Το σχολείο Γυμνάσιο Κοκκινοχωρίων Πάνου Ιωάννου στο Φρέναρος συμμετέχει στο διαγωνισμό των Νέων Δημοσιογράφων για το Περιβάλλον.
Οι μαθητές θα συμμετέχουν με τρεις εργασίες στην κατηγορία “φωτογραφία ρεπορτάζ” και με μια εργασία στην κατηγορία “άρθρο”.
Δείτε αυτούσιες τις εργασίες των μαθητών:
Μικροπλαστικά όσο πιο μικρά, τόσο πιο βλαβερά.
Μη μένεις θεατής, ώρα για δράση.
Α. Βιβλιογραφική ανασκόπηση
Τα μικροπλαστικά είναι θραύσματα οποιουδήποτε τύπου πλαστικού. Υπάρχουν δύο κατηγορίες μικροπλαστικών. Τα κύρια μικροπλαστικά είναι μικροσκοπικά σωματίδια που έχουν σχεδιαστεί για εμπορική χρήση, όπως καλλυντικά, καθώς και μικροΐνες που απορρίπτονται από ρούχα και άλλα υφάσματα. Τα δευτερεύοντα μικροπλαστικά είναι σωματίδια που προκύπτουν από τη διάσπαση μεγαλύτερων πλαστικών αντικειμένων, όπως τα μπουκάλια νερού. Αυτή η διάσπαση προκαλείται από την έκθεση σε περιβαλλοντικούς παράγοντες, κυρίως την ηλιακή ακτινοβολία και τα κύματα του ωκεανού.
Μικροπλαστικά έχουν βρεθεί στο στομάχι πολλών διαφορετικών ειδών άγριας ζωής, από τα μικρότερα είδη πλαγκτόν έως τις μεγάλες φάλαινες. Μικροπλαστικά έχουν επίσης βρεθεί στον αέρα, στο νερό της βρύσης, στο θαλασσινό αλάτι, στο εμφιαλωμένο νερό, στην μπύρα και στα ψάρια που τρώνε οι άνθρωποι.
Η Μεσόγειος μολύνεται από περίπου 730 τόνους πλαστικών απορριμμάτων κάθε μέρα. Οι συγκεντρώσεις μικροπλαστικών εκτιμάται ότι είναι υψηλότερες από αυτές που βρίσκονται κατά μέσο όρο σε παγκόσμιο επίπεδο. Μερικές από τις πιο μολυσμένες χώρες στο τμήμα της Μεσογείου είναι η Αίγυπτος, η Ιταλία και η Τουρκία καθώς σπαταλούν 730 τόνους μικροπλαστικών την ημέρα. Υπολογίζεται ότι υπάρχουν 1653 μικροπλαστικά ανά κιλό θαλασσινού αλατιού. Αυτά τα μικροπλαστικά μπορούν να προκαλέσουν γενετική βλάβη στη θαλάσσια ζωή και να αποτελέσουν μεγάλη απειλή για τους θαλάσσιους οργανισμούς. Επίσης, τα μικροπλαστικά επηρεάζουν έμμεσα το οικοσύστημα απορροφώντας άλλους θαλάσσιους ρύπους.
Μικροπλαστικά και ανθρώπινη υγεία
Τα μικροπλαστικά μπορούν να εισέλθουν στον άνθρωπο μέσω της τροφής ή της αναπνοής, συσσωρεύονται στο σώμα και μπορεί να προκαλέσουν ανοσοαπόκριση ή τοπική τοξικότητα.
Τα μικροπλαστικά μπορούν να λειτουργήσουν ως φορείς άλλων περιβαλλοντικών τοξινών όπου η έκθεση σε υψηλές συγκεντρώσεις είναι επιζήμια για τα ανθρώπινα πνευμονικά κύτταρα. Μικροπλαστικά έχουν βρεθεί στο ανθρώπινο αίμα, στους πνεύμονες, στα κόπρανα και ακόμη και στον πλακούντα, αλλά η έρευνα για το πώς επηρεάζουν την ανθρώπινη υγεία είναι περιορισμένη.
Β. Διερεύνηση του θέματος από την ομάδα των Νέων Δημοσιογράφων του σχολείου μας.
• Διαδικτυακή ενημέρωση και συνέντευξη ερευνητή από το κέντρο μελετών και έρευνας ΑΚΤΗ
Για να μάθουμε για τα μικροπλαστικά στις Κυπριακές παραλίες, είχαμε διαδικτυακή συνάντηση με τη κα. Μαρία-Χριστίνα, Χημικό Μηχανικό στο κέντρο μελετών και έρευνας ΑΚΤΗ. Σκοπός της έρευνάς τους είναι να καταγράψουν τον αριθμό και την κατηγορία των μικροπλαστικών που εντόπισαν.
