Του Μαρίνου Παυλικκά*
Εκατοντάδες οχήματα που κυκλοφορούν στους κυπριακούς δρόμους σήμερα είναι χωρίς ασφάλεια και ουδείς μπορεί να προσδιορίσει με ακρίβεια τον αριθμό τους
Τα στοιχεία που εξασφάλισε η «Σ» από την Αστυνομία προκαλούν ανησυχία και πρέπει να μας προβληματίσουν όλους, αφού στην πλειοψηφία τους οι οδηγοί που «σεργιανίζουν» στους δρόμους χωρίς ασφάλεια του οχήματός τους είναι νέοι έως και 24 ετών
Ανησυχία προκαλεί το φαινόμενο των ανασφάλιστων οχημάτων στους κυπριακούς δρόμους, αφού μεγάλος αριθμός οδηγών εξακολουθούν να αδιαφορούν για την ασφάλιση του αυτοκινήτου τους, παρά τα τσουχτερά πρόστιμα που προβλέπονται από τη νομοθεσία. Ο υψηλός αριθμός των οδηγών που αποφεύγουν το οικονομικό αντίτιμο της οδικής ασφάλισης διαφαίνεται σε στατιστικά στοιχεία που εξασφάλισε η «Σημερινή» της Κυριακής από την Αστυνομία Κύπρου, τα οποία αφορούν οχήματα που έχουν εμπλακεί σε οδική σύγκρουση. Η μείωση, εξάλλου, που καταγράφεται από το 2012 μέχρι σήμερα σχετίζεται και με την αισθητή μείωση των οδικών συγκρούσεων, είτε αυτά αφορούν θανατηφόρα δυστυχήματα είτε τροχαία σύγκρουση με ζημιές.
Τα στοιχεία
Το 2016 καταγράφηκαν, σύμφωνα με την Αστυνομία, 942 οδικές συγκρούσεις, από τις οποίες 260 οχήματα ήταν ανασφάλιστα. Στα ανασφάλιστα αυτά οχήματα περιλαμβάνονται 187 αυτοκίνητα, 70 μοτοσικλέτες, 1 φορτηγό και 2 γεωργικοί ελκυστήρες. Πιο κάτω φαίνονται αναλυτικά τα στοιχεία ανά έτος από το 2012:
- 2012: καταγράφηκαν 1.492 οδικές συγκρούσεις, εκ των οποίων οι 445 με ανασφάλιστα οχήματα (29,83%).
- 2013: καταγράφηκαν 1.273 οδικές συγκρούσεις, εκ των οποίων οι 431 με ανασφάλιστα οχήματα (33,85%).
- 2014: καταγράφηκαν 1.154 οδικές συγκρούσεις, εκ των οποίων οι 273 με ανασφάλιστα οχήματα (23,65%).
- 2015: καταγράφηκαν 958 οδικές συγκρούσεις, εκ των οποίων οι 262 με ανασφάλιστα οχήματα (27,35%).
- 2016: καταγράφηκαν 942 οδικές συγκρούσεις, εκ των οποίων οι 260 με ανασφάλιστα οχήματα (27,35%).
Σημειώνεται πως το 2017 (μέχρι 31/10) έχουν καταγραφεί 203 οδικές συγκρούσεις, στις οποίες είχαν εμπλακεί ανασφάλιστα οχήματα.
Είναι αναμφίβολο ότι ο τρόπος καταγραφής των στατιστικών δεδομένων, που αφορά μόνο σε τροχαίες οδικές συγκρούσεις, δεν αντικατοπτρίζει το σύνολο των ανασφάλιστων οχημάτων που βρίσκονται στους κυπριακούς δρόμους. Σύμφωνα με το Τμήμα Οδικών Μεταφορών, αλλά και το Ταμείο Ασφαλιστών Μηχανοκίνητων Οχημάτων, δεν μπορεί να υπολογιστεί σήμερα ο αριθμός των ανασφάλιστων αυτοκινήτων, κάτι το οποίο δυσχεραίνει και τη διαμόρφωση της εικόνας για το σοβαρό θέμα της αποφυγής ασφάλισης.
Κυρίως Κύπριοι και νέοι
Όσον αφορά την εθνικότητα των οδηγών, αυτή δεν φαίνεται να καταγράφει κάποια σημαντική διαφοροποίηση τα τελευταία χρόνια, αφού οι Κύπριοι οδηγοί είναι στις πλείστες περιπτώσεις πίσω από ανασφάλιστο όχημα που έχει εμπλακεί σε οδική σύγκρουση. Πιο κάτω καταγράφονται αναλυτικά τα στοιχεία:
- 2012: από τις 445 περιπτώσεις με ανασφάλιστα οχήματα, στις 234 πίσω από τιμόνι ήταν Κύπριοι και 211 μη Κύπριοι.
