσως η λιγότερο γνωστή ιστορία, είναι αυτό του Χανς Γκούντερ Κόλβες.

Μια συμμετοχή στο Ράλι Ακρόπολις διαφορετική από τις άλλες

wketne 2 Mercedes, β παγκοσμιοΣ πολεμοΣ, Γερμανία, ΕΛΠΑ, ΚωνσταντινοΣ ΚαραμανληΣ, ναζι, ραλι ΑκροπολιΣ

Στις 10 το πρωί της Πέμπτης 28 Μαΐου 1959, ο χώρος κάτω από τον Ιερό Βράχο της Ακρόπολης έχει κατακλυσθεί από κόσμο και αγωνιστικά αυτοκίνητα. Ήταν η ώρα που θα δινόταν η εκκίνηση του 7ου ράλι «Ακρόπολις» με τη συμμετοχή πληρωμάτων από 15 διαφορετικές χώρες.

Ανάμεσα στα εντυπωσιακά αυτοκίνητα υπάρχει και μια Mercedes 190 D, ο συνοδηγός της οποίας ήταν ένας εξαιρετικά ενδιαφέρον πρόσωπο που θεωρούσε πως η παρουσία του στη χώρα μας θα περνούσε απαρατήρητη. Πρόκειται για τον 46χρονο τότε Χανς Γκούντερ Κόλβες.

Ο ίδιος, μάλιστα, είχε λάβει μέρος και στο αμέσως προηγούμενο Ράλι Ακρόπολις, αυτό του 1958 αλλά χωρίς να καταφέρει κάτι ιδιαίτερο. Ο Κόλβες συμμετείχε τακτικά σε ευρωπαϊκά ράλι ακόμα και πριν τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και ήταν γνωστός στους λάτρεις του μηχανοκίνητου αθλητισμού.

wketne 4 Mercedes, β παγκοσμιοΣ πολεμοΣ, Γερμανία, ΕΛΠΑ, ΚωνσταντινοΣ ΚαραμανληΣ, ναζι, ραλι ΑκροπολιΣ

Στο 7ο Ράλι Ακρόπολις το αυτοκίνητο στο οποίο ήταν συνοδηγός ο Κόλβες τερμάτισε τελικά στην 11η θέση. Στις 2 Ιουνίου, μάλιστα, που έπεσε η καρό σημαία, ο διάδοχος του θρόνου Κωνσταντίνος είχε απονείμει στους νικητές τα έπαθλα, ενώ αργότερα το βράδυ η ΕΛΠΑ παρέθεσε στη Γλυφάδα, δείπνο προς τιμήν των ξένων οδηγών που συμμετείχαν στο Ράλι. Την επόμενη οι ξένες αποστολές θα αποχωρούσαν για τις χώρες τους. Αυτό θα γινόταν και με τον Χανς Γκούντερ Κόλβες.

Ο ναζί αξιωματικός που εκτέλεσε ομήρους στην Κρήτη

wketne 7 Mercedes, β παγκοσμιοΣ πολεμοΣ, Γερμανία, ΕΛΠΑ, ΚωνσταντινοΣ ΚαραμανληΣ, ναζι, ραλι ΑκροπολιΣ

Ο γερμανός θα ταξίδευε με το ατμόπλοιο «Αγαμέμνων» που πραγματοποιούσε το δρομολόγιο Πειραιάς- Πρίντεζι- Βενετία. Έφτασε, λοιπόν, στο μεγαλύτερο λιμάνι της χώρας και υποχρεωτικά θα περνούσε από τον έλεγχο διαβατηρίων. Για κακή του τύχη, ωστόσο, εκεί είχε βάρδια ένας Κρητικός αστυνομικός, ο Σπύρος Βασιλάκης.

Όταν ο Κόλβες έδωσε στον Βασιλάκη το διαβατήριο για να τον απαραίτητο έλεγχο, ο αστυνομικός διαπίστωσε πως το όνομα του Γερμανού υπήρχε στη λίστα με τους διεθνώς καταζητούμενους ναζί για εγκλήματα πολέμου και σε βάρος του εκκρεμούσε ένταλμα σύλληψης!

Ο αξιωματικός της Βέρμαχτ Χανς Γκύντερ Κόλβες, όπως αναφέρει στο βιβλίο του «Ξεχασμένα Πρωτοσέλιδα» ο δημοσιογράφος και ερευνητής Γιάννης Ράγκος (εκδόσεις Polaris 2016),  είχε υπηρετήσει στην Κρήτη όπου διέπραξε σωρεία εγκλημάτων με αποκορύφωμα την εκτέλεση, στις 4 Ιανουαρίου του 1944, επτά ομήρων στο Ακρωτήρι Χανίων. To ελληνικό γραφείο Εγκληματιών Πολέμου είχε συμπεριλάβει τον Κόλβες από τον Φεβρουάριο του 1956 στον κατάλογο των διωκόμενων στην Ελλάδα Ναζί, ενώ στις 10 Απριλίου 1958 εξέδωσε ένταλμα σύλληψης εις βάρος του.

wketne 1 Mercedes, β παγκοσμιοΣ πολεμοΣ, Γερμανία, ΕΛΠΑ, ΚωνσταντινοΣ ΚαραμανληΣ, ναζι, ραλι ΑκροπολιΣ

Όπως έπρεπε να κάνει, ο αστυνομικός απαγορεύει στον Γερμανό την επιβίβαση στο ατμόπλοιο και του ανακοινώνει πως συλλαμβάνεται. Ο Κόλβες ζητά να κάνει ένα τηλεφώνημα στην πρεσβεία της χώρας του. Ο Βασιλάκης, όπως είχε υποχρέωση, του το επιτρέπει αλλά λίγη ώρα αργότερα  και ενώ ετοιμαζόταν να μεταφέρει τον καταζητούμενο στο Γραφείο Εγκληματιών Πολέμου στην Αθήνα, δέχτηκε ένα τηλέφωνο.

