Ποσό €56 εκατ. θα διαθέσει κατά το έτος 2017 το Υπουργείο Εσωτερικών για εφαρμογή των στεγαστικών σχεδίων που απευθύνονται σε εκτοπισθέντες. Το ίδιο ποσό διατέθηκε και για το 2016. Τα χρήματα θα χρησιμοποιηθούν στα ακόλουθα τρία στεγαστικά σχέδια που παραμένουν σε ισχύ: (α) αυτοστέγαση σε ιδιόκτητο οικόπεδο περιλαμβανομένης της επιδιόρθωσης ιδιόκτητης κατοικίας (β) αγορά διαμερίσματος/ κατοικίας και (γ) σχέδιο επιδότησης ενοικίου.
Όπως αναφέρει σε σημείωμά του που απέστειλε στη Βουλή ο υπουργός Εσωτερικών Σωκράτης Χάσικος εν όψει της σημερινής συνεδρίας της Επιτροπής Οικονομικών όπου θα εξεταστεί ο προϋπολογισμός του Υπουργείου του για το έτος 2017, από 1/1/2016 μέχρι 31/8/2016, η Επιτροπή Στεγαστικής Βοήθειας εξέτασε συνολικά 951 αιτήσεις, οι οποίες αφορούσαν τα εξής στεγαστικά σχέδια: 277 αιτήσεις για αυτοστέγαση σε ιδιόκτητο οικόπεδο, 629 αιτήσεις για αγορά διαμερίσματος/κατοικίας, επτά αιτήσεις για απαλλαγή για σκοπούς επιδότησης ενοικίου, 28 αιτήσεις για αυτοστέγαση σε κρατικό οικόπεδο και 10 αιτήσεις για στέγαση σε κυβερνητικό οικισμό εκτοπισθέντων. Αναφορικά με τις αιτήσεις που υποβλήθηκαν για αυτοστέγαση σε κρατικό οικόπεδο καθώς και για στέγαση σε οικισμό στέγασης εκτοπισθέντων, ο Σωκράτης Χάσικος διευκρινίζει στο σημείωμά του, ότι δεν πρόκειται για νέες εγκρίσεις αλλά για αιτήματα που αφορούν υφιστάμενες εγκριμένες αιτήσεις για τις οποίες, όμως, επειδή τα δύο εν λόγω στεγαστικά σχέδια έχουν καταργηθεί, η Επιτροπή Στεγαστικής Βοήθειας υποβάλλει συστάσεις προς τον Υπουργό Εσωτερικών ο οποίος αποφασίζει οριστικά.
Τέτοια αιτήματα είναι μεταβιβάσεις εγκρίσεων από γονείς σε παιδιά, μεταβιβάσεις λόγω διαζυγίου ή λόγου θανάτου κ.λπ. Σημειώνεται ότι, με τις τελευταίες νομοθετικές ρυθμίσεις που ισχύουν από 27/12/2013 έχουν εξισωθεί πλήρως οι εκ μητρογονίας εκτοπισμένοι με τους εξ αρρενογονίας εκτοπισμένους σε σχέση με όλα τα στεγαστικά σχέδια που προσφέρονται από το Υπουργείο Εσωτερικών.
Αναφορικά με το Σχέδιο Επιδότησης Ενοικίου, δικαιούχοι είναι οι εκτοπισθέντες και οι παθόντες, οι οποίοι καταβάλλουν ενοίκιο για σκοπούς κατοικίας νοουμένου ότι πληρούν τα εισοδηματικά κριτήρια τα οποία καθορίζονται από το Υπουργικό Συμβούλιο. Μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2016 έλαβαν επιδότηση ενοικίου 4.734 δικαιούχοι. Στον προϋπολογισμό του Υπουργείου Εσωτερικών για το έτος 2017 υπάρχει πρόνοια για το ποσό των €7,7 εκατ., ενώ στον προϋπολογισμό του 2016 προνοείται το ποσό των €7 εκατ.
Τα οικόπεδα
Στον κρατικό προϋπολογισμό του 2016 προνοείται ποσό €4 εκατ. για εφαρμογή του σχεδίου διαχωρισμού κρατικών οικοπέδων αυτοστέγασης τα οποία θα ολοκληρωθούν μέχρι το 2018, ενώ στον προϋπολογισμό του 2017 έχει περιληφθεί ποσό €4,5 εκατ. Ποσό ύψους €8,2 εκατ. αναμένεται να δαπανηθεί για συνέχιση των έργων διαχωρισμού 513 οικοπέδων σε όλες τις Επαρχίες, τα οποία θα ολοκληρωθούν μέχρι το 2018. Τα 513 οικόπεδα έχουν ήδη παραχωρηθεί σε δικαιούχους.
