Σύμφωνα με πληροφορίες, η Άγκυρα έχει διαβιβάσει προς τα Ηνωμένα Έθνη πως επιθυμεί τη διατήρηση του συστήματος, έστω και με διαφοροποιήσεις. Κατά τις συζητήσεις (Άιντα στην Άγκυρα το καλοκαίρι και Νταβούτογλου στη Νέα Υόρκη πρόσφατα), αφέθηκε να εννοηθεί πως θα μπορούσε να διατηρηθεί το σύστημα για ένα χρονικό διάστημα, το οποίο ωστόσο δεν προσδιορίζεται.
Όπως αναφέρουν καλά ενημερωμένες πηγές, η Τουρκία υποστηρίζει πως θα πρέπει να διατηρηθούν οι εγγυήσεις, επιμένει σε αυτό και σημειώνει στη συνέχεια ότι θα μπορούσε το σύστημα να επαναξιολογηθεί μελλοντικά. Θέτει δηλαδή τη διατήρηση του συστήματος μέσα σε ένα πλαίσιο προσωρινής μονιμότητας.
Διπλωματικές πηγές, που επιχείρησαν να ερμηνεύσουν τη θέση της Άγκυρας για επαναξιολόγηση των δεδομένων στο κεφάλαιο αυτό, θεωρούν πως είναι ένας τρόπος για τη διατήρηση του συστήματος, αν όχι εσαεί τουλάχιστον για μια μακρά χρονική περίοδο (δέκα, είκοσι χρόνια).
Οι ίδιες πηγές σημείωναν πως δεν αποκλείεται η Τουρκία να ζητήσει να έχει παρουσία και τον ρόλο του εγγυητή κατά τη διάρκεια της εφαρμογής της συμφωνίας. Σε μια κρίσιμη, δηλαδή, περίοδο όπου η χώρα θα βρίσκεται σε καθεστώς μετάβασης από μια κατάσταση σε μια άλλη. Σε μια μεταβατική, δηλαδή, περίοδο όπου θα κρίνονται πολλά, αν όχι τα πάντα.
Είναι στη βάση αυτής της θέσης, που όπως πληροφορούμαστε ο Ειδικός Σύμβουλος του ΓΓ των Ηνωμένων Εθνών στο Κυπριακό, Έσπεν Μπαρθ Άιντα, έχει ενημερώσει αξιωματούχους της Ευρωπαϊκής Ένωσης και μεγάλων χωρών, ότι θα μπορούσε να υπάρξει μια παρέκκλιση στο θέμα αυτό και να διατηρηθεί το σύστημα για μια μεταβατική περίοδο. Ο ίδιος παρουσιάζεται εναντίον των εγγυήσεων και εναντίον κάθε μόνιμης παρέκκλισης από το κοινοτικό κεκτημένο. Ωστόσο, φαίνεται να στηρίζει το σενάριο να υπάρξει μια μεταβατική περίοδος, ώστε «να ικανοποιηθούν και οι δύο πλευρές».
Η κυπριακή κυβέρνηση κατά τις πρόσφατες επαφές του Προέδρου της Δημοκρατίας στη Νέα Υόρκη έθεσε ψηλά το θέμα της ασφάλειας και υπέδειξε προς τους συνομιλητές τους πως ένα σχέδιο που θα περιλαμβάνει εγγυήσεις της Τουρκίας δεν θα εγκριθεί από τους Ελληνοκύπριους σε δημοψήφισμα.
Οι εκτιμήσεις που καταγράφονται είναι πως δεν βρήκε συνομιλητή του να είναι εναρμονισμένος με το σενάριο διατήρησης του συστήματος των εγγυήσεων και μετά την επίτευξη συμφωνίας.
Σημειώνεται πως η θέση της Λευκωσίας ενισχύεται και διευκολύνεται από τις πρωτοβουλίες της Αθήνας διά του υπουργού Εξωτερικών, Νίκου Κοτζιά και από τη στάση που τηρεί το Λονδίνο. Η Βρετανία δηλώνει πως θα είναι ευέλικτη στο θέμα αυτό.
Επί της ουσίας η Βρετανία δεν ενδιαφέρεται να συμμετέχει σε ένα σύστημα εγγυήσεων, επιμένει ωστόσο στη διατήρηση των στρατιωτικών βάσεών της στο νησί. Η κυπριακή κυβέρνηση υποστηρίζει πως θα μπορούσε να υπάρξει μια φόρμουλα εγγύησης της εφαρμογής της λύσης από το Συμβούλιο Ασφαλείας. Για τα υπόλοιπα παραπέμπει στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Συζήτηση κεκλεισμένων των θυρών
Μια κλειστή, κεκλεισμένων των θυρών, συζήτηση ειδικών, οι οποίοι ασχολούνται με τα θέματα ασφάλειας πραγματοποιήθηκε την περασμένη Τετάρτη με πρωτοβουλία του Συμβουλίου Γεωστρατηγικής.
Όπως συναφώς πληροφορούμαστε, κατά τη διάρκεια της συζήτησης κατατέθηκαν διαφορετικές απόψεις, έγιναν παρουσιάσεις για τις εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή, που εκ των πραγμάτων επηρεάζουν την Κύπρο.
Στη συνάντηση συμμετείχαν, πέραν των μελών του Συμβουλίου Γεωστρατηγικής, τεχνοκράτες από τα Υπουργεία Εξωτερικών και Άμυνας, των υπηρεσιών ασφαλείας και πληροφοριών (πρώην και νυν), καθηγητές πανεπιστημίων κ.ά.
Στο επίκεντρο, ως αναμενόταν, το θέμα των εγγυήσεων αλλά και η ένταξη της Κύπρου στον ευρύτερο γεωστρατηγικό και γεωγραφικό χώρο. Θα υπάρξει προσεχώς μια νέα συνάντηση, με την ίδια σύνθεση, ώστε να διαμορφωθούν κάποιες κωδικοποιημένες θέσεις/απόψεις/εισηγήσεις προς τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, προς αξιοποίηση ως εργαλείο στις διαπραγματεύσεις.
Πηγή: Φιλελεύθερος