Στην άλλη άκρη της γραμμής ήταν κάποιος «ιδιαίτερος» του υφυπουργού εξωτερικών που επί της ουσίας απαίτησε να αφεθεί ελεύθερος ο Γερμανός κρατούμενος. Ο αστυνόμος, ωστόσο, ζήτησε να μιλήσει απευθείας με τον υφυπουργό. Όταν το κατάφερε ο Βασιλάκης βρέθηκε προς εκπλήξεως καθώς διατάχθηκε «να παύσει αμέσως η κράτησις του Γερμανού υπηκόου δια να δυνηθεί να φύγει με το ατμόπλοιον».

Έφυγε σαν κύριος και μετά έψαχναν τις ευθύνες

wketne 3 Mercedes, β παγκοσμιοΣ πολεμοΣ, Γερμανία, ΕΛΠΑ, ΚωνσταντινοΣ ΚαραμανληΣ, ναζι, ραλι ΑκροπολιΣ

Αυτό και έγινε. Ο Κόλβες επιβιβάστηκε στο ατμόπλοιο, έφυγε σαν κύριος από την Ελλάδα και… άφησε πίσω του συντρίμμια καθώς (όπως γίνεται συνήθως σε τέτοιες περιπτώσεις) το μπαλάκι πεταγόταν από την μια πλευρά στην άλλη με προφανή στόχο κάποια στιγμή να… χαθεί.

Ο μόνος που αντέδρασε αλλά δίχως επί της ουσίας να αλλάζει κάτι, ήταν ο ειδικός ανακριτής του ελληνικού γραφείου εγκληματιών Πολέμου Ιωάννης Γραφιανάκης που έστειλε κατεπείγον τηλεγράφημα στον πλοίαρχο του «Αγαμέμνων», Ιωάννη Πολυχρονιάδη, ζητώντας του να καλέσει τον Γερμανό και να τον ανακρίνει για το αν και πότε είχε υπηρετήσει στην Ελλάδα καθώς και για το πώς συνδέεται με την εκτέλεση ομήρων στον Ακρωτήρι Χανίων.

Ο Πολυχρονιάδης κάλεσε τον Κόλβες στην ιδιαίτερη καμπίνα του. Όταν του εξήγησε τον λόγο, ο Γερμανός ζήτησε να επικοινωνήσει για ακόμα μια φορά με τη Γερμανική πρεσβεία. Ο πλοίαρχος, προφανώς και το επέτρεψε. Όταν ο ναζί… ραλίστας, επέστρεψε στην καμπίνα του πλοιάρχου του ξεκαθάρισε πως αρνείται να απαντήσει σε οποιαδήποτε ερώτηση.

Όπως ανέφερε στην κατάθεση του ο πλοίαρχος Πολυχρονιάδης, υποχρέωσε τον Γερμανό καταζητούμενο να διατυπώσει την άρνηση του με έγγραφη δήλωση την οποία ο Κόλβες παρέδωσε χωρίς να φέρει αντίρρηση, δεδομένου πως γνώρισε πολύ καλά και ο ίδιος πως η ελευθερία του ήταν εγγυημένη.

Το θέατρο του παραλόγου ολοκληρώθηκε λίγο πριν το ατμόπλοιο πιάσει το λιμάνι της Βενετίας. Ο Έλληνας τοπικός πρόξενος διαβίβασε εντολή στον καπετάνιο του «Αγαμέμνων» να αφήσει τον Κόλβες και την συνοδό του ελεύθερους να αποβιβαστούν!

Πίσω στην Ελλάδα ξέσπασε πολιτική κόντρα μεταξύ κυβέρνησης και αξιωματικής αντιπολίτευσης, ενώ παράλληλα ξεκίνησε και η δικαστική διερεύνηση της υπόθεσης. Το φοβερό είναι πως ο αντεισαγγελέας Πλημμελειοδικών αφού ερεύνησε την υπόθεση υπέβαλε το πόρισμά του στον προϊστάμενο της εισαγγελίας Αθηνών ζητώντας να απαγγελθούν κατηγορίες «επί απελευθερώσει φυλακισμένου», μεταξύ άλλων, στον Αστυνομικό Διευθυντή Πειραιά, τον πλοίαρχο του ατμόπλοιου και τον… αστυνομικό Βασιλάκη! Όλοι τους απαλλάχθηκαν οριστικά τον Φεβρουάριο του 1960.

Επί της ουσίας, πάντως, όλα αυτά δεν ήταν τίποτε άλλο από ένα παιχνίδι εντυπώσεων, δεδομένου πως υπήρχε ο νόμος 3933/1959 ο οποίος προέβλεπε την αμνήστευση περιπτώσεων όπως του Κόλβες και ο οποίος ήταν ένα από τα αποτελέσματα ενός «εμπιστευτικού παραρτήματος» στη συμφωνία που είχε υπογράψει ο Κ. Καραμανλής με τον τότε καγκελάριο της Γερμανίας με «αντάλλαγμα» ένα δάνειο 200 εκατομμυρίων μάρκων για έργα υποδομής και 400 εκατ. μάρκων για την χρηματοδότηση επενδύσεων, ενώ παράλληλα θα επιτρεπόταν η μετάβαση Ελλήνων στη Δυτική Γερμανία για να εργαστούν σε εργοστασιακές μονάδες.

Πηγή