Μέχρι στιγμής έχουν πραγματοποιήσει δύο σειρές δειγματοληψιών σε 10 παραλίες της Κύπρου. Στόχος τους είναι να αναδείξουν το πρόβλημα ώστε να ληφθούν μέτρα. Μας εξήγησε ότι τα μικροπλαστικά έχουν μέγεθος από 5mm – 1μm, μπορούν να βρεθούν σε παραλίες και θάλασσες, και ότι προέρχονται από διαφορετικές πηγές όπως ρούχα, καλλυντικά και τα πλαστικά μπουκάλια. Τα νανοπλαστικά έχουν μέγεθος μικρότερο από < 1μm και προέρχονται από μικροπλαστικά που είναι σπασμένα σε μικρότερα κομμάτιΣτην εικόνα 1 η κυρία Μαρία-Χριστίνα μας δείχνει πλαστική ίνα κάτω από μικροσκόπιο, στην εικόνα 2 θραύσμα πλαστικού σε σύγκριση με την κεφαλή μιας βελόνας και στην εικόνα 3 μια μικροπλαστική ίνα. Πιο κάτω είναι μερικές ακόμη φωτογραφίες μικροπλαστικών που βρέθηκαν σε παραλίες της Κύπρου.
Στην εικόνα 1 η κυρία Μαρία-Χριστίνα μας δείχνει πλαστική ίνα κάτω από μικροσκόπιο, στην εικόνα 2 θραύσμα πλαστικού σε σύγκριση με την κεφαλή μιας βελόνας και στην εικόνα 3 μια μικροπλαστική ίνα. Πιο κάτω είναι μερικές ακόμη φωτογραφίες μικροπλαστικών που βρέθηκαν σε παραλίες της Κύπρου.
Η διαδικασία περιλαμβάνει τη συλλογή δειγμάτων 4 φορές κάθε 3 μήνες, από 10 παραλίες σε όλη την Κύπρο. Διαχωρίζουν τα μικροπλαστικά και μετά τα μετρούν ένα προς ένα. Στο τέλος χρησιμοποιούν μικροσκόπια για να αναγνωρίσουν τον τύπο των μικροπλαστικών. Η έρευνά τους διαπίστωσε ότι υπάρχουν έως και 4000 μικροπλαστικά/m2 στις ακτές της Κύπρου.
• Μετρήσεις από την ομάδα των Νέων Δημοσιογράφων.
Για να μελετήσουμε και εμείς το πρόβλημα των μικροπλαστικών, επισκεφθήκαμε τις παραλίες «Καμπούρη» (εικόνα 4) και «Λάντα» (εικόνα 5). Σε κάθε παραλία οριοθετήσαμε τέσσερις περιοχές μεγέθους 1m2, όπου πήραμε δείγματα. Ακολούθως ξεχωρίσαμε τα μικροπλαστικά με την μέθοδο ”επίπλευσης”, όπου τα πλαστικά καθώς πιο ελαφριά, επιπλέουν και ξεχωρίζουν. Αφού συλλέξαμε τα μικροπλαστικά, τα χωρίσαμε στις διάφορες κατηγορίες και τα μετρήσαμε. Ο διαχωρισμός των πιο μικρών μικροπλαστικών έγινε στο σχολείο με στερεοσκόπιο (εικόνα 6). Στο διάγραμμα φαίνονται τα αποτελέσματα των μετρήσεών μας.
• Τηλεφωνική ενημέρωση και συνέντευξη με την κα. Άντρεα Ναζίρη, Ερευνήτρια στο Διεθνές Κέντρο Ερευνών Υδάτων «Νηρέας» του Πανεπιστημίου Κύπρου.
Για να μάθουμε περισσότερα για την επίδραση των μικροπλαστικών στην αδρανοποίηση των βακτηρίων από την υπεριώδη ακτινοβολία, μιλήσαμε με την κα. Ναζίρη, Ερευνήτρια στο Κέντρο «Νηρέας».
Διεθνώς, μικροπλαστικά έχουν βρεθεί στα αστικά λύματα. Αν και ένα αρκετά μεγάλο ποσοστό μικροπλαστικών αφαιρείται από τις διάφορες επεξεργασίες, τα μικροπλαστικά παραμένουν στα επεξεργασμένα αστικά λύματα.
Η παρουσία μικροπλαστικών κατά την επεξεργασία των αστικών λυμάτων δημιούργησε ερωτήματα σχετικά με την επίδραση της απολύμανσής τους με χρήση UV, που στοχεύει στην καταστροφή παθογόνων μικροοργανισμών. Πώς μπορεί όμως η παρουσία μικροπλαστικών να επηρεάσει αυτή τη διαδικασία;
Τα μικροπλαστικά μπορούν να λειτουργήσουν ως προστατευτική ασπίδα για τους μικροοργανισμούς, εμποδίζοντάς τους να απορροφήσουν την υπεριώδη ακτινοβολία. Τα πρώτα πειραματικά αποτελέσματα δείχνουν ότι παρατηρείται μειωμένη καταστροφή μικροοργανισμών παρουσία μικροπλαστικών σε σύγκριση με την απουσία τους.