Σύμφωνα με το σημείωμα Χάσικου, το Υπουργείο Εσωτερικών ολοκλήρωσε την επεξεργασία των κριτηρίων για την προκήρυξη του Σχεδίου Διάθεσης Οικοπέδων για οικογένειες με χαμηλά εισοδήματα και σύντομα το Σχέδιο, αφού εγκριθεί από το Υπουργικό Συμβούλιο, το Υπουργείο Εσωτερικών θα το προωθήσει για υλοποίηση. Για τον σκοπό αυτό, θα συμπεριληφθούν πρόσθετες πιστώσεις στους κρατικούς προϋπολογισμούς του 2018 και 2019.
3.300 πιστοποιητικά
Σύμφωνα με σχετική απόφαση της Κυβέρνησης, σε όσους εκτοπισθέντες/ δικαιούχους δεν είναι δυνατό να παραχωρηθεί τίτλος ιδιοκτησίας επειδή διαμένουν σε οικιστικές μονάδες που βρίσκονται σε τουρκοκυπριακή γη που δεν απαλλοτριώθηκε, θα παραχωρείται θεσμικά κατοχυρωμένο πιστοποιητικό μίσθωσης, ώστε να διασφαλίζεται η συνέχιση κατοχής των οικιστικών μονάδων.
Με την εγγραφή της μίσθωσης στο Τμήμα Κτηματολογίου και Χωρομετρίας, ο μισθωτής αποκτά εμπράγματο δικαίωμα στην τουρκοκυπριακή ακίνητη ιδιοκτησία, η οποία μπορεί να μεταβιβαστεί ή υπομισθωθεί και να τύχει κληρονομικής διαδοχής. Σημειώνεται ότι με απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου καταργήθηκε η παραχώρηση κρατικής εγγύησης για δάνεια που συνάπτουν κάτοχοι πιστοποιητικού μίσθωσης από Συνεργατικά Ιδρύματα. Από το 2010, οπότε και άρχισε η διαδικασία έκδοσης των πρώτων πιστοποιητικών μίσθωσης έχουν παραχωρηθεί μέχρι σήμερα 3.300 πιστοποιητικά μίσθωσης, ενώ εκκρεμεί η παραχώρηση άλλων 4.200 πιστοποιητικών σε δικαιούχους εκτοπισθέντες.
11.475 τίτλοι
Η διαδικασία έκδοσης τίτλων ιδιοκτησίας σε εκτοπισθέντες άρχισε εκ νέου, σε ορθή βάση, το 2006 και προωθείται με γοργούς ρυθμούς. Μέχρι σήμερα, εκδόθηκαν 11.475 τίτλοι ιδιοκτησίας σε δικαιούχους οικιστικών μονάδων σε συνοικισμούς αυτοστέγασης και κυβερνητικούς οικισμούς. Δεν εκδόθηκαν τίτλοι ιδιοκτησίας για 1.351 οικιστικές μονάδες κυρίως λόγω παράνομων επεκτάσεων.
Σημειώνεται ότι μετά από εισήγηση του Υπουργείου Εσωτερικών, η Βουλή προχώρησε στην τροποποίηση του περί Ακίνητης Ιδιοκτησίας (Διακατοχή, Εγγραφή και Εκτίμηση) Νόμου, έτσι ώστε, αφενός, να παραχωρείται σύμβαση μίσθωσης σε δικαιούχους εκτοπισθέντες κατόχους οικιστικών μονάδων που βρίσκονται μερικώς σε κρατική γη και μερικώς σε τουρκοκυπριακή γη σε οικισμούς στέγασης εκτοπισθέντων και σε οικισμούς αυτοστέγασης, και αφετέρου, να τιτλοποιούνται οικιστικές μονάδες που ανεγέρθηκαν σε κρατικά οικόπεδα αυτοστέγασης.
Τα στεγαστικά σχέδια που καταργήθηκαν
Όπως επισημαίνει στο σημείωμά του προς τη Βουλή ο Σωκράτης Χάσικος, ενόψει της ουσιαστικής μείωσης των διαθέσιμων πιστώσεων για την υλοποίηση διαφόρων στεγαστικών σχεδίων για τους εκτοπισθέντες και τον πολύ μεγάλο αριθμό αιτήσεων που έχουν, ήδη, συσσωρευθεί στις αρμόδιες Αρχές και είτε έχουν εγκριθεί, χωρίς να εξυπηρετηθούν ακόμη, είτε δεν έχουν εξετασθεί ακόμη, το Υπουργικό Συμβούλιο αποφάσισε στις 29/4/2013 τον τερματισμό της εφαρμογής των ακόλουθων στεγαστικών σχεδίων:
(α) παραχώρησης κρατικού οικοπέδου για αυτοστέγαση,
(β) ανέγερσης νέων κατοικιών σε οικισμούς στέγασης εκτοπισθέντων και
(γ) παραχώρησης αντισταθμιστικού οικοπέδου για εκτοπισθέντες που διαμένουν σε τουρκοκυπριακές κατοικίες ή σε κατοικίες που έχουν ανεγερθεί σε τουρκοκυπριακή γη και δεν έχουν απαλλοτριωθεί.
Γράφει: Μιχάλης Χατζηστυλιανού