- 2013: από τις 431 περιπτώσεις, οι 275 ήταν με Κύπριους οδηγούς και οι 156 με μη Κύπριους.
- 2014: από τις 273 περιπτώσεις, οι 185 ήταν με Κύπριους οδηγούς και οι 84 με μη Κύπριους.
- 2015: από τις 262 περιπτώσεις, οι 180 ήταν με Κύπριους οδηγούς και οι 82 με μη Κύπριους.
- 2016: από τις 260 περιπτώσεις, οι 180 ήταν με Κύπριους οδηγούς και οι 80 με μη Κύπριους.
Kατά το 2017 (μέχρι 31/10) είχαν καταγραφεί 203 οδικές συγκρούσεις με ανασφάλιστα οχήματα, εκ των οποίων 121 με Κύπριους και 82 με μη Κύπριους οδηγούς.
Ιδιαίτερη ανησυχία προκαλεί, επίσης, το γεγονός ότι οι πλείστοι οδηγοί που αρνούνται να καταβάλουν το τέλος για ασφάλιση του οχήματός τους είναι οι νεαροί σε ηλικία οδηγοί, γεγονός που καταδεικνύει την έλλειψη παιδείας και συνέπειας έναντι του νόμου στους νέους οδηγούς. Όπως καταδεικνύεται σύμφωνα με τα στοιχεία που παραχώρησε η Αστυνομία:
- 2012: από τις 445 οδικές συγκρούσεις με μη ασφαλισμένα οχήματα, στις 117 πίσω από το τιμόνι βρίσκονταν άτομα κάτω των 24 ετών, στις 180 άτομα ηλικίας 25-39 ετών, στις 112 ηλικίας 40-59 και 36 ήταν άνω των 60 ετών.
- 2013: από τις 431 περιπτώσεις, στις 119 ήταν με άτομα κάτω των 24 ετών, στις 177 ηλικίας 25-39 ετών, 106 40-59 ετών και 29 άνω των 60 ετών.
- 2014: από τις 273 περιπτώσεις, στις 68 οι οδηγοί ήταν κάτω των 24 ετών, στις 125 25-39 ετών, στις 56 40-59 ετών και στις 24 άνω των 60 ετών.
- 2015: από τις 262 περιπτώσεις, στις 81 πίσω από το τιμόνι ήταν οδηγοί κάτω των 24 ετών, στις 92 ηλικίας 25-39 ετών, στις 69 40-59 ετών και στις 20 άνω των 60 ετών.
- 2016: από τις 260 περιπτώσεις, στις 97 οι οδηγοί ήταν κάτω των 24 ετών, στις 78 ηλικίας 25-39 ετών, στις 55 ηλικίας 40-59 ετών και στις 30 άνω των 60 ετών.
- 2017: από τις 203 καταγεγραμμένες, έως το τέλος Οκτωβρίου, περιπτώσεις, στις 63 πίσω από το τιμόνι ήταν οδηγοί κάτω των 24 ετών, 83 ηλικίας 25-39 ετών, στις 41 40-59 ετών και στις 16 άνω των 60 ετών.
Αστυνομία: Αυστηρές οι ποινές
Σύμφωνα με τον Βοηθό Αστυνομικό Διευθυντή Τροχαίας Αρχηγείου, Ανώτερο Υπαστυνόμο Χάρη Ευριπίδου, βάσει του άρθρου 3, του περί Μηχανοκινήτων Οχημάτων (Ασφάλιση Ευθύνης έναντι Τρίτου) Νόμου (Ν. 96(Ι)/2000, όπως τροποποιήθηκε μέχρι σήμερα), απαγορεύεται σε οποιοδήποτε πρόσωπο να χρησιμοποιεί μηχανοκίνητο όχημα σε οδό, εκτός αν βρίσκεται σε ισχύ, σχετικά με τη χρήση του από το πρόσωπο αυτό, τέτοιο ασφαλιστήριο που αφορά ευθύνη έναντι τρίτου ή και να προκαλεί ή επιτρέπει σε οποιοδήποτε άλλο πρόσωπο να χρησιμοποιεί μηχανοκίνητο όχημα σε οδό, εκτός αν βρίσκεται σε ισχύ, σχετικά με τη χρήση του από το άλλο αυτό πρόσωπο, τέτοιο ασφαλιστήριο που αφορά ευθύνη έναντι τρίτου.
