Πρωτόκολλο για την Ολοκληρωμένη Διαχείριση των Παράκτιων Ζωνών της Μεσογείου, που έχει κυρωθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση, δεν έχει εφαρμοστεί ακόμα στην Κύπρο αφού προβλέπει την επέκταση της απαγόρευσης ανέγερσης οικοδομών στα 100 μέτρα από την ακτογραμμή.
Το Τμήμα Περιβάλλοντος εδώ και τέσσερα χρόνια έχει ετοιμάσει νομοσχέδιο για την κύρωση του Πρωτοκόλλου της Βαρκελώνης και την εναρμόνιση του περί Προστασίας της Παραλίας Νόμου, ωστόσο αυτό φαίνεται να είναι κολλημένο στη Νομική Υπηρεσία. Όπως προκύπτει, το Πρωτόκολλο καθορίζει ως «ζώνη προστασίας της παραλίας» τα 100 μέτρα, ενώ ο περί Προστασίας της Παραλίας Νόμος επιτρέπει τον καθορισμό της Ζώνης Προστασίας της Παραλίας και συνεπώς τη δόμηση σε μικρότερη απόσταση και συγκεκριμένα τα 91,44 μέτρα.
Επομένως, σε αντίθεση με το ισχύον καθεστώς, εφόσον κυρωθεί το εν λόγω Πρωτόκολλο, η χάραξη ζώνης παραλίας θα είναι υποχρεωτική και έργα ιδιωτικού συμφέροντος που απέχουν λιγότερο από 100 μέτρα από τον αιγιαλό δεν θα αδειοδοτούνται πλέον, αφού οι εξουσίες του Υπουργικού Συμβουλίου δεν υπερτερούν της διεθνούς σύμβασης.
Η Σύσταση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου του 2002, σχετικά με την εφαρμογή στην Ευρώπη της Ολοκληρωμένης Διαχείρισης των Παράκτιων Ζωνών, καλεί τα κράτη-μέλη να αναπτύξουν εθνικές στρατηγικές για την εφαρμογή των αρχών της Ολοκληρωμένης Διαχείρισης Παράκτιων Ζωνών.
Το Πρωτόκολλο δημοσιεύτηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ στις 4/2/2009 και τέθηκε σε ισχύ στις 24/3/2011. Η υπογραφή και η κύρωση του Πρωτοκόλλου από την ΕΕ αποτελεί ευρωπαϊκό δίκαιο και δεσμεύει όλα ανεξαιρέτως τα κράτη-μέλη. Συνεπώς, η εφαρμογή του είναι δεσμευτική για την Κυπριακή Δημοκρατία, παρότι δεν επικύρωσε το Πρωτόκολλο της Σύμβασης της Βαρκελώνης.
Το Πρωτόκολλο του ΟΗΕ και η Σύσταση της ΕΕ για την Ολοκληρωμένη Διαχείριση Παράκτιων Ζωνών θα βοηθήσουν στην προστασία των παράκτιων ζωνών στην Κύπρο με τη χάραξη εθνικής στρατηγικής για την ολοκληρωμένη διαχείρισή τους, καθώς και με την ετοιμασία σχεδίων και προγραμμάτων για τις παράκτιες ζώνες. Επιπλέον η ρύθμιση μέτρων θα επιτρέψει τη μείωση των πιέσεων που δέχονται οι παράκτιες ζώνες, όπως η υποβάθμιση των παράκτιων φυσικών πόρων, η εξάντληση των υδάτινων πόρων, η επιτάχυνση της διάβρωσης και η συσσώρευση της ρύπανσης.
Επιπρόσθετα, θα καθορίσει μέτρα για την προστασία των παράκτιων και θαλάσσιων οικοσυστημάτων όπως οι υγροβιότοποι, οι εκβολές ποταμών, τα θαλάσσια ενδιαιτήματα, οι αμμόλοφοι, τα παράκτια δάση και γενικά η παράκτια χλωρίδα και πανίδα, όπως οι αμμοθίνες.
Καθοριστικό ρόλο θα διαδραματίσει η ρύθμιση πολιτικών και κριτηρίων για την αειφόρο διαχείριση και χρήση των παράκτιων ζωνών, μέσω της συμμετοχής του κοινού στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων και εκτίμησης περιβαλλοντικών επιπτώσεων.
Σημαντικό μέρος του Πρωτοκόλλου αποτελεί το άρθρο 8, «Προστασία και αειφόρος χρήση των παράκτιων ζωνών», σύμφωνα με το οποίο καθορίζεται μια παράκτια ζώνη πλάτους που να μην είναι μικρότερη των 100 μέτρων από την υψηλότερη χειμερινή ίσαλη γραμμή, στην οποία δεν επιτρέπεται η δόμηση.
