Του Αντρέα Πιττάτζιη*
Δεν γνωρίζω εάν οι συνομιλίες για το Κυπριακό θα καταλήξουν ή όχι. Δεν συμμετέχω ούτε στη διαπραγμάτευση, ούτε και είμαι μέλος οποιασδήποτε κομματικής αυλής για να γνωρίζω τα τεκταινόμενα. Είμαι ένας απλός πολίτης, που ενημερώνομαι μέσω των σύγχρονων μεθόδων ενημέρωσης.
Είναι με τη φωνή ενός απλού πολίτη, ασήμαντου, που θέλω και γω να ρίξω ένα μικρό πετραδάκι στη θάλασσα των όσων ακούγονται και γράφονται τους τελευταίους μήνες.
Δεν παραγνωρίζω και μάλιστα ασπάζομαι τις ανησυχίες και ενστάσεις κάποιων πολιτικών παρατάξεων, ως προς τη μορφή της λύσης. Με την επίλυση του προβλήματος, στις ράγες των όσων δημοσιοποιούνται, αποδεχόμαστε ένα ιστορικά επώδυνο συμβιβασμό. Αποδίδονται στους Τουρκοκύπριους αυτά που για δεκαετίες διεκδικούσαν και η διεθνής κοινότητα τους απέρριπτε. Εδαφική ακεραιότητα, διεθνή αναγνώριση, πληθυσμιακή αναγνώριση ιδιαιτέρως μερίδας εποίκων που συνιστά και έγκλημα πολέμου, αλλά και μετατροπή της μειοψηφίας των κατοίκων της νήσου σε ισότιμο συνεταίρο στη διοίκηση του κράτους. Τούτα συνιστούν καταφρόνηση τόσο της πρόσφατης ιστορίας, όσο και των σύγχρονων θεσμών της Δημοκρατίας.
Τα ανωτέρω, εάν ήσαν οι μόνες παράμετροι της λύσης, θα έπρεπε να οδηγήσουν τον κάθε σώφρονα πολιτικό, όχι μόνο να απορρίψει την όποια ενώπιον του τεθείσα λύση, αλλά να μην συμμετάσχει καν στη διαπραγμάτευση. Για αυτό αντιλαμβάνομαι σε ένα βαθμό τις ενστάσεις κάποιων.
Κατακρίνω όμως τον τρόπο διατύπωσης αυτών των ενστάσεων, ιδιαιτέρως όταν γίνονται δημόσια και μεσούσης μιας ιστορικής προσπάθειας προς εξεύρεση λύσης. Οι ανησυχίες τους δεν θα έπρεπε να εκφράζονται κακοπροαίρετα σε μια προσπάθεια ενίσχυσης της απορριπτικής τάσης στο λαό, αλλά καλοπροαίρετα και στους σωστούς αποδέκτες σε μια προσπάθεια βελτίωσης και ενίσχυσης των όσων βρίσκονται στη πρώτη γραμμή της διαπραγμάτευσης.
Υπάρχει όμως μια ιστορική συγκυρία και δεδομένο, που αναιρεί ή και αποδυναμώνει πλήρως το υπο διαπραγμάτευση τερατούργημα και εξουδετερώνει τις φωνές των όσων εναντιώνονται. Τούτο το δεδομένο δεν είναι άλλο, από την συμμετοχή της Κυπριακής Δημοκρατίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, με την αναγκαστική εφαρμογή του Ευρωπαϊκού Κεκτημένου.
Οι βασικές ελευθερίες, όπως και οι υπόλοιποι νόμοι και κανονισμοί της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αναγκαστικά θα τυγχάνουν εφαρμογής, στο ενιαίο και ομοσπονδιακό κράτος.
Σε αυτή την ενωμένη Ευρώπη, ο κάθε πολίτης, μπορεί να ζήσει, να εργαστεί και να δραστηριοποιηθεί επαγγελματικά σε όποια γωνιά της επιθυμεί. Οι οικονομίες των κρατών, ιδιαιτέρως των χωρών του ευρώ, είναι πλέον κοινές και αναπόσπαστο κομμάτι μιας κοινής στρατηγικής. Οι τράπεζες υπάγονται όχι στην εθνική Κεντρική Τράπεζα, αλλά στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Οι νόμοι μας ψηφίζονται από την Ευρώπη, ή επηρεάζονται σε μεγάλο βαθμό από την Ευρώπη, σε ποσοστό πέραν του 60-70%.