Όσον αφορά τις ποινές για την παράλειψη ασφάλισης οχήματος, προνοείται χρηματική ποινή μέχρι €1.708, στέρηση άδειας οδήγησης, ή και σε ορισμένες περιπτώσεις φυλάκιση. Σε περίπτωση δεύτερης ή μεταγενέστερης καταδίκης, μέσα σε περίοδο δύο ετών από την ημερομηνία διάπραξης του προηγούμενου αδικήματος, προνοείται φυλάκιση μέχρι δύο έτη και χρηματική ποινή μέχρι €3.417. Όπως ανέφερε ο κ. Ευριπίδου, η παράλειψη των οδηγών να ασφαλίσουν το όχημά τους αποτελεί ένα οξύ κοινωνικό πρόβλημα, δεδομένου ότι οι οδηγοί που κυκλοφορούν ανασφάλιστοι επιβαρύνουν οικονομικά τους συνεπείς, ασφαλισμένους οδηγούς.
Εθνικό Πρόγραμμα Εθνικής Ασφάλειας «Ερμής»
Παγκύπρια εκστρατεία για τη σωστή και επιστημονική ενημέρωση του κοινού όσον αφορά τις συνέπειες οδήγησης ενός ανασφάλιστου οχήματος ξεκίνησε από το 2014 ο μη Κερδοσκοπικός Οργανισμός REACTION Youth for the Prevention, στο πλαίσιο του Εθνικού Προγράμματος Οδικής Ασφάλειας «Ερμής». Σύμφωνα με τον Πρόεδρο του Οργανισμού, Μάριο Σταύρου, η εκστρατεία αυτή πρόκειται να συνεχιστεί εντατικότερη κατά το 2018, αναγνωρίζοντας τις ανησυχητικές διαστάσεις που λαμβάνει το φαινόμενο, αλλά και ιδιαίτερα όσον αφορά στην ανάγκη εκπαίδευσης και ευαισθητοποίησης των νέων οδηγών.
Ταμείο Ασφαλιστών Μηχανοκίνητων Οχημάτων
Για την προστασία αλλά και τη διασφάλιση των ασφαλισμένων οδηγών σε περιπτώσεις οδικών συγκρούσεων έναντι μη ασφαλισμένων οχημάτων, έχει ιδρυθεί το 1969 το Ταμείο Ασφαλιστών Μηχανοκίνητων Οχημάτων, το οποίο λειτουργεί δυνάμει των προνοιών του περί Μηχανοκίνητων Οχημάτων (Ασφάλιση Ευθύνης έναντι Τρίτου) Νόμου, Ν.96(Ι)/2000. Μέλη του Ταμείου είναι όλες οι ασφαλιστικές εταιρείες που εμπίπτουν στις πρόνοιες του περί Ασφαλιστικών Εργασιών Νόμου και που διεξάγουν εργασίες Μηχανοκίνητων Οχημάτων έναντι Τρίτου στην Κύπρο. Το Ταμείο χρηματοδοτείται από την επιβολή επιβάρυνσης στα ασφάλιστρα μηχανοκίνητων οχημάτων που είναι καθορισμένη στο 5% και εισπράττει μέσω των Ασφαλιστικών Εταιρειών.
Σκοπός ίδρυσης του ταμείου είναι να καταβάλλει -κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις- αποζημιώσεις σε τρίτους σε σχέση με την ευθύνη ανασφάλιστων ή άγνωστων οχημάτων, οχημάτων ασφαλισμένων σε ασφαλιστικές εταιρείες που βρίσκονται υπό εκκαθάριση, οχημάτων με κυπριακούς αριθμούς εγγραφής για ατυχήματα που συμβαίνουν σε χώρες-μέλη του Συστήματος Πράσινης Κάρτας ή οχημάτων με αριθμούς εγγραφής χωρών-μελών του Συστήματος Πράσινης Κάρτας για ατυχήματα που συμβαίνουν στην Κύπρο.
Εναπόκειται στον καθένα μας
Ως εκ τούτου εναπόκειται στον Κύπριο οδηγό να ακολουθεί τις νομοθεσίες και να είναι πιστός στις υποχρεώσεις του όσον αφορά την ασφάλιση του οχήματός του. Από την άλλη, οι πολίτες οφείλουν να γνωρίζουν και τα δικαιώματά τους, αφού σε περίπτωση τροχαίου ατυχήματος με όχημα που δεν διαθέτει πιστοποιητικό ασφάλειας, οι οδηγοί οφείλουν να καλέσουν την τροχαία, να καταγράψουν τον αριθμό κυκλοφορίας του οχήματος που έχει εμπλακεί στο ατύχημα και δεν είναι ασφαλισμένο και να καλέσουν την ασφαλιστική τους εταιρεία. Στη συνέχεια μπορούν να αποταθούν, είτε στην ασφαλιστική τους εταιρεία είτε κατευθείαν στο Ταμείο Ασφαλιστών Μηχανοκίνητων Οχημάτων για την αποζημίωση, εάν και εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις.
*Εφημερίδα ΣΗΜΕΡΙΝΗ (14/1/2018)