Σε αντιδιαστολή, ο περί Προστασίας της Παραλίας Νόμος ορίζει την παραλία να περιλαμβάνει εδάφη εντός απόστασης όχι μεγαλύτερης των 100 υάρδων (91,44 μέτρα) από τη γραμμή της ανώτατης στάθμης της παλίρροιας, στην οποία καμία οικοδομή δεν θα ανεγείρεται, εκτός και αν ικανοποιεί το δημόσιο συμφέρον και χορηγηθεί έγκριση από το Υπουργικό Συμβούλιο.
Κατακερματισμός αρμοδιοτήτων
Παρότι το Τμήμα Περιβάλλοντος είναι το σημείο επαφής για τις διεθνείς συμβάσεις και ευρωπαϊκές συστάσεις που σχετίζονται την Ολοκληρωμένη Διαχείριση των Παράκτιων Ζωνών, βάσει των διατάξεων του περί Προστασίας της Παραλίας Νόμου, καθ’ ύλην αρμόδια Αρχή για τον καθορισμό της κοντινής ζώνης παράκτιας προστασίας είναι ο υπουργός Εσωτερικών, ο οποίος δύναται να καθορίσει, με γνωστοποίηση που δημοσιεύεται στην Επίσημη Εφημερίδα της Κυπριακής Δημοκρατίας, τη Ζώνη Προστασίας της Παραλίας.
Εκκρεμεί εδώ και 4 χρόνια
Σε επιστολή της Νομικής Υπηρεσίας, ημερομηνίας 8/1/2008, προς τη γ.δ. του Υπουργείου Γεωργίας επισημαίνεται ότι οι εξαιρέσεις που καλύπτονται στο άρθρο 8(2)(β) του Πρωτοκόλλου δεν περιλαμβάνουν έργα ιδιωτικού συμφέροντος, με αποτέλεσμα να επηρεάζονται οι εξουσίες του Υπουργικού, βάσει της εθνικής νομοθεσίας.
Αναφέρεται επίσης ότι δεν φαίνεται να ενδείκνυται η μη υπογραφή του Πρωτοκόλλου από τη Δημοκρατία, εάν αυτό υπογραφεί από τις υπόλοιπες χώρες, σημειώνεται ωστόσο ότι το θέμα, εκτός από νομικό, είναι και θέμα κυβερνητικής πολιτικής και συστήνεται η συζήτησή του με τα Υπουργεία Εσωτερικών και Εξωτερικών.
Το θέμα τέθηκε εκ νέου ενώπιον του Γενικού Εισαγγελέα της Δημοκρατίας, με επιστολή του Τμήματος Περιβάλλοντος ημερομηνίας 7/6/2011, και η Νομική Υπηρεσία, με επιστολή της ημερομηνίας 28/12/2011, προς τη γ.δ. επισήμανε ότι, σύμφωνα με τη Συνθήκη για τη Λειτουργία της ΕΕ, «οι συμφωνίες που συνάπτει η Ένωση δεσμεύουν τόσο τα θεσμικά όργανα της Ένωσης όσο και τα κράτη-μέλη», και ως εκ τούτου η κύρωση του Πρωτοκόλλου από την ΕΕ δημιουργεί νομικές υποχρεώσεις για την Κύπρο.
Σε σχετική επιστολή του ημερομηνίας 30/4/2013, το Υπουργείο Εσωτερικών εκφράζει την άποψη ότι το περιεχόμενο του προσχεδίου Πρότασης για την Οδηγία Πλαίσιο της ΕΕ για τον Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό και της Ολοκληρωμένης Διαχείρισης Παράκτιων Περιοχών είναι ορθότερο των προνοιών του Πρωτοκόλλου και κατά συνέπεια, στον βαθμό που οι υποχρεώσεις της Κυπριακής Δημοκρατίας, σε ό,τι αφορά στο συγκεκριμένο θέμα, καλύπτονται από την υιοθέτηση της μελλοντικής Οδηγίας, θεωρεί ότι δεν είναι σκόπιμη η προώθηση της κύρωσης του Πρωτοκόλλου.
Λαμβάνοντας υπόψη τα πιο πάνω, το Τμήμα Περιβάλλοντος, με επιστολή του ημερομηνίας 27/5/2013, ζήτησε γνωμάτευση από τον Γενικό Εισαγγελέα για το κατά πόσο η υποχρέωση της Κ.Δ. να κυρώσει το Πρωτόκολλο παραμένει.
Η Νομική Υπηρεσία, σε απάντησή της ημερομηνίας 4/7/2013, επισήμανε ότι η θέση της παραμένει σταθερή και σύμφωνη με τη γνωμάτευση ημερομηνίας 28/12/2011. Ως αποτέλεσμα, το Τμήμα Περιβάλλοντος προχώρησε με την ετοιμασία νομοσχεδίου για την κύρωση του Πρωτοκόλλου, το οποίο προώθησε στις 11/3/2014, μέσω της γ.δ. του Υπουργείου Γεωργίας, στον Γενικό Εισαγγελέα για νομοτεχνικό έλεγχο. Έκτοτε, το νομοσχέδιο φαίνεται να έχει κολλήσει στη Νομική Υπηρεσία.
Famagusta.News