Τα ανθρώπινα δικαιώματα δεν είναι πλέον μέρος της εθνικής νομοθεσίας ή Συνταγμάτων, αλλά ισχύουν σε πανευρωπαϊκό επίπεδο μέσω της Χάρτας Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων της Ε.Ε. Η εξωτερική πολιτική πλέον έχει και τον αρμόδιο «Υπουργό» της Ε.Ε. για σταδιακή καθιέρωση μιας κοινής Ευρωπαϊκής εξωτερικής πολιτικής, αναπτύσσεται σιγά σιγά ο Ευρωστρατός, ενισχύεται η Ευρωπαϊκή Αστυνομία κ.α.
Καλώς ή κακώς, οι δημοκρατικά εκλελεγμένοι ηγέτες της κάθε χώρας της Ε.Ε., σταδιακά μετατρέπονται σε σύγχρονους «κυβερνήτες», σε ένα ουσιαστικά συνομοσπονδιακό Ευρωπαϊκό κράτος, που μετά και την συνθήκη της Λισαβώνας, οδεύει σταδιακά αλλά όχι εν χορδαίς και οργάνοις, σε ομοσπονδία. Τα κυρίαρχα κοινοβούλια, πλέον περιορίζονται σε νομοθεσίες ήσσονος σημασίας και μόνο σε ζητήματα που δεν συγκρούονται με το Ευρωπαϊκό Κεκτημένο.
Συνεπώς, με βάση τα προαναφερθέντα, η υπο διαπραγμάτευση λύση, αν και συνιστά δημοκρατικό έκτρωμα, εφόσον θα υλοποιηθεί σε ένα ευρύτερο Ευρωπαϊκό πλαίσιο, οι πλείστες πρόνοιες αυτής είναι συμβολικής και όχι ουσιαστικής σημασίας. Δεν παίζει ρόλο εάν θα μας δώσουν την Μόρφου ή τη Κερύνεια. Εφόσον θα μπορούμε να κατοικήσουμε, να δραστηριοποιηθούμε επαγγελματικά, να αγοράσουμε περιουσία, δεν έχει σημασία. Αν δεν θα μπορώ να ψηφίζω στη Κερύνεια δεν με πειράζει. Φτάνει να ξέρω ότι αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της πατρίδας μου.
Τα σύνορα της Κύπρου, δεν είναι σήμερα στη Πάφο ή στο Παραλίμνι ή στη Κερύνεια. Τα σύγχρονα σύνορα μας ξεκινούν από το αλιευτικό καταφύγιο Παραλιμνίου και φτάνουν μέχρι το λιμάνι της Μάγχης στο Καλαί της Γαλλίας.
Ο μόνος κίνδυνος που ελλοχεύει, είναι σε περίπτωση διάλυσης της Ευρώπης. Σε τέτοια περίπτωση όντως θα προκληθεί τεράστιο πρόβλημα. Γιατί τότε και σε ενδεχόμενη μετέπειτα περίπτωση απόσχισης, θα δημιουργηθεί ένα νέο ανεξάρτητο κράτος στο Βορρά και τα επιχειρήματα περι εισβολής δεν θα μπορούμε να τα επικαλεστούμε.
Όμως, πλην της εξόδου της Βρετανίας από την Ε.Ε., την άνοδο εθνικιστικών κομμάτων και παρά τις Κασσάνδρες, δεν υπάρχουν απτές αποδείξεις ή σημάδια διάλυσης, τουναντίον, οι κίνδυνοι που διέτρεξε η Ευρώπη, φαίνεται πως ισχυροποιούν ακόμα περισσότερο τους δεσμούς των χωρών μελών.
Με ιερό σεβασμό σε όσους διαφωνούν, με ενοχλεί κάτι στη φιλολογία των όσων αντιτίθενται στη διαπραγματευτική τακτική της Κυβέρνησης και έναντι των όσων επιθυμούν τη λύση. Αυτοί που επιθυμούν την λύση, δεν ερωτεύθηκαν ξαφνικά τον βιαστή, τον απαγωγέα και κατακτητή τους. Δεν είναι Τουρκόφιλοι, ούτε ξεχνούν την ιστορία τους. Δεν θεωρούν ότι προδιαγραφόμενη λύση είναι είτε η δίκαιη είτε η ιδεατή.