• Τι γνωρίζουν οι συμμαθητές μας για τα μικροπλαστικά; Συλλογή αποτελεσμάτων με χρήση ερωτηματολογίου:
Σκοπός του ερωτηματολογίου ήταν να παρατηρήσουμε τα αποτελέσματα απόψεων των μαθητών του σχολείου μας. Πιο κάτω παρουσιάζονται τα αποτελέσματα.
Η πλειοψηφία των μαθητών γνώριζε ότι τα πλαστικά χρειάζονται 100ντάδες χρόνια για να αποικοδομηθούν (Παράρτημα – Πίνακας 1). Σχεδόν όλοι οι μαθητές γνώριζαν ότι τα πλαστικά μολύνουν το ζωικό και φυτικό βασίλειο (Παράρτημα – Πίνακας 2) και ότι για να μειώσουμε την ρύπανση του περιβάλλοντος, πρέπει να μειώσουμε την χρήση του πλαστικού (Παράρτημα – Πίνακας 3). Ένα μεγάλο ποσοστό γνωρίζει ότι υπάρχουν δυο είδη μικροπλαστικών (Παράρτημα – Πίνακας 4) και το ότι τα μικροπλαστικά δεν έχουν μήκος 6cm (Παράρτημα – Πίνακας 5). Οι περισσότεροι μαθητές γνωρίζουν ότι τα μικροπλαστικά τρώγονται από τα ψάρια και ότι καταλήγουν στο ανθρώπινο σώμα, ενώ αρκετά άτομα δεν το γνωρίζουν (Παράρτημα – Πίνακας 6). Η πλειοψηφία των μαθητών γνωρίζει ότι τα μικροπλαστικά είναι μικροσκοπικά κομμάτια πλαστικών που μολύνουν το περιβάλλον (Παράρτημα – Πίνακας 7) και ότι προέρχονται από καλλυντικά, ρούχα, μπουκάλες πλαστικού και πλαστικές σακούλες (76.9%), (Παράρτημα – Πίνακας 8). Στην ερώτηση εάν οι μαθητές ανακυκλώνουν τα πλαστικά μετά την χρήση τους, οι περισσότεροι απάντησαν θετικά (Παράρτημα – Πίνακας 9). Πολλοί μαθητές χρησιμοποιούν πλαστικό μπουκάλι για το νερό τους (Παράρτημα – Πίνακας 10).
Στην ερώτηση πως θα μπορούσε ο καθένας μα μειώσει τη χρήση πλαστικού υπήρξαν απαντήσεις όπως να χρησιμοποιούμε γυαλί ή χαρτί αντί πλαστικό, να ανακυκλώνουμε και να επαναχρησιμοποιούμε το πλαστικό, να ενημερώνουμε φίλους και να χρησιμοποιούμε μεταλλικά μπουκάλια αντί πλαστικά.
Eνημέρωση και συνέντευξη από την «ΑΚΤΗ» για την ρύπανση στις παραλίες της Κύπρου.
Γ. Προτείνουμε Λύσεις. Πώς μπορούμε να μειώσουμε τα μικροπλαστικά στην καθημερινότητά μας:
• Αλλάζουμε τον τρόπο που πλένουμε τα ρούχα μας.
• Αποφύγουμε τα πλαστικά μιας χρήσης.
• Αγοράζουμε καλλυντικά χωρίς μικροπλαστικά.
• Ενίσχυση της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης.
• Χρησιμοποιούμε προϊόντα ανακύκλωσης και οικολογικά προϊόντα.
• Χρησιμοποιούμε χάρτινα καλαμάκια.
• Εφαρμόζουμε Reuse – Reduce – Recycle.
• Όταν βλέπουμε σκουπίδια στην παραλία τα μαζεύουμε.
• Μειώνουμε τη χρήση πλαστικών μπουκαλιών νερού μιας χρήσης.
Η έντονη και αυξανόμενη βιομηχανική και οικονομική ανθρώπινη δραστηριότητα επιβαρύνει συνεχώς το περιβάλλον και απειλεί την υγεία των ανθρώπων και όλων των έμβιων οργανισμών στον πλανήτη.
Έτσι ενώ τα προηγούμενα χρόνια γινόταν λόγος από τους επιστήμονες για σοβαρή περιβαλλοντική μόλυνση, της οποίας οι συνέπειες θα είναι δραματικές για την ανθρωπότητα, στις μέρες μας φαίνεται ότι οι προβλέψεις αυτές γίνονται πλέον πραγματικότητα.
Πλέον η προστασία του περιβάλλοντος κρίνεται επιτακτική, και ο κάθε ένας από εμάς πρέπει να βοηθήσει ενεργά.
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ
