Η προστασία των λιμνών και το πάθος για τις λίμνες

Του Άντρου Καραγιάννη*

Τι είναι αυτό που κάνει τις λίμνες να προσελκύουν τόσους επισκέπτες όπως και οι θάλασσες; Δύσκολο ερώτημα για να απαντηθεί από άτομα που δεν έζησαν ποτέ τη μαγεία των υγροβιότοπων, ωστόσο είναι πολύ εύκολο για τους λάτρεις των λιμνών. Η απάντηση για αυτούς είναι εύλογη και ξεκάθαρη: Η φυσική τους ομορφιά.

Η προστασία των λιμνών απασχόλησε την Επιτροπή για το περιβάλλον, την κλιματική αλλαγή και την ενέργεια της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών, σε συνεδρία της που πραγματοποιήθηκε στην πόλη Μπάλατονφουρετ, η οποία βρίσκεται κτισμένη κοντά στη λίμνη Μπάλατον της Ουγγαρίας.

Η πόλη διαθέτει 13.500 κατοίκους και αποτελεί γνωστό θεραπευτικό θέρετρο λόγω των ιαματικών της νερών. Η λίμνη Μπάλατον είναι η μεγαλύτερη λίμνη στην Κεντρική Ευρώπη με έκταση 592 τ.χλμ. Η περιοχή γύρω από τη λίμνη φημίζεται μάλιστα για την αμπελοκαλλιέργεια και το ήπιο κλίμα που μοιάζει με το αντίστοιχο της Μεσογείου, όπως επιβεβαιώνουν άλλωστε και τα εύγευστα φρούτα, λαχανικά και αλλαντικά της περιοχής.

Το νερό της λίμνης εμπλουτίζεται με 51 ρυάκια και ποταμούς και είναι πλούσιο σε φωσφόρο. Η ποιότητα του νερού είναι εξαιρετική και το βάθος της λίμνης, που είναι ενταγμένη στο πρόγραμμα Natura 2000, φτάνει μέχρι τα 3,5 μ. Οι τοπικές αρχές γύρω από τη λίμνη δίνουν ιδιαίτερη έμφαση στην προστασία της άγριας ζωής, της χλωρίδας και της πανίδας αλλά και του οικολογικού συστήματός της γενικότερα. Η καθαριότητα αλλά και η πολύ καλή ποιότητα του νερού οφείλεται στην ύπαρξη φυκιών, του γνωστού στην περιοχή «μπλε φυκιού», το οποίο καθιστά το νερό της λίμνης κατάλληλο για ύδρευση, άρδευση, κολύμπι αλλά και για ψάρεμα.

Οι καθαρές λίμνες είναι συνώνυμες με την καθαρή φύση και το περιβάλλον, με την καλή ποιότητα ζωής, την ασφάλεια στη διατροφή αλλά και την προώθηση της αειφορίας και της πράσινης οικονομίας. Οι λίμνες όμως λόγω της στασιμότητας του νερού μπορούν να μολυνθούν πιο εύκολα από ό,τι οι ποταμοί. Η συχνότερη μορφή μόλυνσης των λιμνών είναι το πλαστικό και οι χημικές ουσίες. Οι τοπικές αρχές βέβαια από μόνες τους αδυνατούν να προστατεύσουν τις λίμνες και γι’ αυτό αποτείνονται στην Ευρωπαϊκή Ένωση για οικονομική στήριξη.

Η περιοχή της λίμνης Μπάλατον σφύζει από ζωή, κυρίως το καλοκαίρι και προσελκύει γύρω στα 3 εκ. τουρίστες τον χρόνο. Αυτό ακριβώς κάνει τις τοπικές αρχές να προσπαθούν μέσω συνεργασιών να εμπλουτίζουν το προϊόν τους, δίνοντας έμφαση στην παράδοση, στον πολιτισμό, στα τοπικά χαρακτηριστικά της περιοχής, όπως στον υγιή τρόπο ζωής αλλά και στην προσέλκυση τουριστών ειδικού χαρακτήρα και ενδιαφέροντος.  Σε αυτό αποβλέπουν η δημιουργία αστεροσκοπείου, τα αθλήματα στο νερό, οι κρουαζιέρες, το περπάτημα στη φύση και η παρατήρηση των πουλιών. Το ίδιο ισχύει και για χώρες που διαθέτουν αλυκές, όπως η Κύπρος, όπου οι λίμνες και οι εξειδικευμένες περιοχές τους με οικολογική σημασία θα πρέπει να προστατευτούν.

Η προστασία των λιμνών αποτελεί πάθος σε αρκετές χώρες, επειδή ακριβώς οι λίμνες αποτελούν τον φυσικό τους πλούτο και δίνουν ζωή όχι μόνο στα προστατευόμενα είδη αλλά και στην επικράτειά τους. Τα παραδείγματα που ακούστηκαν στην Επιτροπή των Περιφερειών από την Ουγγαρία, την Ιταλία, τη Φιλανδία, τη Γερμανία και τη Σουηδία για τις προσπάθειες που καταβάλλουν οι τοπικές αρχές για να προστατεύσουν τον φυσικό τους πλούτο, θα πρέπει να μας προβληματίσουν αλλά και να μας αφυπνίσουν.

Ένα τέτοιο παράδειγμα αποτελεί η λίμνη Γκάρντα στη βόρεια Ιταλία που προσελκύει 30 εκ. τουρίστες τον χρόνο και επιφέρει αρκετά οικονομικά οφέλη στις 52 τοπικές αρχές που την φροντίζουν.  Στη Φιλανδία από την άλλη το ψάρεμα στις παγωμένες λίμνες προσελκύει αρκετούς τουρίστες στη χώρα, ενώ στη Γερμανία οι λίμνες δεν ζηλεύουν σε τίποτα απ’ ό,τι οι θάλασσές τους.

Ήδη από την αρχαιότητα ολόκληρες πόλεις χτίζονταν, όπως και σήμερα, δίπλα από τις θάλασσες, τις λίμνες και τους ποταμούς για την αξιοποίηση του νερού και των δυνατοτήτων – συνθηκών που αυτό δημιουργεί. Παράλληλα με τις πόλεις και τις ανθρώπινες κοινωνίες και ο οργανισμός του ανθρώπου χρειάζεται τη βασική πηγή του νερού, για να επιβιώσει. Για αυτό ο άνθρωπος θα πρέπει να συμβάλει στην προστασία του φυσικού πλούτου, γιατί δεν υπάρχει επιβίωση και ζωή χωρίς νερό και ειδικότερα χωρίς καθαρό νερό.

*Άντρος Καραγιάννης, Δήμαρχος Δερύνειας