Αλίμονο όμως για την ιστορία χιλιάδων ετών μιας πατρίδας, εαν για 50-100 χρόνια διαφορών αυτών που προσωρινά κατοικούν ετούτα τα χώματα, αλλάξει ο ρους της ιστορίας και ο χάρτης. Πολιτεύματα άλλαξαν πολλά σε αυτές τις χιλιάδες χρόνια της ιστορίας μας. Πέρασαν τύραννοι, βασιλιάδες, κατακτητές. Κάποτε ίσχυε η ολιγαρχία, η αριστοκρατία κ.ο.κ. Ο χάρτης όμως ήταν πάντοτε ενιαίος και η ιστορία μας κοινή.
Θα ήταν κρίμα, εάν με κριτήριο το χωράφι και το «κοτσιάνι» το δικό μου, αποφασίσω για το μέλλον της πατρίδας μου και για τις επόμενες γενεές. Θα ήταν κρίμα, εάν για τα δικά μας πλήρως δικαιολογημένα αισθήματα πικρίας, πόνου και αγανάκτησης για την εισβολή, αλλάξουμε το ρουν της ιστορίας.
Ο πόνος, αυτού που βίαια αναγκάστηκε να εγκαταλείψει το σπίτι του και τη γειτονιά του… αυτού που τα δάκρυα δεν στέρεψαν για το χαμό δικών του ανθρώπων, όποια και αν είναι η λύση δεν θα θεραπευτούν. Ακόμα και εάν στη θάλασσα ρίξουμε όλους τους Τ/Κ, ο πόνος δεν σβήνει, τα δάκρυα δεν θα χαθούν, αλλά θα ικανοποιηθεί μόνο το αίσθημα εκδίκησης.
Ακόμα όμως και εάν επιθυμούσαμε να διώξουμε πλήρως τον κατακτητή, τον βιαστή, τον εισβολέα, δυστυχώς δεν έχουμε τη δύναμη. Στην ιστορία μόνο μια φορά ο Δαυίδ κέρδισε τον Γολιάθ. Σε όλες τις υπόλοιπες αναμετρήσεις, είναι ο Γολιάθ που καθορίζει τους κανόνες του παιχνιδιού. Οι φίλιες χώρες, αυτές που διακηρύττουν ότι μας αγαπούν και επιθυμούν να σταθούν στο πλευρό μας, για 42 χρόνια δεν έδιωξαν ούτε τον κατακτητή, ούτε συνέβαλαν αποφασιστικά στη δικαίωσή μας. Ίσως και να τους βολεύει το status quo.
Δεν ξέρω εάν θα καταλήξουν οι διαπραγματευτές σε δημοψήφισμα. Δεν ξέρω εάν τελικώς ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας θα συγκατατεθεί στο προτεινόμενο σχέδιο. Ελπίζω, εύχομαι και προσεύχομαι όμως, να μου δοθεί η ευκαιρία να ζήσω σε μιαν ελεύθερη πατρίδα. Θέλω να ζήσω με την ελπίδα του αύριο και όχι με το πόνο του χθες.
Σε μια πατρίδα που ο γιος μου όταν μεγαλώσει δεν θα αναγκαστεί να πάρει το όπλο, να μάθει πώς να πυροβολεί και να λέει εμβατήρια για τον εχθρό του στη σκοπιά… που η λέξη Τούρκος δεν θα είναι πλέον βρισιά… που η Αμμόχωστος δεν θα είναι πλέον φάντασμα. Σε μια πατρίδα που θα ξέρει να αφήνει πίσω της όλα όσα την πλήγωσαν και θα οραματίζεται για το μέλλον… που στις στάχτες και το μίσος του σήμερα θα κτίσει το ελπιδοφόρο αύριο. Σε μια πατρίδα που οι άνθρωποι θα κρίνονται, όχι με βάση την εθνική τους καταγωγή και τις θρησκευτικές τους πεποιθήσεις, αλλά με την ποιότητα του χαρακτήρα τους.
Θέλω να ζήσω σε ένα μέλλον, που δεν θα υπάρχει η ελεύθερη Κύπρος και η κατεχόμενη Κύπρος, αλλά η μια και αδιαίρετη Ενωμένη Κύπρος.
*Αντρέας Γ. Πιττάτζης, Δικηγόρος